شخصیت وخلاقیت

براي ساليان متمادي توجه به سلامت شخصیت افراد بيش از هر چیز در سلامت رواني حائز اهميت بوده است و هنوز هم پرداختن به مقوله شخصیت چنين است. به اعتقاد كارشناسان هم اكنون نشانه‌هاي صريحي از افسردگي، عواطف منفي و روان رنجوري در بعضي از مراكز صنعتي به چشم مي‌خورد كه پيامدهايي نظير پائين آمدن سن خودكشي، افزايش طلاق و بزهكاري، ترك كار و بسياري از مشكلات روحي-اجتماعي در برداشته، بطوري‌كه گويا ویژگی‌های سالم شخصیتی از محيط كار و زندگی و جوامع، رخت بربسته است و فرسودگي جانشين آن شده است.

از سوي ديگر، هوش و خلاقیت هيجاني يك اصطلاح فراگير است كه مجموعه گسترده‌اي از مهارت‌ها و خصوصيات فردي را دربر مي‌گيرد و معمولاً به مهارت‌هاي بين فردي و درون فردي اطلاق مي‌گردد كه فراتر از حوزه‌هاي مشخصي از دانش‌هاي پيشين، بهره هوشي و مهارت‌هاي فني يا حرفه‌اي و توانایی و خلاقیت افراد مي‌باشد و تاثير به سزايي بر رشد و شكوفايي فردي برجاي مي‌گذارد.

هوش و خلاقیت هيجاني بر درك عواطف و احساسات ما و ديگران تمركز دارد و از اين طريق زندگي‌هايمان را تحت الشعاع قرار مي‌دهد.برخي محققين معتقدند كه افراد دارای هوش هيجاني، باورها و قواعدي را درك مي‌كنند كه يك هيجان را معنادار مي‌كند و قادر هستند به طور صحيح موقعيت را ارزيابي و احساسات خود را ماهرانه بيان كنند، رخدادي كه مي‌تواند از قواعد و سنن مرسوم فاصله بگيرد. بنابراين، موازي با مفهوم هوش هيجاني،به خلاقيت هيجاني، به عنوان حيطه‌اي جديددربحث تعامل هيجان وشناخت توجه می‌شود.خلاقيت هيجاني، درواقع، توانايي تجربه و بيان بديع، موثرواصيل تركيبي ازهيجانات است.

لذا در بهداشت رواني، توجه و دقت به نکات مبرهن هوش و خلاقیت از عواطف مثبت به شمار می‌رود و باعث افزايش ویژگی شخصیتی و نگاه مثبت و کاهش عواطف منفي می‌شود و از طرف ديگر به افزايش رضایتمندي و در نتيجه بهره‌وري در همه امورات زندگی و کاری منجر مي‌گردد.همچنين، نشانه‌هايي از رابطه اين عامل با جنبه‌هاي خاصي از هوش هيجاني و خلاقیت هیجانی نیز وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.

ویژگی‌های شخصیتی

تعریف شخصیت

واژه شخصیت در زبان روزمره معاني گوناگون دارد. مثلا در مورد كسي كه گفته مي‌شود: بسيار با شخصيت است، غالبا درجه كارآيي و جاذبه مورد نظر است.در مواردي كه به پرورش شخصيت اشاره مي‌شود، سعي بر اين است كه به شخص برخي مهارتهاي اجتماعي را فرا دهند و وضع ظاهر و شيوه سخن گفتن او را بهبود بخشند تا وي واكنش مطبوعي در ديگران برانگيزد، و گاه كلمه شخصيت به منظور توصيف بارزترين ويژگي بكار ميرود. مثلاً،  فلان شخص، شخصيت پرخاشگر دارد.

ولي روانشناسان در بحث از شخصيت، بيش از هر چيز به تفاوتهاي فردي توجه دارند، يعني ويژگيهاي كه يك فرد را از افراد ديگر متمايز مي‌كند.تعريفي كه در مورد شخصيت شده، الگوهاي نامعيني از رفتار و شيوه‌هاي تفكر است كه نحوه سازگاري شخص را با محيط تعيين مي‌كند.در اين تعريف به اصطلاح معين، به همساني رفتار اشاره مي‌شود. بدين معني كه مردم در شرايط گوناگون به اين گرايش دارند كه به طرز نسبتا معيني تفكر كنند يا دست به عمل بزنند، و رفتار نتيجه تعامل ويژگيهاي شخصيتي با شرائط مادي و اجتماعي محيط است.

شخصيت اجتماعي هر فرد اشاره‌اي به آن قسمت از شخص كه ديگران مي‌بينند و مي‌شنوند. همان تصويري كه شخص از خودش به دنيا عرضه مي‌كند، و با اين تفاسير، شخصيت داراي جنبه خصوصي و ناآشكار مي‌باشد.جنبه خصوصي شامل تخيلات،تفكرات وتجاربيست كه شخص نمي خواهد ديگران را در آنها سهيم کند.تعریف واژه شخصیت به مرور زمان  گسترده‌تر شده است و بر اساس نقشی که فرد در جامعه بازی می‌کند، ترسیم  می‌شود یعنی در واقع فرد به اجتماع خود شخصیتی ارائه می‌دهد که جامعه بر اساس آن، او را ارزیابی می‌کند.

تعریف شخصیت بستگی به دیدگاه نظری و هوشمندانه دارد. برداشت‌های متفاوت از مفهوم شخصیت به وضوح نشان می‌دهد که معنای شخصیت در طی تاریخ  بسیار گسترده تر از مفهوم تصویر صوری و اجتماعی  اولیه آن شده است .در حال حاضر شخصیت به روند اساسی و مداوم درباره فرد انسان؛ اطلاق می‌شود و تعریف آن از دیدگاه هر دانشمند  یا مکتب و یا گروهی به نظریه خاص آنها بستگی دارد. اما تعریف نسبتاً  جامع چنین است: شخصیت عبارت است از مجموعه‌ای سازمان یافته و واحدی متشکل از خصوصیات نسبتاً  پایدار و مداوم که هر فرد را از سایر افراد متمایز می‌کند . به منظور آشنایی با برخی از تعاریف دیگر شخصیت  به چند تعریف از پژوهشگران و نویسندگان مشهور در این زمینه  می‌پردازیم.

• آلپورت : شخصیت عبارت است از  سازماندهی پویایی نظام‌های روانی – فیزیولوژیکی درون فرد که سازگاری منحصر به فردی  را نسبت به جهان تعیین می‌کند.
• شلدون: سازمان یافتگی پویشی جنبه‌های ادراکی، عاطفی، انگیزشی و بدنی فرد را شخصیت گویند.
• هیلگارد: شخصیت الگوی معینی  از رفتار  و شیوه‌های  تفکر  است که نحوه ی سازگاری شخص را با محیط تعریف می‌کند .
• کتل : شخصیت چیزی است که به ما اجازه می‌دهد آنچه را که یک شخص در موقعیت  معین انجام  می‌دهد پیش بینی کنیم .
• آیزنگ: شخصیت  نظامی پایدار  و ثابت  از ویژگی‌های عاطفی ، هوشی و فیزیک  بدنی فرد است که سازگاری آن را با محیط تعیین می‌کند .

منبع

حیدری،سعیده(1394)، رابطه ویژگی‌های شخصیتی با خلاقیت هیجانی ،هوش هیجانی در دانش‌آموزان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی بالینی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید