« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »مفهوم تعهد سازمانی چیست؟
یکی از مشکلات سازمان‌ها آن است که افراد تعلق سازمانی ندارند، احساس وفاداری به سازمان نشان نمی‌دهند، احساس مسئولیت فردی رضایت‌بخش نیست و افراد آن‌چنان‌که بایدوشاید کارشان را دوست ندارند و اعتقادی به اهداف و ارزش‌های سازمان ندارند. مفهوم تعهد سازمانی از آنجایی اهمیت می‌یابد که عوامل ریشه گرفته از سطح تعهد کارکنان و مدیران سازمان، بر سازمان‌ها به‌عنوان یک جزء و بر جامعه به‌عنوان یک کل اثرات عمده و مهمی دارد.
مفهوم تعهد سازماني اولين بار توسط وايت در مقاله “انسان‌سازمانی” مطرح شد. تعهد سازمانی يك نگرش مهم شغلي و سازماني است كه در طول سال‌های گذشته موردعلاقه بسياري از محققان رشته‌های رفتار سازماني و روانشناسي به‌ویژه رفتار اجتماعي بوده است. تعهد سازماني مانند مفاهيم ديگر حوزه رفتار سازماني به شيوههاي متفاوتي تعریف‌شده است.
البته ساده‌ترین شیوه برخورد با تعهد سازماني آن است كه تعهد سازماني را نوعي وابستگي عاطفي افراد به سازمان در نظر می‌گیرند يا نوعي احساس وفاداري به سازمان بیان‌شده است. فردي كه در سازمان مشغول به كار است، بايد خود را به سازمان متعلق بداند و به تمام بخش‌های مختلف آن متعهد باشد. تعهد سازماني را می‌توان اعتقاد قوي به اهداف سازمان و تمايل قوي به تداوم عضويت و ماندن در آن تعريف كرد .
تعهد نیرویی است که شخص و یا سازمان را به مجموعه‌ای از اقدامات مرتبط با یک یا چند هدف متصل می‌نماید. ازنظر مییر و همکاران تعهد دارای عناصر شناختی و عاطفی است. عناصر شناختی شامل شرایط رفتاری و اساس تعهد می‌باشد و عناصر عاطفی هم طرز تفکر خاص در رابطه با تعهد را در برمی‌گیرد.تعهد سازمانی تمایل شرکت برای برآورده کردن خواسته‌ها، نیازها و انتظارات مشتریان داخلی و خارجی و حفظ رابطه با آن‌ها تعریف می‌شود .
تعهد، عاملی استراتژیک می‌باشد که می‌تواند تخصیص منابع درون سازمان را سازمان‌دهی کند. از دیدگاه نگرشی، تعهد سازمانی تمایل مدیران نسبت به اختصاص منابع انسانی، مالی و مدیریتی برای فعالیتهای مختلف بازاریابی، فروش، صادرات و غیره تعریف می‌شود. از سوی دیگر، دیدگاه رفتاری تعهد به فعالیتهای مختلف سازمان توسط میزان منابعی (مالی، مدیریتی و انسانی) که شرکت در حال حاضر برای فعالیتهای تجاری مورداستفاده قرار می‌دهد تعریف می‌شود تا از طریق آن‌ها مدیران ارشد به نتایج موردنظر دست پیدا کنند. تفاوت این دو دیدگاه این است که دیدگاه نگرشی درواقع تصمیم مدیران را نشان می‌دهد و دیدگاه رفتاری میزان تحقق تصمیم مدیران ارشد در عمل را نشان می‌دهد .
در این تحقیق منظور از تعهد سازمانی، تعهد مدیران و منابع سازمان به فعالیتهای صادراتی است. زمانی که یک شرکت به صادرات متعهد است از منابع مالی، انسانی و برنامهریزی جهت کمک به فعالیتهای صادراتی استفاده میکند. بنابراین دو منبع مهم در تعهد به صادرات وجود دارد: تعهد مدیریت و تعهد منابع سازمان. تعهد مدیریت شامل تواناییها و قدرت مدیر است که در تعهد به صادرات نمایان میگردد.
ابعاد تعهد سازماني
آنجل و پری دو بعد را برای تعهد سازمانی مطرح کرده‌اند:
- تعهد ارزشی: تعهد به حمایت کردن از اهداف سازمان.
- تعهد به ماندن: تعهد به حفظ اعضا در داخل سازمان .
پنلی و گولد هم تعهد سازمانی را دارای سه بعد معرفی کرده‌اند:
- اخلاقی: پذیرش اهداف سازمانی و اینکه فرد خودش را با این اهداف می‌شناسد.
- حسابگرانه: در این نوع تعهد، تعهد به سازمان بر اساس انگیزه درک شده کارکنان برای پیوستن به سازمان است.
- ازخودبیگانه: کارمند به دلیل فشارهای محیطی مجبور به ماندن در سازمان است و فقط به سازمان خود را متصل می‌داند.
آلن و ميير تعهد سازماني را از سه جنبه به شرح زير بررسي می‌کنند:
تعهد عاطفي
شامل وابستگي عاطفي كاركنان به تعيين هويت با سازمان و درگير شدن در فعالیتهای سازمان با داشتن يك احساس و نگرش مثبت است. كاركنان با تعهد عاطفي قوي در سازمان باقي می‌مانند. مادوی چهار ویژگی را به‌عنوان عوامل مؤثر بر تعهد عاطفی می‌داند. این عوامل عبارت‌اند از: ویژگی‌های شخصی مانند نیاز به کسب موفقیت، ویژگی‌های ساختاری مثل جلب مشارکت افراد در فرآیند تصمیم‌گیری، ویژگی‌های شغلی مانند برخورداری از یک شغل غنی و تقویت‌شده و تجربیات کاری که با برآورده شدن انتظارات شغلی بر تعهد عاطفی تأثیرگذار است .
تعهد مستمر
تعهدي مبتنی بر اهميت و ارزش نهادن به سازمان است و كارمند به‌نوعی در زندگي سازمان سهيم می‌شود. در اين بعد از تعهد، كاركنان در سازمان می‌مانند، زيرا نياز دارند كه بمانند و داراي وفاداري بالايي به سازمان هستند.تعهد مستمر یکی از شاخص‌های قابل‌توجه است که تعهد را برحسب سرمایهگذاریهای فرد در سازمان توجیه میکند. در این نوع تعهد، پیش‌شرط‌ها و عوامل تعیین‌کننده‌ای وجود دارد که ترس برای از دست رفتن سرمایه‌های اندوخته و فقدان فرصت‌های شغلی از آن جملهاند .
تعهد هنجاری
شامل نگرش و احساسات كاركنان مبنی بر ضرورت ماندن در سازمان است .در این تعهد، افراد ادامه فعالیت و انجام کار را وظیفه و تکلیف خود می‌دانند تا دین خود را نسبت به سازمان ادا نمایند. بر اساس این دیدگاه، تعهد نوعی اعتقاد در رابطه با مسئولیت فرد در برابر سازمان است .
مدل سه‌جزئی تعهد سازمانی آلن و مییر
در مدل ارائه‌شده توسط آلن و مییر تعهد سازمانی دارای سه بعد عاطفی و مستمر و هنجاری می‌باشد. همبستگی تعهدات سازمانی باعث افزایش رضایت شغلی، نوآوری شغلی و تعهد حرفه‌ای و شغلی خواهد شد. رفتار تک شغلی بودن به معنای حضور به‌موقع در سازمان،داشتن رفتار شهروندی سازمانی و بهبود عملکرد نیز یکی دیگر از پیامدهای وجود همزمان هر سه تعهد در سازمان است. از انسان به‌عنوان شهروند سازمانی این توقع وجود دارد که رفتار کارکنان در سازمان به‌گونه‌ای باشد که بیش از الزامات نقش و فراتر از آن در خدمت اهداف سازمانی باشد.
منبع
براتی ،مهدیه(1394)، تأثیر گرایش کارآفرینانه و تعهد سازمانی بر عملکرد صادرات، پایان‌نامه کارشناسی ارشد ،مدیریت بازرگانی، دانشگاه تربيت مدرس
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید