عوامل مؤثر در ايجاد عزت نفس
بطور كلي ميتوان گفت در ايجاد عزت نفس چند عامل مهم نقش دارد :
واكنش ديگران: شايد مهمترين عامل، واكنش ديگران است كه در ايجاد عزت نفس افراد، اثر دارد و تحت عنوان نظريه «آينه خودنما» نامیده میشود. والدين از جمله ديگران هستند كه يكي از مهم ترين عوامل شكلگيري احساس ارزش نسبت به خود در نوجوانان بشمار می روند. نوجواناني كه طرد ميشوند با رنج به طرد خود ميپردازند و احساس بيارزشي ميكنند.
مقايسه با ديگران: مقايسه فرد با ديگران، عامل ديگري است كه ميتواند در عزت نفس افراد تأثير داشته باشد. اگر اطرافيان مهم فرد، با هوش و زرنگ باشند، خوش سيما باشند و فرد هميشه از آنها عقب باشد، يك احساس بيارزشي پيدا ميكند و باعث كاهش عزت نفس در او ميشود. همچنين وضعيت مالي و رفاهي اطرافيان هم ميتواند اين اثر را داشته باشد.
همانندسازي با الگوها: فرد از ابتداي زندگي، افرادي را كه براي او مهم هستند به عنوان الگو انتخاب مي كند. همانندسازي ميتواند بر عزت نفس افراد اثر بگذارد و فرد احساس ميكند كه شبيه به الگوي خود ميشود.
نياز به احساس ارزش و عزت نفس: انسان براي حفظ سلامت و تعادل خود نيازمند است كه احساس كند فرد با ارزشي است و ديگران او را مهم ميدانند. طرد شدن و بيارزشي فرد، نه تنها باعث كاهش عزت نفس ميشود بلكه ريشه بسياري از بيماريهاي روحي و رواني او خواهد بود.
معمولاً عزت نفس در پنج زمينه ميتواند تأثيرات جدي داشته باشد:
- احساسات فرد
- نگرش ها، خلاقيت ها و يادگيري افراد
- ارزيابي فرد از خود
- روابط فرد با ديگران
- طرز رفتار فرد
رفتار افراد، متاثر از عزت نفس آنها است. فردي كه عزت نفس پاييني دارد يك خود انگاره منفي دارد. تحقيقات نشان داده است كه بين عزت نفس و عملكرد تحصيلي، رابطه محكمي وجود دارد. عزت نفس بالا، عملكرد تحصيلي بالايي را موجب ميشود. همچنين عزت نفس بالا موجب ميشود كه فرد احساس كند و باور داشته باشد كه با كفايت است و اگر اين احساس با كفايتي نباشد فرد نميتواند چيزي را ياد بگيرد و در آموختن هر تكليف جديد احساس درماندگي و ترس ميكند. علاوه بر اين، عزت نفس بر روابط بين افراد، اثر مثبتي دارد.
منبع
صالحی،سلیمه(1393)، سبک های اسنادی با پیشرفت تحصیلی و عزت نفس در دانشآموزان دبیرستان ها،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاد اسلامی هرمزگان
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید