« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »شاخص در فعالیت های معاملاتی چیست؟
کلمه شاخص در کل به معنای نمودار یا نشاندهنده یا نماینده می‌باشد. شاخص کمیتی است که نماینده چند متغیرهمگن می‌باشد و وسیله‌ای برای اندازه‌گیری و مقایسه پدیده‌هایی است که دارای ماهیت و خاصیت مشخصی هستند که برمبنای آن می‌توان تغییرات ایجادشده در متغیرهای معینی را در طول یک دوره بررسی نمود.
محاسبه شاخص برای هرشرکت، صنعت یا گروهی امکان‌پذیراست ومی‌توان آن را محاسبه نمود. برای محاسبه شاخص، یک سال را به عنوان سال مبنا یا پایه فرض کرده و پس ازتقسیم ارزش جاری بر ارزش مبنا (ارزش سال پایه) آن را در عدد 100 ضرب می‌کنیم. عدد به دست آمده شاخص آن گروه یا دسته موردنظر را به ما نشان می‌دهد.
فوائد شاخص‌ها
محاسبه و بررسی اعداد شاخص فوائد زیادی برای تجزیه و تحلیل فرآیند مورد بررسی و پیش بینی نتایج احتمالی آن دارد. این تجزیه و تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌ها اطلاعاتی را برای تصمیم‌گیری‌های مختلف فراهم می‌آورد. به‌طور خلاصه فوائد شاخص‌ها به شرح زیر است:
- از اعداد شاخص تغییرات احتمالی در آینده را می‌توان بررسی کرد.
- شاخص‌ها وسائلی هستند برای مقایسه کردن تغییرات یک پدیده در دو زمان متفاوت.
- اعداد شاخص بیانگر اطلاعات عمومی و کلی درباره ترکیب یک سازمان است.
- با شاخص‌ها می‌توان تغییرات گروهی چند پدیده را با هم مقایسه نمود.
- به وسیله شاخص‌ها می‌توان فعالیت‌های اقتصادی را به طور محرمانه از نظر رقبا دور نگه داشت.
انواع شاخص‌ها
درهر بازار بورس و اوراق بهاداری می‌توان بنابراحتیاج وکارایی‌شاخص‌های زیادی را تعریف و محاسبه نمود. درتمام بورس‌های دنیا نیز شاخص‌های زیادی برای گروه‌ها وشرکت‌های مختلف محاسبه می‌شود. به‌عنوان مثال در بازار سهام آمریکا شاخص داوجونز تغییرات 30 شرکت صنعتی،20 شرکت حمل ونقل و 15 شرکت خدماتی را نشان می‌دهد و یا شاخص نزدک تغییرات سهام خارج از بورس را نشان می‌دهد. دیگرشاخص‌های معروف برخی از بورس‌های دنیا عبارت‌اند از:
- بورس نیویورک S&P250 که برای 250 شرکت محاسبه می‌شود و S&P500 که برای 500 شرکت محاسبه می‌شود.
- بورس‌لندن FTSE، توکیو NIKIIE و TOPIX وآمستردام AEX.، فرانسه CAC وآلمان DAX می‌باشند.
در بورس و اوراق بهادار تهران نیز شاخص‌های زیادی محاسبه می‌گردد که هرشخص یا گروهی بنا به نیاز خود ازآنها استفاده می‌کند، بطورمثال می‌توان از شاخص کل قیمت، شاخص بازده نقدی، شاخص کل قیمت و بازده نقدی، شاخص صنعت، شاخص مالی، شاخص شرکت، شاخص 50 شرکت برتر و…نام برد که ما در این قسمت شاخص بازده کل و به تبع آن شاخص کل قیمت وشاخص بازده نقدی را به تفصیل آورده‌ایم:
شاخص کل
منظور از شاخص کل در ابتدا شاخص قیمت (Tepix) بوده که از فروردین 1377 به شاخص قیمت و بازده نقدی ( Tedpix) تغییر یافته و در بورس تهران محاسبه و منتشرشده است. تغییرات این شاخص نشاندهنده بازده کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازده نقدی پرداختی متاثر می‌شود. شیوه محاسبه آن مانند شاخص کل قیمت است وتنها تفاوت میان آن دو در شیوه تعدیل آن‌هاست که درصورت پرداخت سود نقدی نیز تعدیل پایه می‌شود.
شاخص کل بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به بیان ساده‌تر، “تغییرات شاخص کل در واقع بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است”. لازم است در این خصوص مقداری توضیح دهیم. همانگونه که در قسمت قبل ذکر شد بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس از دو طریق به دست می‌آید. اول دریافت سود نقدی سالیانه و دوم، تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه‌گذاری. تغییرات شاخص کل نیز دقیقاً بیانگر میانگین بازدهی بورس است .
- دونکته قابل توجه درخصوص شاخص کل می‌بایست مدنظر سرمایه‌گذاران باشد:
نکته اول اینکه افزایش شاخص کل، لزوماً به معنای سودآوری سهام همه شرکت‌های حاضر در بورس نیست. همانطور که کاهش شاخص کل نیز لزوماً به معنای ضرردهی سهام همه شرکت‌ها در بورس نیست. زیرا همانگونه که گفته شد، شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی بورس است و چه بسا، دربرخی موارد، علیرغم رشد قابل توجه شاخص کل بورس، برخی سهام با افت قیمت مواجه شده و سهامداران خود را با زیان مواجه سازند و یا در مواقعی که شاخص کل با کاهش مواجه است، برخی سرمایه‌گذاران که سهام ارزنده‌ای را در سبد سهام خود دارند، سود قابل قبولی به دست می‌آورند. بنابراین سرمایه‌گذاران نباید صرفاً با اتکا به اخبار رشد شاخص کل و بدون بررسی کامل درخصوص ارزش ذاتی سهام، اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس کنند و حتی در شرایط رشد مستمر شاخص کل نیز در انتخاب سهام، کاملاً دقت نمایند.
نکته دوم ارتباط بین شاخص کل و سبد سهام است. همانطور که در ادامه نیز خواهیم گفت یکی از اصول مهم سرمایه‌گذاری در بورس، تشکیل سبد سهام متنوع است. هر اندازه سبد سهام یک سرمایه‌گذار متنوع‌تر و به ترکیب سهام شرکت‌های موجود در بورس نزدیک‌تر باشد، بازدهی آن سرمایه‌گذار نیز به متوسط بازدهی کل بورس که توسط شاخص کل نشان داده می‌شود، نزدیک‌تر خواهد بود. تا آنجا که اگر فردی بتواند ترکیب سهام موجود در سبد سهام خود را به طور کامل منطبق بر ترکیب تمام سهام حاضر در بورس نماید، بازدهی وی نیز به طور کامل منطبق بر نوسانات شاخص کل بورس خواهد بود. مثلاً با رشد 20 درصدی شاخص، وی نیز حدوداً 20 درصد سود به دست خواهد آورد.
شاخص کل قیمت
شاخص کل قیمت یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس تهران است که روش محاسبه آن براساس فرمول لاسپیرز انجام می‌گیرد.
- شاخص کل قیمت در بورس تهران برای سه گروه محاسبه می‌شود که عبارت‌اند از:
- شاخص قیمت کل بازار: که در محاسبه آن قیمت سهام تمام شرکت‌های معامله شده تأثیر داده می‌شود.
- شاخص قیمت تالاراصلی: که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکت‌های معامله شده درتالاراصلی تأثیر داده می‌شود.
- شاخص قیمت تالارفرعی: که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکت‌های معامله شده در تالار فرعی تأثیر داده می‌شود.
- شاخص کل قیمت دارای سه ویژگی به صورت زیر است:
- موزون بودن: بدین معنا که چون در محاسبه آن ارزش سهام درتعدادسهام منتشره ضرب می‌گردد، پس تغییرات قیمت سهام براساس تعداد سهام منتشرشده شرکت‌ها در شاخص تأثیرگذاراست، یعنی هرچقدرتعداد سهام منتشره شرکت بیشتر باشد، تغییرات قیمت سهم موردنظر تأثیر بیشتری بر روی شاخص خواهد گذاشت.
- جامع بودن: این شاخص به لحاظ اینکه بر اساس تغییرات سهام تمام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار محاسبه می‌گردد، لذا خصوصیت جامع بودن را داراست.
- در دسترس بودن: شاخص کل قیمت به لحاظ اینکه به صورت لحظه‌ای توسط سازمان بورس و اوراق بهادار محاسبه و در اختیار افراد قرار می‌گیرد، لذا دارای خصوصیت در دسترس بودن می‌باشد.
شاخص بازده نقدی
از تفاضل منطقی شاخص قیمت و بازده نقدی از شاخص کل قیمت به دست می‌آید و نشاندهنده تغییرات بازده نقدی سهام می‌باشد.
نکته: عدد پایه شاخص‌های قیمت و بازده نقدی و بازده نقدی سهام در ابتدای سال 1377 برابر 1653/08 در نظرگرفته شده که هم‌جنسی این دو را با شاخص کل قیمت در آن تاریخ امکان‌پذیر می‌سازد.
منبع
شمشیری، سمیرا(1394)، تأثیر متغیرهای نسبت فعالیت معاملاتی، ریسک و تنوع پرتفوی بر بازده مازاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری،پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مدیریت مالی،دانشگاه الزهرا (س)
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید