مزیت رقابتی پایدار
هر بنگاهی در بلندمدت یک موقعیت قابل دفاع در صنعت براي خود ایجاد میکند. این موقعیت یک عامل تعیینکننده مهم در موفقیت بنگاه در قبال رقبا است؛ بنابراین با نگاهی به ادبیات مربوطه و بررسی نظریات متخصصان مدیریت استراتژیک پاسخ سؤال را در ایجاد، حفظ و تداوم مزیت رقابتی پایدار درمییابیم به این معنا که صاحبنظران معتقدند سازمانها براي مصون ماندن از امواج سهمگین محیطی و نیز سازگاري با الزامات رقابتی چارهای جز کسب و تداوم مزیت رقابتی پایدار ندارند.
مفهوم مزيت رقابتي پايدار در سال 1984 توسط دي با پيشنهاد انواع مختلف استراتژیهایی كه قادر به افزايش رقابتپذیری پايدار هستند، ظهور يافت؛ اما درواقع، این واژه به مفهوم امروزي توسط پورتر در بحث گونه شناسي استراتژیهای رقابتی عمومی شرکت (پيشگامي در ارزانفروشی يا جايگاه) براي دستيابي به مزيت رقابتي پايدار بكار رفته است. با این وجود، بارني اولین كسي است كه تعريف مفهومي قالب مندي از مزيت رقابتي پايدار بدینصورت ارائه كرده است: شركت زماني به مزيت رقابتي پايدار میرسد كه داراي استراتژي ايجاد ارزشي باشد كه بهطور همزمان توسط رقباي فعلي يا بالقوه بكار گرفته نمیشوند و همچنين رقبا قادر به كپي كردن مزاياي اين استراتژي نباشند. هوفمن نيز تعريف مفهومي قالب مندي از مزيت رقابتی پايدار بر مبناي تعريف بارني ارائه كرده است: مزيت رقابتي پايدار امتداد مزاياي بهکارگیری برخي استراتژیهای ايجاد ارزش منحصربهفرد است كه بهطور همزمان توسط رقبای فعلي يا بالقوه بکار گرفته نمیشوند و همچنين رقبا قادر به كپي كردن مزاياي اين استراتژي نباشند.
مزیت رقابتی پایدار به تلاش بنگاه در ایجاد و حفظ مزیت برای دورهی زمانی بلندمدت مربوط میشود. مزیت رقابتی پایدار متأثر از سه عامل: اندازهی بازار هدف، دستیابی بیشتر به منابع و مشتریان و محدودیت در اختیارات رقبا است. بهطورکلی، بنگاهی میتواند مزیت رقابتی پایدار ایجاد کند که مدیران آن، استراتژی خود را بر اساس ویژگیهایی اعمال کنند که بهراحتی قابل کپی شدن نیستند.
در مسیر ایجاد مزیت رقابتی دو نکته قابلطرح است: اول اینکه این مسیر فرآیند دنبالهداری است که به عملکرد بهتر سازمان منجر میشود. درصورتیکه سازمان بتواند بهواسطه شایستگیهای خود، مزیت رقابتی پایداري خلق نماید که براي مشتریان ارزشمند بوده و همواره برتر از رقبا باشد، درواقع عملکردي شایسته از خود بر جاي گذاشته و رقابتپذیری را به ارمغان آورده است دوم اینکه به خاطر افزایش پیچیدگیهای محیطی و شدت رقابت، مزیت رقابتی یا بهراحتی توسط رقبا تقلید میشود یا ازنظر مشتریان بهزودی رنگ میبازند و بایستی با مزیتهای جدیدي جایگزین شوند بر این اساس سازمان باید به فکر پایدار نمودن مزیتهای رقابتی خود باشد. ایجاد و حفظ پایداري مزیت رقابتی، مستلزم شایستگیهایی است که با تکیهبر قابلیتهای سازمان، براي مشتریان ارزش ایجاد میکند.
قابلیتهای شركت، ترکیبی است از مهارتها، دانش و رفتارهایی كه در سرتاسر سازمان وجود دارد و در افراد، سیستمها، فرآيندها و ساختارها منعكس میشود. در يك تعريف ديگر، مهارتهایی كه شركت براي تبديل دادهها به ستاندهها بكار میگیرد تا در قالب فرايندهاي سازماني از تركيب منابع محسوس و نامحسوس براي به دست آوردن اهداف موردنظر مانند خدمت به مشتري، توانمندیهای توسعه محصولات برتر، نوآور بودن خدمات و كالاها استفاده نمايد.
شایستگیها بهعنوان تركيب كاملي از داراییها، منابع و فرآيندهاست كه به شركت اجازه میدهد به نيازهاي مشتري پاسخ دهد. آن دسته از شایستگیها داراي ارزش استراتژيك میباشند كه بتواند براي مشتريان ارزشآفرینی كند. همانگونه كه در بخش قبل عنوان شد، هدف اصلي سازمان از ايجاد مزيت رقابتي با تکیهبر منابع و قابلیتهایی كه در اختيار دارد، رقابتپذیری و دستيابي به موقعيتي ممتاز ازلحاظ عملكردي در بازار است. كليد اين مسئله يعني دستيابي به رقابتپذیری، پایداری مزیتهای رقابتي سازمان میباشد.
مزيت رقابتي پايدار به آن دسته از مزیتهای رقابتي اطلاق میشود که بهواسطه بهرهگیری از شایستگیهای سازمان، براي مشتريان ارزشمند بوده، توسط رقبا بهراحتی قابل تقليد و کپیبرداری نبوده و براي سازمان عملکرد شايسته و رقابتپذیری را به ارمغان آورد.
در عصر اطلاعات و ارتباطات الكترونيكي كه ماهيت کسب و کار بهکلی دگرگونشده است، دیدگاهها و رويکردهاي سنتي مربوط به مزيت رقابتي جوابگوي سازمانها در ايجاد و پايدارسازي مزيت رقابتي در راستاي رقابتپذیری و پاسخ مناسب به الزامات محيط و بازار رقابتي نمیباشند. ازاینروی لازم است تا ديدگاه و رويكردي جديد مطابق با شرايط عصر حاضر در اين زمينه توسعه داده شود. با توجه به اينكه نقطه تمركز مزيت رقابتي بر دانستن چگونگي انجام كارها قرار دارد تا در دسترسي به منابع و بازارهاي خاص، لذا دانش و سرمايه فكري بهعنوان مبنای اوليه دستيابي به شایستگیهای اصلي و كليد عملكرد برتر سازمان مطرح میشوند. بهعبارتدیگر، توانايي يك شركت در ايجاد و حفظ مزیتهای رقابتي به دانستههای (دانش) آن بستگي دارد نه در آنچه مالكشان است. اگر بخواهيم بر منابعي تمركز كنيم كه در داخل سازمان ایجادشده و کپیبرداری از آنها براي رقبا مشكل باشد، دانش سازماني موقعيت بهتري را بهعنوان منبع اصلي مزيت رقابتي كسب میکند.
منبع
سلیمانی، بهنام(1394)، تأثیر قابلیتهای سیستمهای اطلاعاتی زنجیره تأمین بر کسب مزیت رقابتی، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی، دانشگاه آژاد اسلامی واحد رشت.
از فروشگاه بوبوک دیدن فرمایید
دیدگاهی بنویسید