فعالیت بدنی و دیابت

كاهش فعاليت بدني و عدم شركت در فعاليت هاي ورزشي با مكانيسم­هاي مختلفي بر پديدايي ديابت و آثار آن مي افزايد. بنظر مي­رسد اصلي­ترين شيو ه­ي تاثير فعاليت بدني بر ديابت، باتاثير آن برميزان مصرف انرژي و به تبع آن چاقي درارتباط باشد كه ازطرف سازمان جهاني بهداشت بعنوان مهمترين عامل خطر ديابت درنظر گرفته شده است.ازديگر سازوكارهاي تاثير فعاليت بدني بر ديابت، مي­توان به نقش آن در تعديل استرس بعنوان عامل موثر ديگر بر ديابت اشاره نمود. بعلاوه در دیابت نوع دوانسولین نمي‌تواند وظیفه­ خود در بدن را به­درستی انجام دهد و در واقع یك حالت مقاومت به انسولین در بدن وجود دارد. بهترین عامل این افزایش مقاومت، چربي‌های اضافی بدن هستند. بنابراین با رعایت رژیم غذیی و فعالیت ورزشی منظم كه هر دو منجر به كاهش وزن و كمتر شدن چربي‌های اضافی بدن مي‌شوند مي‌توان مقاومت به انسولین را كاهش داد و بدین وسیله قند خون را بهتر كنترل كرد.

 ورزش منظم، کنترل قندخون را در مبتلایان به دیابت نوع ۲ بهبود می­بخشد و ممکن است منافع مشابهی در دیابت بارداری داشته باشد. نکته­ی جالب اینکه ناهنجاری­هایی که باعث بروز مقاومت به انسولین ؛ دیابت نوع  دو  و دیابت بارداری می­شوند، با کاهش وزن، رژیم غذایی و فعالیت بدنی قابل بازگشت هستند. از این رو تغییر شیوه­ی زندگی با تمرکز بر کاهش وزن و افزایش فعالیت بدنی از راهکارهای اصلی پیشگیری از بروز دیابت در افرادی است که تست تحمل گلوکز ؛ اندازه گیری قندخون بیمار پس از نوشیدن محلول قندی مختل دارند. تاکنون تمرینهای منظم ورزشی در کنترل مطلوب قندخون بیماران مبتلا به دیابت نوع یک موثر نشان داده نشده­اند، ولی می­توانند بعنوان درمان فرعی ایمن و اثربخش برای این افراد تجویز شوند.

شرکت منظم در تمرین­های ورزشی، بغیر از تاثیر بر کنترل قندخون، آثار سودمند بسیاری از جمله بهبود وضعیت قلبی عروقی،متابولیک وسلامت­روانی برای بیمارمبتلا به دیابت بدنبال خواهد­داشت.ورزش، در پیشگیری اولیه وثانویه بیماریهای قلبی عروقی وپیشگیری ازعوارض خاص بیماری دیابت کمک­کننده است.

تغذیه و دیابت

براي كاهش وزن يا جلوگيري از افزايش وزن و كاهش ورود انرژي به بدن، تغيير در رژيم غذايي ضروري است. پژوهش­هايي كه طي آنها ميزان ورود انرژي به بدن بطور دقيق كنترل مي­شود، نشان داده­اند كه كاهش­وزن، با هر نوع رژيم و پرهيز غذايي، زماني مي­تواند اتفاق بيفتد كه انرژي دريافتي كمتر از انرژي مصرفي باشد .

مطالعات متعدد نشان داده­اند که تغذیه­ی سالم تاثیر قابل توجهی در کنترل علائم و نیز جلوگیری از پیشرفت بیماری دیابت نوع دوم و نیز بیماریهای پیش­زمینه ی آن بویژه چاقی خواهد­داشت. تغذيه درماني در كنترل ديابت مهمترين نقش را ايفا مي­كند. هدف از تغذيه­درماني در ديابت، حفظ مقدار قند خون در محدوده­ی طبيعي، بهبود سطح چربي­هاي خون، كاهش فشار­خون، درمان و جلوگيري از عوارض ديابت همچون بيماريهاي قلبي عروقي، رتينوپاتي، نفروپاتي و نيز برآوردن نيازهاي تغذيه اي فرد است. در ديابت نوع 2، محدوديت كالري و كاهش وزن به حد متوسط (به ميزان 9-5/4کیلوگرم) باعث كنترل قند خون، كاهش مقاومت به انسولين و كاهش فشارخون مي شود، حتي اگر فرد به وزن نرمال نرسيده باشد. اين كاهش وزن وقتي بيشترين اثر و فايده را دارد كه بلافاصله بعدازتشخيص ديابت نوع  دو اعمال شوديعني وقتي كه ترشح انسولين هنوز بحد كافي صورت مي­گيرد.
محدوديت كالري، بيشتر وسريعتر از كاهش وزن، قند خون رادر افراد ديابتي كنترل مي­كند. يعني مسأله­ی كالري در ديابت نوع دو،مهمتر از مسأله­ی وزن است. اين محدوديت بايد طوري باشد كه فرد 500-250 كالري كمتر از دريافت روزانه خود، دريافت كند.

كروم عنصري است كه از آن بعنوان ؛  فاكتور تحمل گلوكز  ياد مي­شود و روي عملكرد انسولين تأثير مي­گذارد. در حيوانات آزمايشگاهي كمبود كروم باعث افزايش قند، كلسترول و تري گليسيريد خون مي­شود.هدف اصلي از رژيم­درماني در بيماران ديابتي، استفاده از موادغذايي به صورت متعادل است. اصولاً رژيم غذايي­اي كه توسط كارشناسان ومتخصصان تغذيه براي افراد ديابتي تهيه مي­شود داراي اهداف زيراست:رساندن قندخون به سطح طبيعي،حفظ سطح چربي­هاي خون در حد طبيعي، كاهش مشكلات خاص بيماران ديابتي، به­دست­آوردن و حفظ وزن ايده­آل، رساندن مواد مغذي به بدن به ميزان لازم، تأمين انرژي موردنياز بدن جهت انجام فعاليتهاي لازم وجلوگيري ازبروزعوارض ومشكلات ناشي ازديابت.

فشارخون و دیابت      

فشارخون بالا همواره يکي ازمشکلات بيماران ديابتي نوع  دوبه حساب مي­آيد.تحقیقات جدید نشان داده‌اند كه اهمیت كنترل فشار خون بالا در افراد دیابتی به منظور پیشگیری از عوارض دیابت به اندازه­ی اهمیت كنترل قند خون است. توصيه­هاي درماني اخير با تأکيد بر کاهش فشار خون در اين افراد به کمتر از ميزان توصيه شده درافرادغيربيمار اين است که فشارخون دياستولي ۸۰ ميلي مترجيوه در افراد ديابتي در مقايسه با فشارخون ۹۰ ميلي مترجيوه خطرابتلا به بسياري ازبيماریهاي قلبي  عروقي راكاهش مي­دهد.يکي ازمهمترين پيامد­هاي بيماري ديابت پيدايش شرايط استرس اکسيداتيو در بيماران است که درنتيجه­ي توليد بيش از حد گونه­هاي واکنش­گر اکسيژن ROS و يا کاهش ذخاير آنتي­اکسيداني ايجاد مي­شود. مطالعه هاي گذشته نشان داده­اند که افزايش توليدراديکال­هاي آزاد در پاتوژنز و ايجاد عوارض ديابت، وفشارخون بالا پرفشاري دخيل هستند  بطوريکه غلظت کمتر آنتي اکسيدان­ها افزايش توليد راديکال اکسيژن وکاهش توليد اکسيد نيتريک(NO) در نوتروفيل­ها و پلاکت­هاي افرادديابتي به­اثبات رسيده است در واقع، هيپرگليسمي با اثر مستقيم بر توليدآنژيوتانسين ازيک طرف و افزايش انسولين از طرف ديگر، در ايجاد پرفشاري خون در بيماران ديابتي نقش دارد.بيش از ۸۰ % افراد مبتلا به ديابت نوع  دواز افزايش فشونانسولین  دیابت  ناشي از مقاومت به انسولين رنج مي­برند.

منبع

اعراب شیبانی،خدیجه(1392)،اثربخشی مداخلات روانشناختی برشاخصهای سلامت جسمی وروانی، پایان نامه دکترای تخصصی،روانشناسی سلامتی،دانشگاه پیام نور تهران

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید

اگر مطلب را می پسندید لطفا آنرا به اشتراک بگذارید.

دیدگاهی بنویسید

0