سنجش عملکردی

یک دسته مهم از روش های سنجش اصیل یا جایگزین، سنجش عملکردی نام دارد. سنجش عملکردی به عنوان سنجش­های مستقیم، سنجش های جایگزین، سنجش های اصیل یا واقعی و سنجش های مبتنی بر عملکرد توصیف شده است .از سنجش عملکردی تعریفهای مختلفی ارائه شده است.اینک به چنداز این تعریف ها اشاره می شود:

• سنجش عملکردی نوعی از آزمون است که مستلزم نشان دادن فهم و مهارت در زمینه­های کاربردی، روندی یا باز پاسخ است .
• سنجش عملکردی عبارت است از فعالیت­های اندازه­گیری که از دانش آموزان میخواهند تا مهارت­هایی شبیه به مهارت­های مورد نیاز زندگی واقعی از خود نشان دهند .
• سنجش عملکردی به تکالیف، مسایل یا سؤالاتی اشاره که در آنها فرد باید پاسخ خاص خودش را ارائه نماید.
• منظور از سنجش عملکردی ایجاد اندازه­گیری­هایی از پیشرفت تحصیلی دانش آموز است که بر توانایی دانش آموز برای به کارگیری فهم ادراکی و مهارت­های حل مسئله­اش در موقعیت­های تازه متمرکز است .

سنجش عملکردی یا آزمون­های عملکردی به نوع اصیل و جایگزینی از سنجش اشاره دارند که در آن دانش آموزان از طریق فعالیت در تکالیف دنیای واقعی به طور مستقیم سنجش می شوند. به عبارتی دیگر، در این نوع سنجش، فرآیندها یا فرآورده­های یادگیری دانش آموزان به طور مستقیم سنجش می شود.

در سنجش عملکردی از دانش آموزان خواسته می­شود تا از طریق خلق کردن، انجام یک فعالیت یا تولید یک فرآورده، دانش، مهارت یا شایستگی خود را به کار گیرند . در این نوع سنجش فرض بر این است که یادگیری به بهترین نحو در درون یک بافت یا زمینه واقعی و آشنا برای دانش آموز مورد سنجش واقعی می­شود. این بافت یا زمینه، همان موقعیت­های زندگی واقعی است که برای دانش آموزان آشنا به نظر می رسد . در واقع فعالیت­هایی نظیر طراحی و اجرای یک آزمایش، حل مسئله، استفاده از یک ابزار، شرکت در کارهای گروهی، تکمیل یک پروژه، ارائه یک سخنرانی، نقاشی یک تصویر، ساخت یک مدل خانه، نوشتن یک نامه، اجرای یک نمایش و… همگی فعالیت­هایی هستند که دانش­آموزان در بافت و موقعیت زندگی واقعی با آنها روبه­رو می شوند و در سنجش­های عملکردی، فعالیت­ها و عملکردهای دانش آموزان در این نوع تکالیف (تکالیف مربوط به زندگی واقعی) به طور مستقیم مورد سنجش واقع می­شود.

ویگینز، بعنوان اولین طرفدار استفاده از سنجش جایگزین و یکی از بنیانگذاران این سنجش شناخته شده است. او به جای سنجش جایگزین یا سنجش عملکردی، اصطلاح «اصیل» را مورد استفاده قرار داد. سنجشی که او طرفداری می کرد در گزیده­ای از مقاله کلاسیک خود با عنوان «یک آزمون واقعی» به سمت سنجش اصیل­تر و مناسب­تر ،توصیف شده است. ویگینز ،در این باره می­گوید:

من یک پاسخ افراطی پیشنهاد می­دهم، به تعبیری گذشت به ریشه­ها: ما دیدن این واقعیت را که یک آزمون واقعی توانایی ذهنی مستلزم انجام تکالیف عبرت­انگیز است را از دست داه­ادیم. اولاً سنجش­های اصیل، تکرار چالش­ها و استانداردهای عملکردی است که برای نمونه نویسندگان، تجار، دانشمندان، رهبران، طراحان و مورخان با آن مواجه­اند. این­ها شامل نوشتن مقاله یا گزارش­ها، انجام تحقیقات فردی و گروهی، طراحی پشنهاده نویسی­ها و ماکت­ها، جمع­آوری کار پوشه­ها و… است.

سنجش عملکردی ایده­ی جدیدی نیست . کانینگهام ،معتقد است که سنجش­های عملکردی به عنوان سنجش­های جدید و تازه­ای شناخته نمی­شوند و آنها قبلاً برای مدت­های طولانی استفاده شده­اند. وی معتقد است که چهار دلیل باعث تأکید زیاد و گسترش شهرت سنجش­های عملکردی در سال­های اخیر شده است. این دلایل عبارتند از:

• نگرانی درباره تأثیر منفی استفاده از آزمون­های استاندارد و در سنجش حداقل شایستگی
• نارضایتی از نظریه روان­سنجی موجود که سنجش را عینی فرض می­کرد و بر این اعتقاد داشت که سنجش مستقل از زمینه انجام می­گیرد.
• تأثیر روبه رشد مدل ساختن گرایی اجتماعی یادگیری و در نتیجه تغییر تمرکز اصلی سنجش از مسؤلیت پذیری خطیر به سمت دانش آموز.
• این باور که هدف عمده مدارس عمومی بهبود عدالت اجتماعی است و مدارس باید تغییرات اجتماعی مثبت را نه فقط برای تعداد معدودی از دانش­آموزان، بلکه برای همه دانش­آموزان ایجاد نمایند.

نیکتو، ویژگی­های سنجش های عملکردی را در چهار دسته زیر خلاصه کرده است:

• تأکید بر کاربست: یعنی سنجش اینکه دانش آموز، علاوه بر دانستن دانش، میتواند آن را به کار بندد.
• تأکید بر سنجش مستقیم: یعنی سنجش هدف آموزشی به صورت مستقیم، به عوض غیر مستقیم.
• استفاده از مسایل واقعی: یعنی استفاده از مسایل و موقعیت­هایی که در زندگی واقعی یافت می­شوند یا شبیه به آنها هستند.
• ترغیب و تشویق تفکر باز: یعنی هدایت دانش آموزان به پیدا کردن راه حل­های مختلف برای مسایل و تشویق آنان به درگیر شدن با مسایل به طور گروهی و کار کردن بر روی آن­ها برای مدت طولانی (روزها، هفته­ها و ماه­ها)

منبع

نوروزی مصیر،حافظ(1393)، تاثیرآزمون های عملکرد سازنده گرایی بر پیشرفت ریاضی دانش آموزان ابتدایی،پایان نامه کارشناسی ارشد،علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی علامه طباطبایی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید