عوارض چشمي بيماري ديابت
بيماري ديابت داراي عوارض متعددي در اندامهاي انتهايي از جمله چشم است. در نوع 1، عوارض چشمي بعد از 5 تا 7 سال ظاهر ميشود اما بعد از 15 سال 95 درصد بيماران به رتينوپاتي مبتلا ميشوند . در نوع 2، ممكن است بيماران در زمان مراجعه داراي عوارض شبكيهاي ديابت باشند. متأسفانه در ايران آمار دقيقي در اين زمينه موجود نيست، اما در آمريكا ديابت در رأس علل كوري بالغين 25 تا 75 ساله قرار دارد . مطالعههاي انجام شده در كشورهاي ايتاليا، آمريكا، چين، تايوان، استراليا، هند و انگلستان نشان ميدهد كه شيوع رتينوپاتي غيرپروليفتراتيو از 24 تا 70 درصد و شيوع رتينوپاتي پروليفتراتيو از 5/4 تا 22 درصد متفاوت است .
آسيبهاي شبكيه چشم (رتينوپاتي)
شيوع كلي رتينوپاتي که در مطالعات غربي انجام شده در بيماران ديابتي 25 درصد پس از 5 سال و 60 درصد پس از 20 سال گزارش شده است . در مطالعهاي كه رنجبر عمراني و همكاران ، در شيراز انجام دادهاند شيوع رتينوپاتي پروليفتراتيو 6/27 درصد و ميانگين زمان براي بروز آن 6/12 سال بوده است. در بريتانيا در حدود 26 تا 52 درصد از بيماران ديابتي به رتينوپاتي گرفتار ميشوند كه باعث ايجاد كوري در بين بيماران 20 تا 74 ساله ميشود . رتینوپاتی دیابتی یکی از عوارض بیماری دیابت است که روی چشم ها تأثیر میگذارد و گاهي اوقات ممكن است موجب نابينايي شود. رتينوپاتي ديابتي به سه شكل ادم ماكولا ؛ نشت عروقي منتشر و يا موضعي در ماكولا، تجمع پيشرونده عروقي ؛میکروآنوریسم، خونریزیهای داخل شبکیه، خمیدگی عروقی و انسداد شرياني شبكيه ديده ميشود .
رتينوپاتي به دو مرحله تقسيم ميشود. مرحله نخست به نام رتينوپاتي ديابتي زمينهاي ناميده ميشود که در اين حالت بيماري محدود به شبکيه است و خونريزيهاي کوچک و تورم و رسوب چربي در شبکيه ديده ميشود. در اين مرحله اگر ناحيه مرکز بينايي (ماکولا) گرفتار نباشد، اين وضعيت بدون علامت است و بيمار ممکن است هيچگونه علائم بينايي نداشته باشد و غالباً نياز به درمان هم ندارد. اما نکته مهم در اين مرحله اين است که بيمار بايدبا فواصل نزديکترهر چهار ماه موردمعاينه چشم قرار گيرد و يا با ديدن اولين علائم بيماري بلافاصله به پزشک مراجعه نمايد.
مرحله دوم به نام رتينوپاتي ديابتي پيشرونده ناميده ميشود که در اين حالت عروق خوني جديد و غيرطبيعي در شبکيه، سر عصب، و همچنين در زجاجيه ايجاد ميشود که به علت شکننده بودن اين عروق، شانس خونريزي داخل شبکيه و زجاجيه بسيار بالاست و اگر در اين حالت درمان صورت نگيرد در عرض مدت کوتاهي منجر به عوارض ثانويه ديگر يعني خونريزي داخل چشم، پارگي شبکيه، و آب سياه ميگردد که نهايتاً سبب از بين رفتن کامل بينايي خواهد شد. بنابراين مهم است که بيمار در شروع اين مرحله تحت درمان با ليزر قرار گيرد تا اين عروق جديد قبل از اينکه سبب عوارض بعدي گردند، از بين بروند. بايد توجه داشت که در مرحله رتينوپاتي پيشرونده، تعداد دفعاتي که بيمار ممکن است به ليزر احتياج داشته باشد، معمولاً بيش از يکبار است و عمده اين بيماران براي کنترل بيماري حدود چهار جلسه ليزرتراپي نياز دارند. گاهي ليزر به تنهايي ممکن است کافي نباشد و يا به علت خونريزي زجاجيه، امکان انجام ليزر درماني وجود نداشته باشد که در اين صورت بيمار به عمل جراحي ويترکتومي نياز پيدا ميکند. اين عمل به علت طولاني بودن زمان عمل، معمولاً تحت بيهوشي عمومي انجام ميگيرد. البته انجام آن با بي حسي موضعي نيز امکانپذير ميباشد.
رتينوپاتي ديابتي شايعترين علت كوري در كشورهاي توسعه يافته است . اين بيماري در مرحله غير پروليفتراتيو كه هنوز رگزايي جديد رخ نداده است، با مكانيسم ايجاد ادم ماكولا و يا با شيوع كمتر با ايجاد ايسكمي ماكولا به افت بينايي در بيماران ديابتي ميانجامد. در مرحله رتينوپاتي پروليفراتيو كه رگزايي جديد ايجاد شده است موجب خونريزي زجاجيه و دكولمان كششي شبكيه شده و باعث از دست رفتن بينايي ميشود.
در مجموع ميتوان گفت كه دیابت علت شماره یک بروز نابینایی در بالغین آمریکایی است. تغییر در عروق خونی بسیار کوچک چشم در نهایت منجر به بروز رتینوپاتی (آسیب شبکیه) در تقریباً تمام دیابتیهای وابسته به انسولین (نوع ۱) و اکثریت بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ میشود. این بدان معناست که آزمایش سالانه چشم به منظور شناسایی تغییرات اولیه در چشم حیاتی است. مشابه تغییراتی که در عروق خونی چشم رخ میدهد در عروقی که به قلب میروند نیز تغییراتی ایجاد میشود.
خطر ضايعات چشمي در افراد مبتلا به ديابت 25 برابر افراد عادي است. در ديابت نوع 2 ممكن است 20 درصد در زمان تشخيص دچار رتينوپاتي شده باشند. علائم رتينوپاتي شامل تاري ديد، دوبيني، كاتاراكت (آب مرواريد)، كاهش تيزبيني و كاهش ناگهاني ديد است.
منبع
شیبانی،ندا(1393)، پيشبيني بهزيستي روانشناختي بر اساس تابآوري و اميد به زندگي دربیماران دیابتی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی ارسنجان
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید