« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »مزیت رقابتی چیست
نگاهي نافذ به جهان پيرامون اين حقيقت را آشكار می‌کند كه جهان امروز بسیار متفاوت از گذشته است در اين راستا از ویژگی‌های مسلم جهان امروز می‌توان به: جهانی‌شدن اقتصاد، توليد انبوه و ظرفيت مازاد در اكثر بازارها، رقابت بر مبناي زمان، انبوه اطلاعات و کار آیی ارتباطات و دانش و افزايش زادوولد اشاره كرد.
با توجه به ویژگی‌های جهان امروز، افزایش توان رقابت‌پذیری به‌عنوان چالش اصلی کشورها در تجارت خارجی و برنامه‌های توسعه‌ی اقتصادی مطرح‌شده است. مشخصاً بنگاه‌ها برای بقا و پیشرفت، باید متفاوت از قبل عمل کنند و اشکال جدیدی از رقابت را به‌کارگیرند؛ زیرا با تأکید صرف بر منابع طبیعی و مزیت‌های نسبی نمی‌توانند در فضای به شدّت رقابتی کنونی دوام آورند. دراین‌ارتباط، بنگاه‌ها باید مزیت‌های رقابتی را نیز موردتوجه قرار دهند. اگرچه درباره‌ی مزیت نسبی به‌طور گسترده‌ای مطالعه صورت گرفته، توجه کمی به مزیت رقابتی شده است.
از زمان آدام اسمیت که تئوری مزیت مطلق را مطرح کرد، اقتصاددانان تمایل پیدا کردند تا عوامل مؤثر بر عملکرد صنعت داخلی را موردبررسی قرار دهند. بعد از آدام اسمیت، ریکاردو تئوری مزیت نسبی را ارائه کرد. نسخه‌های بعدی تئوری مزیت نسبی بر تفاوت کشورها در آب‌وهوا، حاصل خیزی زمین یا منابع طبیعی تأکید کردند. در ادامه مدل هکشر- اهلین مطرح شد که عمدتاً بر تفاوت کشورها درزمینه‌ی با عوامل اصلی غیرقابل تحرّک تولید و تفاوت در قیمت عوامل منتج از تفاوت نسبی در موجودی عوامل تأکید می‌کرد. با گذر زمان و با تغییر ماهی تجارت جهانی و تحوّل در شرایط و واقعیت‌های تجارت بین‌الملل، نظریه‌های تجارت بین‌الملل دچار تغییرات عمده‌ای شده است. مشخصاً در نیمه‌ی دوم قرن بیستم، مدل‌هایی نظیر شکاف تکنولوژیکی به دست افرادی چون پوزنر در 1961 و ورنن در 1966 مطرح شد. لیندر در 1961 نیز بر شرایط بازار محصول و تقاضا در تجارت بین‌الملل تأکید کرد. کروگمن در 1987 نظریه‌ی مزیت نسبی پویا و نهایتاً پورتر در 1985 نظریه‌ی مزیت رقابتی را مطرح کردند که نظریه‌ی اخیر با واقعیت‌های اقتصاد نوین و شرایط جدید تجارت بین‌الملل سازگاری بیشتری دارد.
طی سال‌های اخیر، مزیت رقابتی در مرکز بحث استراتژی‌های رقابتی قرارگرفته و بحث‌های زیادی درباره‌ی مزیت رقابتی مطرح‌شده است. بااین‌وجود، ارائه‌ی یک تعریف دقیق از مزیت رقابتی مشکل است. ازیک‌طرف، مزیت رقابتی به معنای بازده بیش از حدّ معمول تلقی شده و از طرف دیگر، مزیت رقابتی به عملکرد بازار سرمایه و انتظارات مرتبط شده است؛ اما رایج‌ترین تعریف مزیت رقابتی در حوزه‌ی استراتژی رقابت و در چارچوب خلق ارزش، هر آنچه موجب شود درآمد بیش از هزینه‌ی افزایش یابد، تجلی پیدا می‌کند.از ویژگی‌های شرکت‌های موفق برخورداری از مزیت رقابتی و درعین‌حال ویژگی بارز شرکت‌های ناموفق عدم برخورداری از این مقوله است.
در ادامه برخی از تعاریف ارائه‌شده توسط صاحب‌نظران در رابطه با مزیت رقابتی آورده شده که به شرح زیر ارائه می‌شود:
- مزيت رقابتي توانايي شرکت‌ها در جذب نظر مشتريان نسبت به رقبا، با تکیه‌بر قابلیت‌ها و ظرفیت‌های سازماني است.
- مزیت رقابتی عاملی است که یک سازمان با آن قادر است یک وضعیت دفاعی در برابر رقبایش ایجاد کند و شامل قابلیت‌هایی می‌شود که به یک سازمان امکان می‌دهد خودش را از رقبایش متمایز سازد.
- مزيت رقابتي ارزش‌های قابل‌ارائه شركت براي مشتريان است به‌نحوی‌که اين ارزش‌ها از هزینه‌های مشتري بالاتر است.
- مزيت رقابتي عبارت از ميزان فزوني جذابيت پيشنهادهاي شركت در مقايسه با رقبا ازنظر مشتريان است.
- زمانی که یک کمپانی سودی را کسب می‌کند که بالاتر از میانگین صنعت باشد، می‌گویند شرکت دارای مزیت رقابتی در مقابل رقبای خود است .
- مزیت رقابتی را می‌توان روش متمایزی دانست که یک کسب و کار یا شرکت به‌منظور به دست آوردن امتیازی بیشتر از رقبا در بازار موقعیت‌یابی می‌نماید، این روند موجب می‌شود تا شرکت در حفظ سطوح پایداری درزمینه‌ی سودآوری، بالاتر از متوسط صنعت قرار گیرد.
- مزیت رقابتی مجموعه‌ای از توانایی‌های منحصربه‌فرد یک واحد اقتصادی است که اجازه نفوذ به بازارهای دلخواه و برتری بر رقبا را برای آن واحد فراهم می‌آورد.
- مزیت رقابتی به‌عنوان قابلیت یک شرکت در ارائه عملکرد بهتر نسبت به صنعتی که در آن کار می‌کند تعریف می‌شود
درصورتی‌که بنگاه در مقایسه با متوسط نرخ سود اقتصادی به نرخ بالاتر سود اقتصادی در بازار یکسان دست پیدا کند، دارای مزیت رقابتی است. مزیت رقابتی عمدتاً به این معناست که بنگاه می‌تواند خدمات یا کالاهایی را تولید کند که مشتریان آن‌ها را باارزش‌تر از کالاها یا خدمات تولیدشده سایر رقبا تلقی می‌کنند.
توجه به تعاریف فوق و سایر تعاریف ارائه‌شده در مورد مزیت رقابتی گویای این است که ارتباط مستقیم ارزش‌های موردنظر مشتری، ارزش‌های عرضه‌شده شرکت و ارزش‌های عرضه‌شده توسط رقبای شرکت الزامات و ابعاد مزیت رقابتی را تعیین می‌کند. چنانچه از دیدگاه مشتری مقایسه ارزش‌های عرضه‌شده شرکت باارزش‌های عرضه‌شده رقبا بیشتر به ارزش‌های موردنظر و انتظامات او سازگارتر و نزدیک‌تر باشد، می‌توان گفت که آن شرکت در یک یا چند شاخص نسبت به رقبای خود دارای مزیت رقابتی است به‌نحوی‌که این مزیت باعث می‌شود که شرکت در عرصه بازار نسبت به رقبای خود در نزدیکی به مشتری و تسخیر قلب وی برتری داشته باشد.
با توجه به اينكه مفهوم مزيت رقابتي برخاسته از مفاهيم مديريت استراتژيك می‌باشد، می‌توان گفت كه مزيت رقابتي حاصل يك فرايند پويا و مستمري است كه با در نظر داشتن موقعيت خارجي و داخلي سازمان، از منابع سازمان نشأت می‌گیرد و به‌واسطه توانايي به‌کارگیری درست اين منابع، قابلیت‌هایی به وجود می‌آیند كه بهره‌گیری از اين قابلیت‌ها مزیت‌های رقابتي را براي سازمان به ارمغان می‌آورند.
سازمان باید به قابلیت‌های داخلی و موقعیت رقابتی در بازار نه به‌صورت جدا از هم بلکه به‌طور متقابل به‌عنوان منابع دستیابی به مزیت رقابتی و تدوین استراتژي بازاریابی فکر کند. هدف اصلی سازمان از ایجاد مزیت رقابتی با تکیه بر منابع و قابلیت‌هایی که در اختیار دارد، رقابت‌پذیری و دستیابی به موقعیتی ممتاز ازلحاظ عملکردي در بازار است .
منبع
سلیمانی، بهنام(1394)، تأثیر قابلیت‌های سیستم‌های اطلاعاتی زنجیره تأمین بر کسب مزیت رقابتی، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی، دانشگاه آژاد اسلامی واحد رشت.
از فروشگاه بوبوک دیدن فرمایید
دیدگاهی بنویسید