« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »فرایند درمان
فریدمن، فرایند درمان راه حل محور را به پنج گام اصلی تقسیم می کند.
- مرحله پیوستگی (ارتباط): گوش کردن فعال، تأیید کردن، به رسمیت شناختن معانی و داستان هر یک از همسران، الحاق با هر عضو خانواده.
- مرحله کنجکاوی: ایجاد فضایی برای بحث پیرامون دیدگاه های چندگانه (و احیاناً متناقض)، شناسایی و عنوان کردن توانمندی های هر یک از همسران، شفاف سازی منابع موجود در رابطه مشترک.
- مرحله مشارکت: برجسته سازی موفقیت ها و استثنائات (پیرامون مشکل) در گذشته، امید آفرینی، شناسایی آینده ترجیحی همسران، کارکردن به طور مشترک در جهت یافتن راه هایی جهت گام برداشتن به سوی آینده.
- همسازی برای فراخوانی عقاید راه حل-مدار: فرا خواندن عقاید بدیع و راه حل- مدار از میان محاورات بالینی، تعیین گام های عملی در جهت ایجاد تغییر (تکلیف دهی) و تشویق.
- مرحله اختتام: تمجید از فعالیت ها و تلاش های همسران، شادی کردن برای پدیدایی تغییر، ترغیب هر همسر جهت اشاره کردن و تفسیر تغییراتی که در دیگری ایجاد شده، اشاره کردن به در دسترس بودن درمان برای آینده.
ویژگی های درمانگر راه حل- مدار
راه حل درمانگران با اعتقاد به توانمندی و شایستگی انسان ها، از قبول نگرش آسیب شناسانه اجتناب میکنند. آنها با طرح سؤالاتی ویژه سعی می کنند معانی تازه و ادراکاتی نوین در مورد رابطه را فراخوانی کنند. تأکید بر اینجا و اکنون و به ویژه بر آینده است . بانیان ، رویکرد راه حل محور بر کوتاه مدت بودن درمان تأکید بسیاری دارند و معتقدند به جای صرف این همه وقت در جهت یافتن نقایص، گذشته و ناتوانی های مراجعین، باید بر توانمندی های مراجع و فشرده سازی جلسات تا حد ممکن تمرکز کرد.
درمانگران راه حل محور، جهت تحقق بخشی به آماج درمانی، پنج راهکار مهم را مد نظر قرار می دهند:
- اگر راهکاری کارساز بود آن را تغییر نده، فقط بیشتر از آن استفاده کن.
- اگر هیچ راهکار کارسازی به نظرت نیامد، باز هم آزمایشگری را رها مکن، مثلاً تصویر سازی رخ دادن معجزه را امتحان کن.
- گفتگوها و مداخلات ساده را انتخاب کن و آن را با روشی به سادگی تمام به کار ببند.
- هر بار طوری در جلسه فعالیت کن، انگار که آخرین جلسه ای است که با این مراجع کار می کنی.
- فراموش نکن که هرگز شکست وجود ندارد، آنچه که برجا می ماند فقط بازخورد است.
بودمن و گورمن ، در این رابطه جدولی مطرح کرده اند که تفاوت های میان مشاور درمان های کوتاه مدت با مشاور پیرو درمان های درازمدت را نشان می دهد:
| ویژگی های مشاور در درمان های کوتاه مدت | ویژگی های مشاور در درمان های طولانی مدت |
| تغییر را از طریق مداخلات واقع بینانه و محاورات سازنده دنبال می کند | تغییر را از طریق یافتن خصایص عمیق شخصیتی افراد جستجو می کند. |
| با در نظر گرفتن مراحل تحولی همسران، معتقد است که تغییر عنصری است اجتناب ناپذیر | معتقد است که در زندگی طبیعی و روزمره افراد، تغییر عمده ای رخ نخواهد داد. |
| بر نقاط قوت و توانمندی های مراجع تاکید می کند. | مشکل فعلی را بازتابی از آسیب شناسی عمیق تر درونی تلقی می کند. |
| می پذیرد که بسیاری از تغییرات، پس از خاتمه ی فرایند مشاوره ای پدیدار خواهد شد. | می خواهد اینجا بماند تا مراجع در کنار او به تغییرات مهم دست یابد. |
| بی زمانی پذیرفته شده در برخی از مکاتب را نمی پذیرد و بر کوتاه مدت بودن تاکید می کند. | مشاوره را فرایند و کیفیتی نامحدود از نظر زمانی می داند و طولانی مدت شدن فرایند را درست و منطقی بر می شمرد. |
| مشاوره را گاهی مفید و برخی اوقات مضر می داند و مشاور را یکی از مجموعه افراد یا محیط هایی می داند که در امر درمان اثر گذار است. | مشاوره را همیشه مفید و موثر می داند و مشاور را به تنهایی مسئول بهبود مراجع می داند. |
| بودن در دنیا و تجربه گری را مهمترین رویداد زندگی افراد می داند. | مشاوره را مهمترین بخش و نقطه عطف زندگی مراجع میداند. |
وبر، اشاره می کندمهمترین کارکرد های درمانگر راه حل مدار عبارت از:
- فرضیه سازی
- ارتقاء خودمختاری مراجع
- ارائه و دریافت بازخورد
- همدلی و چالشگری به وقت مناسب
- آگاه ماندن از فرایند درون خود (درمانگر)
- تدوین برنامه های درمانی، تعیین اهداف
- تسهیل مشارکت مراجع در روند درمانی
- اصلاح و تغییر تکنیک ها بر اساس پاسخ های مراجع
- ایجاد شرایط و انجام فعالیت هایی در تطابق با اهداف
- تمرگز بر شایستگی ها و نقاط قوت مراجع
فضای عاطفی اولیه در درمان راه حل- مدار
| موضع مراجع | موضع درمانگر |
| -بی قرار -مضطرب -ناامید (ترس از قضاوت) -حالت دفاعی داشتن -خشم در مورد خود و دنیا -غیر متخصص | -داور پیشه نبودن -مواجهه گر نبودن -درک بیمار (پذیرش) -مشارکت گری -کنجکاوی |
| تمرکز مراجع | تمرکز درمانگر |
| -بر واقعیت خود -بر گذشته -بر مشکلات (فقدان امیدواری) -بر امور منفی -بر اشتباهات | -بر واقعیت مراجع -بر حال و آینده -بر استثنائات ( امیدواری) -بر توانمندی های مراجع -بر نقاط مثبت رابطه |
منبع
نامنی،ابراهیم(1392)، اثربخشی خانواده درمانی راه حل مدار – ساختاری در درمان ( قطع مصرف مواد) افراد وابسته به مواد،پایان نامه دکترای تخصصی،روانشناسی ، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید