عوامل اجتماعی- فرهنگی

عوامل اجتماعی- فرهنگی نقش بسیار متغیری در سوء مصرف مواد و وابستگی به دارو دارند. دنیای اجتماعی از تأثیرات همسالان و پدر و مادر تا تأثیر رسانه ها و آنچه در یک فرهنگ خاص، رفتار قابل قبول به شمار می آید می تواند بر علاقه و دسترسی مردم به داروها تاثیر بگذارد . راحتی دسترسی به مواد نیز عاملی مؤثر است. در سال 2003 برآرود شد بود که  مصرف دارو در میان جوانانی که به داروفروشان برخورد کرده اند 35 درصد، اما در میان جوانانی که به آن­ها برنخورده بودند کمتر از 7 درصد بود. محیط اجتماعی که شخص در آن عمل می کند نیز می تواند بر سوء مصرف مواد تأثیر بگذارد. برای مثال مطالعه سیگاری ها در زندگی روزمره نشان می دهد که آنها در کنار سیگاریهای دیگر بیشتر احتمال دارد سیگار بکشند تا درکنار اشخاص غیرسیگاری .

 در برخی مناطق شهری که تعداد قابل ملاحظه ای از مصرف کنندگان مواد مخدر زندگی می کنند، نوعی خرده فرهنگ به وجود آمده است که تجربه و تداوم مصرف مواد را حمایت می کند.

فین و فیلیپ،  برای بررسی الگوهای سوء مصرف مواد در چین و ژاپنی ها مطالعه ای انجام دادند. آنها متوجه شدند افرادیکه مواد مصرف می کردند، مصرف مواد را به عنوان یک روشی در جهت سازگار شدن با استرس های مهاجرت شان بکار می گرفتند. چگونگی سطح فرهنگ پذیری افراد، عوامل فرهنگی دیگر همچون ارزش­های فرهنگی ممکن است بر سوء مصرف مواد تأثیر داشته باشند. چانگ، گزارش کرد که فرهنگ، قطعاً یک عامل اثرگذار است. برای مثال در مکتب کنفسیوس  و تائو، که بر اهمیت اعتدلال و هماهنگی با محیط تاکید می کنند، ممکن است روی سوء مصرف مواد آمریکایی های آسیایی تبار اثر بگذارد. اما دیدگاه هایی در مورد مصرف مواد وجود دارند که بر آمده از نظریه کنترل اجتماعی هستند. بر اساس این رویکرد، هنگامی­که پیوند ها بین افراد و نهاد های اجتماعی سست می شود، خطر درگیر شدن در رفتار انحرافی نظیر مصرف مواد افزایش پیدا می­کند. فرضیه کلیدی این نظریه این است که پیوند های مستحکم با والدین، سازگاری نوجوان را در ارزش­ها و هنجارهای اجتماعی افزایش می دهد .

همسالان

رفتار گروه همسالان از عوامل مهم پیدایش رفتار در گروه سنی نوجوان و جوان محسوب می­شود. لذا چنانچه مصرف مواد در برخی اعضای این گروه سنی دیده شود احتمال مصرف در دیگر اعضا بیشتر می شود . تأثیرات گروه همسالان نیز می تواند عامل مهمی در شروع مصرف مواد باشد. این تأثیرات لزوماً فشار مستقیم برای مصرف مواد نیستند، بلکه شکل تطابق با هنجارهای گروه را به خود می گیرند. بنابراین نوجوانان استفاده از مواد را به منظور اینکه خودشان را به عنوان عضوی از یک گروه خاص در نظر بگیرند شروع می کنند. این نشان می دهد که شبکه های اجتماعی می­توانند تأثیر بسیاری در آغاز مصرف مواد داشته باشند .

اکثر والدین و نوجوانان، فشار همسالان را دلیل عمده روی آوردن نوجوان به مواد مخدر می­دانند. ولی اکثر قریب به اتفاق نوجوانان می گویند برای سر حال آمدن و فراموش کردن مشکلات، مشروب می­خورند یا مواد مصرف می­کنند . مطالعه ای دیگر نشان داد که داشتن دوستان سیگاری، سیگار کشیدن در آینده را پیش بینی می کند. در مطالعات طولی، همانندسازی با گروه همسالان در کلاس هفتم، مصرف مواد را در کلاس هشتم پیش بینی می کرد. تأثیرات همسالان در افزایش مصرف الکل و ماری جوانا هم مؤثر است . نفوذ همسالان به کیفیت رابطه نوجوانان با والدین بستگی دارد . هر چه رابطه نوجوان با والدین خود بیشتر باشد، نفوذ همسالان در زمینه مصرف مواد کمتر می شود.

منبع

نامنی،ابراهیم(1392)، اثربخشی خانواده درمانی راه حل مدار – ساختاری در درمان ( قطع مصرف مواد) افراد وابسته به مواد،پایان نامه دکترای تخصصی،روانشناسی ، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید