فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس

بسیاری از محققان معتقدند حضور فناوری اطلاعات در مدرسه را باید از سالهای 1980 جستجو کرد که در آمریکای شمالی و اروپای غربی مدارس به رایانه­های پرسرعت مجهز شدند؛ معلمان برای استفاده از فناوری اطلاعات آموزش دیدند و بستر لازم برای توسعه­ی فناوری اطلاعات در آموزش فراهم گردید . در ایران نیز بخشنامه­ی جدید سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مورخ 3/11/81 شورای عالی اداری موضوع تحقق دولت الکترونیک و نظام آموزش کارکنان، برنامه آموزش کارکنان دولت درقالب هفت مهارت به تصویب رسید ، که معلمان نیز جزئی از این بخشنامه بودند که موظف به گذراندن مراحل هفتگانه ی ICT در عرض چهار سال بودند.وزارت آموزش و پرورش كشور نيز در راستاي توسعه و بكارگيري فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس، در سال 1381 اقدام به تجهيز 6000 آموزشگاه دوره ي متوسطه به كارگاه رايانه نمود . مارتین،در رابطه با عواملی که بر توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس تاثیرگذارند، مواردرا ذکرمي كند:

بصیرت: به آرمانها و آرزوهای افراد درون مدرسه و درون نظام آموزشی به عنوان یک کل اشاره دارد. با پیشروی مدرسه، رسالت ها باید شفاف تر شود و مبنایی برای تصمیم گیری فراهم نماید. بیان رسالت ها باید به اعضای جامعه کمک نماید تا آرمانهای مدرسه برای آینده و اقدام موزون و هماهنگ را تجسم نمایند.

فلسفه ی یادگیری و پداگوژی: نحوه ی تعامل معلمان و دانش آموزان و نحوه ی اداره مدرسه برای یادگیری، بخشی از فلسفه ی یادگیری و پداگوژی مدرسه است. این فلسفه ها اساسا چگونگی ادغام فناوری اطلاعات و ارتباطات در یک مدرسه را مشخص می کنند. محیطی که در آن معلم بعنوان فراهم کننده ی اصلی محتوای آموزشی در نظر گرفته می شود، فلسفه ی معلم محوری را اتخاذ می کند. در چنین محیطی معلم استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات را نیز کنترل می کند. در مقابل فلسفه ی فراگیر محور، محیطی را توصیف می کند که در آن محتوا از منابع متعدد به دست می آید و پروژه ها را دانش آموزان انتخاب و طراحی می کنند. دانش آموزان منابع و ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات را به گونه ای انتخاب می کنند که با اهداف پروژه به بهترین وجه تناسب داشته باشد.

تدوین طرح ها و خط مشی ها: نحوه ی اجرای بصیرت و فلسفه ی تدریس یک مدرسه از طریق تدوین طرح ها و خط مشی ها صورت می گیرد. در مراحل جزئی تر این طرح ها و خط مشی ها، اهداف کلی و جزئی تعیین می شوند. خط مشی ها تعیین می شوند، بودجه تخصیص داده می شود، تسهیلات تعیین می شوند، وظایف واگذار می شود و برای تعیین جهت توسعه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات، یک طرح ارزشیابی تهیه می شود.

تسهیلات و منابع: محیط یادگیری که در آن فناوری اطلاعات و ارتباطات به کار گرفته می شود، نیاز به تسهیلات و منابع خاصی دارد. تسهیلات شامل زیر ساخت های اساسی مانند سیم کشی برق، دستگاه تهویه، فضا و مکان و … می باشد. تصمیم گیری در باره ی وجود یا فقدان طراحی آرگونومیک ؛ مهندسی محیط کار، انتخاب وسایل، نه تنها به کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات تاثیر می گذارد بلکه بر سلامتی و آسایش کاربران نیز موثر است. منابع شامل انواع مختلف وسایل فناوری از کامپیوتر و وسایل جانبی آنها گرفته تا تجهیزات ویدئویی و ابزار اختصاصی مانند میکروسکوپ های دیجیتالی می باشد. سایر منابع عبارت است از انواع مختلف نرم افزار همچنین ابزارهای سنتی مانند کتاب، ویدئو و نوارهای صوتی و …

درک برنامه درسی: درک برنامه­ی­درسی در پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات در مراحل مختلف زیر تاثیر می گذارد. ابتدا، مرحله ی آگاهی است که دانش آموزان با توجه به فناوری موجود و چگونگی کاربرد آن، سواد فناوری اطلاعات و ارتباطات را کسب می کنند. دوم، همانطور که دانش آموزان مهارت های اساسی را فرا می گیرند، استفاده از ابزارهای مختلف فناوری اطلاعات و ارتباطات را در تکالیف یادگیری عادی و پروژه ها شروع می نمایند. سوم، همانطور که دانش آموزان به فناوری اطلاعات و ارتباطات توانایی و تسلط بیشتری می یابند، آنها شروع به ادغام و گسترش حوزه های درسی و ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات می نمایند. بالاخره استفاده ی کاربردی از فناوری اطلاعات و ارتباطات است که در آن دانش آموزان را قادر می سازد که به طور وسیع تری موضوعات پیچیده ی حرفه ای جهان واقعی را مورد توجه قرار دهند .

توسعه­ی حرفه ای کارکنان مدرسه: به موازات برنامه های درسی برای دانش آموزان، باید یک برنامه ی توسعه ی حرفه ای برای کارکنان درون مدرسه تدوین گردد. بهره وری شخصی و اقدام حرفه ای معلمان با بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات افزایش می یابد. نخست مرحله ی آگاهی است که در آن معلمان و کارکنان با توجه به فناوری موجود و چگونگی کاربرد آن، سواد فناوری اطلاعات و ارتباطات را کسب می کنند. دوم، مادامی که معلمان و کارکنان مهارت های اساسی را فرا می گیرند، به کارگیری ابزار مختلف فناوری اطلاعات و ارتباطات را در انجام وظایف عادی و پروژه های خود آغاز می نمایند. سوم، همانطور که معلمان و کارکنان مدارس به کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات توانایی و تسلط می یابند آنها شروع به ادغام و همپوشی حوزه های درسی و ابزارها می نمایند.

بالاخره تغییر در روش حرفه ای است که در آن معلمان می توانند با استفاده از ابزار و منابع فناوری اطلاعات و ارتباطات، درس ها را برای گنجاندن پروژه های بزرگ تر و پیچیده تر جهان واقعی طراحی کنند. فناوری اطلاعات و ارتباطات به سیستم های مدرسه معرفی می گردد، گرایش به حرکت از آموزش مهارت های جداگانه به روشهای تفکروتوسعه ی حرفه ای منسجم بوجود می آید. تخصیص و تامین بودجه برای اوقات فراغت جهت توسعه ی حرفه ای معلم بطور جدی بر توانایی یک مدرسه در ادغام معنادار فناوری اطلاعات وارتباطات موثراست.پيشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات جايگاه مدرسه را به عنوان يك نهاد سنتي داراي قدرت و حاكميت علمي انحصاري مورد تهديد قرار داده است. امروزه دانش آموزان اطلاعاتي را در بيرون از مدرسه در اختيار دارند كه مي تواند مرجعيت صرف كلاس و معلم را مورد تامل قرار دهد يعني آنها به يك دنياي گسترده از منابع و مراجع اينترنتي كه فاقد مرزهاي محلي و ملي هستند، دسترسي دارند و به تعبير ديگر فاوا امروزه تعليم و تربيت بدون مرز را ترويج نموده است. اين نوع تعليم و تربيت استلزامات خاص خود را مي طلبد .

منبع

سعیدی نیری،مینا(1388)، بررسي ميزان و نوع استفاده معلمان از برنامه درسي مبتني بر فناوري اطلاعات و ارتباطات،پایان نامه کارشناسی ارشد،علوم تربیتی،دانشکده علوم انسانی واجتماعی مازندران

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید