عوامل موثر بر رضایت شغلی

محققان مدت­هاست در جستجوی تعیین علل اساسی رضایت از شغل در سازمان و اداره هستند .   تاکنون آنها توانسته اند به رشته­ای از عوامل ثابت و مرتبط با رضایت شغلی دست یابند ، اما دست یابی  به یک الگوی جامع تجربی ، تحقق نیافته است . می توان به اختصار به چند عامل که در این زمینه از اهمیت بیشتری برخوردارند، اشاره کرد : پورتر و استیرز به چهار عامل ذیل اشاره کرده­اند:

• عوامل سراسری سازمان ؛ یعنی متغیرهایی که به طور وسیع در مورد بیشتر کارکنان صدق می کند. مانند حقوق  و فرصت های ترفیع
•  عوامل بلافصل محیط شغلی ؛ متغیرهایی که گروه های شغلی را تشکیل می دهد . همانند شیوه­ی سرپرستی و کیفیت روابط با همکاران ، شرایط کار و محل کار
• عوامل محتوایی یا فعالیت های بالفعل شغلی؛ مانند: قلمرو شغل ،میزان تنوع ، استقلال و مسئولیت  و وضوح نقش
• عوامل فردی ؛ ویژگی هایی که یک فرد را از دیگری متمایز می سازد . همچون سن ، سنوات خدمت و شخصیت ، اعتماد به نفس ، عزم و بلوغ .

لاک  ،  مهمترین عوامل موثر بر رضایت شغلی را چنین خلاصه می کند :

• کار پرمخاطره ذهنی که فرد می تواند با موفقیت با آن سازگار شود ؛موفقیت در سازگاری با کار.
• علاقه فردی به خود شغل که هر قدر علاقه فرد به شغل بیشتر باشد میزان رضایت او بیشتر خواهد بود .     – کاری که از نظر جسمانی بیش از حد خسته کننده نباشد ، هر قدر فرد بیشتر خسته شود، رضایتش کمتر خواهد بود و هر قدر کمتر خسته شود ، میزان رضایتش بیشتر خواهد بود.
• پاداش برای عملکرد، منصفانه ، آموزنده و منطبق با خواست فرد باشد  .
• شرایط کار ، که با نیازهای فیزیکی سازگار باشد و به اهداف شغلی کمک کند.
• احساس احترام به نفس از سوی شاغل ، او هر قدر از سوی دیگران نسبت به خود بیشتر احساس احترام کند ، میزان رضایتش بیشتر خواهد بود
• عواملی که در محیط کار ، نیاز به ارزش های شغلی را تسهیل می کند ؛ از قبیل افزایش حقوق و ترفیع.

جورج و جونز،  بیان می کنند که انصاف و عدالت در پرداخت نیز با رضایت شغلی ارتباط دارد . هر قدر انصاف و عدالت در پرداخت بیشتر و بهتر رعایت شود ، میزان رضایت شغلی بالاتر است و هر قدر میزان رضایت بیشتر باشد ، عملکرد کارگر و کارمند نیز بالاتر می رود . همچنین رضایت شغلی به وسیله­ی پرداخت پاداش و تشویق کردن نیز بالا می رود . نگرش های فرهنگی ، خدمات درمانی و تسهیلات رفاهی                              در بالا بردن رضایت شغلی دخالت دارند . آنها همچنین چهار عامل اساسی را در میزان و سطح رضایت شغلی موثر می دانند:

1. شخصیت و صفات شخصیتی
2. ارزش ها
3. موقعیت کار و شغل
4. تأثیر اجتماعی

کورمن ، عوامل موثر بر رضایت شغلی را به دو دسته تقسیم می کند :

• عوامل محیطی : مثل سطح شغل ، محتوای شغل ، رهبری ملاحظه کار ، دستمزد و فرصتهای ترفیع
• عوامل شخصی : مثل سن ، سطح تحصیلات و جنسیت . هر قدر شغل از لحاظ سطح مسئولیت ، استقلال و تنوع بالاتر باشد ، مطلوب تر است . هر چند به نسبتی که فرد درسطح بالاتری قرار داشته باشد ،برحسب تحصیلات، توانایی ها و مانند آن ،سطح لازم این خصوصیات برای کسب خشنودی باید بالاتر باشد .

لوتانز به بررسی ابعاد پنجگانه­ی شغل پرداخته که عبارتند از :

• خود کار یا ماهیت کار : اندازه ای که شغل و وظایف جالب، فرصت برای یادگیری و امکان پذیرش مسئولیت را برای فرد فراهم می سازد.
• فرصت های ترفیع : فرصت و شانس پیشرفت در سلسله مراتب سازمانی
• پرداخت : پاداش و مزدی که فرد دریافت می کند و میزانی که فرد دستمزدش را در مقابل دستمزد دیگر کارکنان عادلانه و منصفانه می داند .
• نظارت و کنترل : توانایی سرپرست در ارائه­ی رفتارهای حمایتی و کمک های فنی .
• همکاران : میزانی که همکاران از لحاظ فنی کارا هستند و از نظر اجتماعی حامی فرد به شمار می آیند.

در دهه­ی 1960 خانم پاتریشیا اسمیت و همکاران عوامل موثر بر رضایت شغلی را به شرح زیر اعلام کردند :

1. حقوق ,درآمد ،
2. ماهیت یا خود شغل ،
3. فرصت های ارتقاء شغل ،
4. نظارت و سرپرستی
5. گروه همکاران .

آرنولد و فیلدمن ، عوامل موثر بر رضایت شغلی را به شش دسته تقسیم می کنند که عبارتند از :

1. حقوق و دستمزد،
2. ماهیت کار ،
3. ترفیع و ارتقاء
4. سرپرستی،
5. همکاران
6. شرایط کاری .

عوامل فوق باعث می شود افراد از رضایت شغلی بالاتر برخوردار شوند .لاوری ، رضایت شغلی را یک مفهوم پیچیده می داند که اندازه­گیری آن به طور عینی دشوار است و آنرا تحت تأثیر دامنه وسیعی از متغیرهایی می داند که با عوامل شخصی ، اجتماعی ، فرهنگی ، سازمانی و محیط مرتبط است . این عوامل عبارتند از :

• عوامل شخصی: شخصیت، تحصیلات، هوش، توانایی، سن، وضعیت تاهل ،
• عوامل اجتماعی : روابط با همکاران، گروه کار ، فرصت های تعاملات افراد در سازمان غیررسمی ،
• عوامل فرهنگی : نگرش های اساسی ، عقاید ، ارزش ها ،
• عوامل سازمانی : ماهیت کار، تکنولوژی ، سرپرستی ، شرایط کار
• عوامل محیطی : عوامل اقتصادی ، اجتماعی ، فنی و تأثیرات دوستی .

نتیجه گیری؛ عوامل مؤثر بر رضایت شغلی: رضایت شغلی چیست و چگونه می توان به آن دست یافت؟ این مساله ای است که بسیاری افراد با آن دست به گریبانند ، چه افرادی که جویای کارند و می خواهند برای اولین بار محیط کار را تجربه کنند و چه کسانی که سالهاست در حرفه خود مشغولند و از مشکلات آن رنج   می برند . محیط کار هر انسانی خانه دوم اوست، چه بسیار افرادی که عمده ساعات شبانه روز خود را ، مجبورند در محیط کاری خود بگذرانند. ساده پیداست که این محیط نیز همچون خانه باید برآورنده حداقلی از نیازهای روحی و روانی افراد باشد تا آنها بتوانند ضمن کسب درآمد به ارتقای دانش حرفه­ای خود پرداخته و خدمتی ارائه دهند. بنابراین رضایت شغلی در اثر عوامل متعددی ایجاد می شود ، در واقع رضایت شغلی نوعی احساس مثبت فرد نسبت به شغلش است ، این عوامل در کنار هم می توانند رضایت شغلی را در افراد ایجاد کنند ، چه بسا تنها نبود یک عامل از مجموع این عوامل می تواند از ایجاد رضایت در فرد بکاهد یا حتی او را در زمره افراد ناراضی از شغل قرار دهد .

منبع

راستی ،حسین(1392)، ارتباط بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی پرستاران،پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت اجرائی، دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید