« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »سرمایه اجتماعی
سرمایه اجتماعی
در اقتصاد جدید، راه، ساختار و مدیریت سازمان ها دچار تغییر شده است. اصلاح روابط کارمندان سازمان، چگونگی توسعه حرفه ای آنان، تحریک شغلی و مسائلی از این دست به عنوان یک شاخص برای سازمانها مطرح شده است. بنابراین از مدیران و متولیان دانش، انتظار می رود با برخوداری از سرمایه اجتماعی، ضمن خلق دانش های جدید به عنوان سرمایه های پنهان، در جهت رفع مشکلات سازمان و جامعه، نقش فعالی را ایفا نمایند. سازمان ها بویژه دانشگاه سيستمی اجتماعی هستند که حيات و پايداری آنها به وجود پيوندی قوی بين اجزا وعناصر تشکيل دهنده آن وابسته است در نتیجه نگه داشتن کارکنان واجد شرایط در سازمان، یک الویت و یک چالش برای مدیریت معاصر محسوب می شود.دانشگاه به عنوان عامل کلیدی توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی جوامع بشری، نقش حیاتی در امر آموزش سرمایه انسانی ایفا می کنند. تجزیه و تحلیل عوامل موثر در رشد و توسعه جوامع بشری اعم از پیشرفته و در حال رشد، بیانگر آن است که کارآمدی و اثربخش بودن نظام آموزشی در هر کشور به رشد و توسعه همه جانبه آن کشور، کمک شایانی می کند. نهادهای آموزشی به تدریج پی برده اند که در شرایط پیچیده و دشوار امروز، بدون داشتن نیروی انسانی متخصص و متعهد قادر نخواهند بود که پاسخگوی نیازهای روز افزون آموزش جامعه خود باشند. در همین راستا می یر (2008) اعتقاد دارد که نیروی انسانی واجد شرایط و ماهر ، عامل با ارزش و سرمایه بی پایان در جهت رشد و توسعه سازمانها و کشورها هستند و بزرگترین سرمایه یک کشور و عامل اصلی پیشرفت آن است. اگر در گذشته کار، سرمایه و زمین عوامل اصلی تولید به حساب می آمدند، امروزه تغییرات فناوری، نیروی انسانی افزایش بهره وری به عنوان عوامل رشد و توسعه تلقی می شود.
در سال های اخیر، سرمایه اجتماعی به یک مفهوم بسیار مرسوم مبدل شده است. سرمایه اجتماعی مفهومی چند بعدی در علوم اجتماعی و تاثیر گذار در بسیاری از حوزه های جامعه است, و در ادبیات مرتبط با توسعه نیز جایگاه ویژه یافته است به گونه ای که برخی آن را حلقه مفقود شده توسعه می داند با این استدلال که افرادی که از سرمایه اجتماعی بالا برخودار هستند تمایل بیشتری به زندگی سالم و شادتر و شرکت در فعالیت های اجتماعی در جوامع دارند. اولین توضیح و تفسیر یکپارچه از سرمایه اجتماعی را بوردیو در سال 1972 ارائه کرد. بوردیو سرمایه اجتماعی را انباشت منابع بالقوه و بالفعلی که مربوط به مالکیت یک شبکه بادوام از روابط کم و بیش نهادینه شده، همراه با شناخت و آگاهی است تعریف کرده است. بوردیو بر این باور است که میزان سرمایه اجتماعی که یک فرد از آن برخوردار است بسته به شبکه ارتباطاات وی می تواند به طور مؤثری تغییر یابد. پس از بوردیو و در دهه 1980 کلمن فصل مهمی از کتاب «بنیان های نظریه اجتماعی» را به بحث سرمایه اجتماعی اختصاص داد و در سراسر کتاب نیز به توضیح عناصر و اجزای آن پرداخت.سرمایه اجتماعی با در خدمت مردم برای چگونگی ارتباط با دیگران، به نوبه خود برای افراد و جوامع نتایج مثبتی از جمله سازگاری با محیط را به همراه داشته است.سرمایه اجتماعی به عنوان ویژگی های سازمان های اجتماعی مانند شبکه ها، هنجارها، و اعتماد است که برای تسهیل هماهنگی و همکاری برای سود متقابل معرفی شده است که در پرورش جامعه و افزایش مشارکت اجتماعی می تواند موثر واقع شود.
در ادبیات مدیریت سرمایه اجتماعی به دو شکل سرمایه اجتماعی افقی و عمودی دیده می شود، سرمایه اجتماعی افقی ناشی از روابط میان افراد و گروه هها است، که در شکل مشارکت در شبکه های اجتماعی رسمی و سطح اعتماد بین فردی تجلی می یابد، که ممکن است موجب بهبود وضعیت سلامت، فراهم کردن منابع اجتماعی از طریق ایجاد شبکه های افراد و ترویج رفاه شود. و سرمایه اجتماعی عمودی ناشی از ارتباط افراد و گروهها با قدرت های مختلف، منابع و موقعیت های اجتماعی است که درجه اول سلامت مردم را تحت تاثیر قرار می دهد، شامل شاخص های رفتاری برای توصیف سلامت افراد می باشد.
سرمایه اجتماعی که به عنوان یک منفعت اجتماعی، توسط اعتماد و مشارکت مدنی توصیف می شود. را می توان مجموعه معینی از هنجارها و یا ارزشها غیر رسمی تعریف کرد که اعضای گروهی که تعاون و همکاری میان آنها مجاز است در آن سهیم هستند. مشارکت در ارزشها و هنجارها به خودی خود باعث سرمایه اجتماعی نمی شود به این دلیل که این ارزشها ممکن است ارزشهای منفی باشد. هنجارهایی که سرمایه اجتماعی تولید می کنند, اساسا باید شامل ویژگی از قبیل صداقت, ادای تعهدات و ارتباطات دو جانبه باشد. در نهایت می توان گفت که سرمایه اجتماعی, وجوه گوناگون سازمان اجتماعی نظیر اعتماد, هنجارها و شبکه های است که می توانندبا تسهیل اقدامات هماهنگ, کارای جامعه را بهبود دهند.
عناصر سرمایه اجتماعی
ناهاپیت و گوشال(2000) با رویکرد سازمانی جنبه های مختلف سرمایه اجتماعی را در سه طبقه جای می دهد ، در ادامه به توضیح آن پرداخته می شود:
عنصر ساختاری: عنصر ساختاری اشاره به الگوی کای تماسهای بین افراد دارد. ما در این عنصر با جنبه هایی از قبیل روابط شبکه ای بین افراد؛ پیکربندی شبکه ای؛ و سازمان مناسب روبرو هستیم. در بحث در زمینه روابط شبکه ای بین افراد اشاره دارد به کانال های روابط بین افراد که میزان و سرماه گذاری مورد نیاز برای گردآوری اطلاعات را کاهش می دهد.
عنصر شناختی: عنصر شناختی اشاره به منابعی دارد که فراهم کننده مظاهر، تعبیرها و تقسیرها و سیستم های معانی مشترک در میان گروه ها است. ما در این عنصر با جنبه هایی از قبیل زبان و کدهای مشترک، و داستان های مشترک روبرو هستیم.
عنصر رابطه ای: عنصر رابطه ای اشاره دارد به روابط شخصی بین هر یک از اعضا سازمان براساس پیش فرض های که در ذهن بر اساس تعاملات گذشته داشته اند. در این عنصر ما با جنبه های از قبیل اعتماد,هنجارها، انتظارات و الزامات و هویت روبرو هستیم.
منبع
قلاوندی حسن، اشرفی سلیم کندی فرشید، علیزاده سیما. رابطه بین سرمایه اجتماعی و وجدان کاری به عنوان یک اصل اخلاقی. اخلاق در علوم و فنّاوری، 1396؛ 12(3):132-141.
http://ethicsjournal.ir/browse.php?a_code=A-10-1-93&slc_lang=fa&sid=fa
دیدگاهی بنویسید