ضرورت و اهمیت آموزش ضمن خدمت

هزاره سوم میلادی ، با جهانی شدن آموزش و تغییرات سریع در دانش و مهارت ها همراه بوده است  . در این عصر ، سرمایه انسانی مهم ترین عامل توسعه سازمانی و آموزش ، بهترین ابزار برای توسعه منابع انسانی به حساب می آید . امروزه بر هیچ فردی نقش و اهمیت والای آموزش پوشیده نیست ، به عبارت دیگر این اصل که آموزش در ارتقاء سطح دانش ، توانمندی ها و نگرش های انسان ها تاثیر بسزایی دارد. مورد تمامی صاحبنظران و متخصصان امر آموزش و تعلیم و تربیت می باشد . درک اهمیت و ضرورت آموزش نیروی انسانی هنگامی آشکار می شود که به این حقیقت توجه داشته باشیم که تحقق توسعه مستلزم پرورش نیروی انسانی کیفی و با صلاحیت و توسعه بدون داشتن انسان های فرهیخته و متمدن امری غیر ممکن است. به همین دلیل بررسی اجمالی وضعیت کشورهای توسعه یافته و عقب مانده نشان می دهد که کشور های صنعتی و فرا صنعتی ، آموزش و پرورش نیروی انسانی را سرلوحه ی اقدامات زیر بنای خود قرار داده اند و این مهم را بر فلسفه اساسی توسعه و پرورش منابع انسانی بنیان نهاده اند ، در حالیکه کشور های عقب مانده با توجه به عامل فقر نیروی انسانی کارآمد و متخصص از پیمودن پلکان توسعه بازمانده اند و حتی به صراحت می توان ادعا کرد که یکی از طرق سلطه ی کشور های استعمارگر به کشور های عقب مانده پس از جنگ جهنی دوم ، زمینه سازی برای فقر آموزش و نیروی انسانی کارآمد در این کشور ها بوده است .

آموزشهای ضمن خدمت به دلایل بسیاری مورد نیاز سازمان هاست و ضرورت آن روز به روز افزایش می یابد . برخی از اساسی ترین این ضرورت ها را می توان در موارد زیر ذکر کرد:

1. رفع نواقص عملکرد جاری و پیش بینی های آینده نگر در این زمینه
2. افزایش میزان تولید کالاها و خدمات
3. لزوم بهبود مداوم فعالیت ها
4. افزایش وظایف سازمان ها
5. ورود فناوری های جدید اعم از سخت افزار و نرم افزار در عرصه فعالیت های اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، تعاملی و …
6. افزایش عمر مفید انعطاف پذیری و تعلیق نیروی کار
7. دانش محوری فعالیت ها در عرصه های مختلف شغلی .

برخی از پژوهش ها نیز مهم ترین ضرورت شرکت در کلاس های آموزش ضمن خدمت را به میزان 46% ارتقای سطح علمی و به میزان 40% ارتقای شغلی می دانند که بیانگر توجه افراد به افزایش مهارت ها ، توانایی ها و اهمیت دادن به ارتقای شغلی است .

بدین جهت به منظور تربیت و تجهیز نیروی انسانی سازمان و بهسازی و بهره گیری هرچه موثرتر از این نیرو ، آموزش به عنوان موثرترین حربه ، اهرم وعامل همواره دارای اهمیت خاصیست ؛ سازمان ها مایلند که اثر بخشی شدن را ازطریق سرمایه گذاری درآموزش کارکنان افزایش دهند .

تاریخچه آموزش ضمن خدمت در جهان

آموزش ضمن خدمت درمفهوم سنتی آن بمعنای انتقال مجموعه مهارتها و فنون به شکل استاد – شاگردی است و دارای سابقه بسیار طولانی است. آنچه که موجبات توجه بنیادی به آموزش ضمن خدمت به مفهوم جدید آن تسهیل کرد، تغییر و تحولات گسترده ای بود که دستاورد مهمی ، مخصوصا در قلمرو تکنولوژی به همراه داشت. علاوه بر این انقلاب علمی و فنی که از اوایل قرن بیستم آغاز گردید، تاثیر بزرگی به تمامی ابعاد زندگی اجتماعی گذاشت و تغییر و تحولات عمیقی در زمینه اقتصاد، تکنولوژی و علوم به ارمغان آورد. این تغییر و تحولات نیازمند آن بود که آموزش و پرورش به معنای اعم و آموزش نیروی انسانی به معنای اخص آن مورد تجدید نظر قرار بگیرد. ایالت متحده آمریکا در سال 1960 حدود 35 میلیون نفر افراد تحصیل کرده داشته که در مشاغل مختلف مشغول بکار بوده اند، در سال 1970 در آمریکا از هر هفت نفر، یک کارگر دارای مدرک دانشگاهی بوده است و بدین ترتیب به تدریج از مهم ترین مشخصه ها و شرایط اشتغالات در مشاغل کشورهای گوناگون از قبیل چک و اسلواکی ، فرانسه ، آلمان ، ژاپن و سایر کشورهای توسعه یافته ، سپری کردن آموزش عالی و دوره های تخصصی متداول گردید. تداوم روند استخدام کارگران و افراد ماهر  در بخش های مختلف اقتصادی را تقویت نموده و آموزش نیروی انسانی در ضمن اشتغال را ضروری گرداند. در این جریان ، برخی از مشاغل سنتی به کلی از بین رفتند و برخی بسیار محدود شدند و نتیجه جریان آن بود که آموزش خود به خود مهارت ها و فنون مشاغل ، جایگاه خود را به آموزش سازمان یافته قبل از خدمت و مهارت آموزی ضمن کار دارد. در کشور انگلستان در سال 1944 برای اولین بار، آموزش ضمن خدمت کارکنان به طور سازمان یافته مورد توجه قرار گرفت. با این حال در این کشور همانند بسیاری دیگر از ممالک توسعه یافته تا سال 1960 آموزش ضمن خدمت فاقد انسجام و هماهنگی لازم بود. اما پس از آن در اغلب بخش های اقتصادی اجتماعی از جمله آموزش و پرورش ، آموزش ها نظام دار گردید. در کشور ایالت متحده آمریکا ، آموزش ضمن خدمت کارکنان از سال 1949 مورد توجه ویژه قرار گرفت. در یوگسلاوی سابق، براساس توصیه شورای مرکزی آموزش و پرورش ، وزارت آموزش و پرورش تصمیم گیری کرد که دوره های ضمن خدمت را برای بالا بردن صلاحیت علمی و تخصصی پرسنل دایر کند. کشور دانمارک از دهه ی 1960 خصوصا در سال های پایانی آن آموزش ضمن خدمت ، معلمان را تحت پوشش قرار داد. علاوه بر تلاش های ملی برای آموزش ضمن خدمت کارکنان در دهه 1960 و در دهه های بعد سمینارها و اجلاس های بین اللملی و فرا ملیتی تشکیل گردید که موضوعات آن حول محور آموزش ضمن خدمت کارکنان بود.

در ترکیه آموزش ضمن خدمت معلمان مورد استقبال قرار گرفته و به طور مداومی برای دستیابی به توجه یکنواخت و همیشه به اجرا درآمده است. از سال های 1960 به بعد، این موضوع بخشی از طرح های توسعه و برنامه های دولت بوده است. علاوه بر این ، تمهیدات قانونی صورت گرفته است ، مسائل توسط اندیشمندان و متخصصان مربوطه و دولتی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و روش ها و شیوه های متنوعی به کار گرفته شده است. با وجود این، هنوز هم امروز مسائل و مشکلات زیادی درباره آموزش ضمن خدمت معلمان به قوت خود باقی است. بدین منظور سیستم آموزش ضمن خدمت معلمان پر نقش تر شده است، تا کمیت و کیفیت فعالیت ها را افزایش دهد و مزایا و  منافع مورد انتظار را از این فعالیت ها و بعضی از معیارهای آنچه مورد نیاز است را بدست آورد.

منبع

فلاح باسخاوت،سمیه السادات(1391)، ارزشیابی دوره های ضمن خدمت معلمان مشمول ارزشیابی توصیفی، پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته سنجش واندازه گیری،دانشگاه روانشناسی وعلوم تربیتی علامه طباطبایی

ازفروشگاه بوبوک دیدن نمایید