فرآیند مدیریت دانش

فرآیند مدیریت دانش

مدیریت دانش ­توانایی یک سازمان در استفاده از سرمایه­ی فکری و دانش دسته­ جمعی به منظور دستیابی به اهداف خود از طریق فرآیندی شامل نیاز به دانش، توسعه و بهبود دانش، توزیع و نشر دانش، بهره­ برداری از دانش، حفظ و ذخیره دانش و ارزیابی دانش است. ﺑــﺮاي ﭘﻴــﺎدهﺳــﺎزي ﺻــﺤﻴﺢ ﻓﺮاﻳﻨــﺪﻫﺎي ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧــﺶ و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺑﻪ ﻫﺪر رﻓﺘﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ، ﺑﺎﻳﺪ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻣﺜﺒﺖ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ داﺷﺖ و در ﻛﻨﺎر ﺷﻨﺎﺧﺖ درﺳﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺟﺎﻣﻊ، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﺎرب دﻳﮕﺮ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺑـﻪ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠـﻮﺑﻲ دﺳـﺖﻳﺎﻓﺖ.

ﻟﻴﺒﻮﻳﺘز(1999) ﺷﺶ ﻋﺎﻣﻞ زﻳﺮ را ﺑﺮاي ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ: 1. اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ -2 ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ داﻧﺶ ﻳﺎ ﻫﻤﺘﺮاز آن و  ﻳﻚ زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖداﻧﺶ درون ﺳﺎزﻣﺎن -3 ﻫﺴــﺘﻲ ﺷﻨﺎﺳــﻲ ﻫــﺎي داﻧــﺶ و ﻣﺨــﺎزن داﻧــﺶ ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻣﺰﻳﺖ رﻗﺎﺑﺘﻲ -4 ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ و اﺑﺰار ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آن -5 ﻣﺸﻮقﻫﺎي ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺮاي ﺑﻪ اﺷﺘﺮاكﮔﺬاري داﻧﺶ -6 ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺶ.

تولیددانش: به توانایی­های سازمان در ایجاده ایده­ها و راه­ حل­های نوین و مفید اشاره دارد. سازمان ها تلاش­های آگاهانه به منظور جستجو و تعیین دانش مرتبط با نیازهای سازمان و منابع آن، هم از درون و بیرون سازمان صورت می ­دهند. تولید دانش به مهارت­های سازمان در بسط ایده­ ها و راه ­حل­های نوین و مفید اشاره دارد. سازمان با توسعه و تجدید دانش قبلی و کنونی و از طریق روش­های مختلف به خلق واقعیت­ها و معانی جدید می­ پردازد. ایجاد دانش روندی است که در آن انگیزه، الهام، تجربه و فرصت­ شناسی نقش مهمی دارد.

کسب دانش: دانش جدید به عنوان عاملی ارزشمند و اساسی به منظور رفع نیازهای جاری و آتی به حساب می­آید. بنابرین بایستی به شیوه­ای قابل قبول آن را دسترس پذیر­­کرده، از منابع استخراج کرده و نهایتاً به اشتراک گذاشت. با این وجود توصیه نمی­ شود که سازمان بکوشند در هر شرایطی، دانش جدید ایجاد کنند؛ می­توان تجارب قبلی را در قالب نو، دوباره آزمود. سازمان می­تواند با استفاده از راهبردهای تقلید، تکرار و جایگزینی، پاره­ای از دانش موجود را دوباره پیکربندی و ترکیب کند.

سازماندهی دانش: این مرحله شامل تجزیه و تحلیل دقیق، سازماندهی مناسب و کشف روابط میان اجزای دانش است. دانش جدید دوباره بایستی تعریف و سازماندهی گردد. این عمل از طریق پالایش وجوه مفید سودمند دانش، برای محصولات و خدمات گوناگون صورت می­گیرد تا اینکه از این طریق مورد ارزیابی قرار گیرد.

ذخیره­ ی دانش: مزیت های رقابتی برای هر سازمان در هر زمان در دسترس نیست. دانش سازمان که یکی از مزیت­های رقابتی سازمان است باید حفظ و نگهداری شود. نگهداری اطلاعات اسناد و تجارب نیازمند مدیریت است. کدگذاری علاوه بر این­که در توسعه دانش و اشتراک­گذاری موثر است یکی از راه های حفاظت از دانش به شمار می­رود. دانش کد­گذاری شده در قالبی قابل قبول ذخیره می­شود تا اینکه سایرین در سازمان قادر باشند به آن دسترسی یابند. مدیریت پایگاه اطلاعاتی و فناوری ذخیره سازی داده­ها می­ توانند به چنین فرآیندی کمک نمایند. ­نگهداری اطلاعات ،اسناد و تجارب نیازمند مدیریت است.

انتشار دانش: حاکی از شیو­ه­ های است که از آن طریق دانش به اعضای سازمان ارائه می­شود. تمرکز اصلی آن بر روی ایجاد مهارت­ های جدید، محصولات جدید، و ایده­ های بهتر  و فرآیندهای کاراتر است. ایجاد تغییر در رفتار سازمانی می ­تواند گویای انتقال صحیح دانش در سازمان باشد.میزان بالایی از موفقیت مدیریت دانش، به  اشتراک و تبادل صحیح دانش وابسته است و تبادل از شخصی به شخصی دیگر، از لوازم اساسی چرخه مدیریت دانش می باشد.

کاربرد دانش: منظور از کاربرد دانش، فعال­سازی و مربوط­ سازی دانش در ایجاد ارزش­های سازمانی است. دانش سازمانی باید در تولیدات، فرآیندها و خدمات سازمان به کار گرفته شود. اگر سازمان نتواند دانش صحیح را در محل مناسب آن به کار گیرد، نمی تواند در محیط رقابتی، موفقیت­های لازم را کسب کند. در این بخش، دانش به شیوه جدیدی که کاربران بتوانند دانش جدیدی را آموخته و باز تولید نمایند به کاربرد می­رود. در فرآیند یادگیری بایستی ارزیابی تحلیل و منتقدانه وجود داشته باشد تا دانش و الگوهای جدید برای کاربردهای آتی ایجاد گردد. مفهوم کلی مدیریت دانش کسب اطمینان از این مسئله است که دانش موجود در یک سازمان به صورت موثر و پرباری به نفع کل سازمان به کار گرفته می­شود.

منبع

میری، سودابه(1395)، تاثیر استراتژی های فرایندی و زیر ساختی مدیریت دانش بر کسب مزیت رقابتی، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت استراتژیک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.