سازمان یادگیرنده

یکی از راههای افزایش توان یادگیری سازمانی، ایجاد سازمان یادگیرنده است. سازمان یادگیرنده سازمانی است که امکان تقویت و توسعه مهارتهای یادگیری را در خود مهیا کرده است. این چنین توانایی در سازمانها دستاوردهای مهمی در بر خواهد داشت و از یک سوباعث می شود تا سازمانها در مقابل تغییر و تحولات محیطی منفعل نبوده و برای پاسخگویی به تغییرات محیطی، تغییرات مطلوب سازمانی را در خود ایجاد کنند و از سوی دیگر تقویت و تمرین فرایندها و مهارتهای یادگیری به ایجاد و خلق دانایی جدید سازمانی منجر می شود.

بسیاری از نویسندگان، توسعه تئوری سازمان یادگیرنده را مساوی با پایان عمر مدیریت سنتی با تکنیک های مدیریت فرمان و کنترل و آغاز عصر دانش و اطلاعات می دانند. روش قدیمی به کارکنان بعنوان بخشی فاقد تفکر از یک مکانیزم بزرگ نگاه می کرد در حالی که در شیوه جدید، کارکنان عناصری خلاق خلاق و سازنده در فرایندهای کاری هستند. باید به این نکته اذعان کرد که سازمانهاي مطلوب، سازمانهاي يادگيرنده خواهند بود اين سازمانها فرصتهايي را براي اعمال مسئوليت بوجود مي آورند، از تجربه ها مي آموزند، ريسك می پذيرند و از نتايج حاصله و از درس هاي آموخته شده احساس رضايت مي كنند.

در این سازمانها اعضاء به طور مستمر خود را در جهت تحقق هدفها و آمالي كه واقعاً در پي آنند توسعه مي دهند، الگوهاي نويني در جهت گسترش دامنه تفكر رواج مي یابد، فضا براي آرمان طلبي جمعي وجود دارد ونهايتاً سازماني است كه اعضاءآن به طور دائم مي آموزند كه چگونه دسته جمعي ياد بگيرند . تعاریف متعددی از سازمان یادگیرنده توسط صاحبنظران مختلف ارائه شده است . بسیاری از نویسندگان سعی کرده اند تا سازمان یادگیرنده را تعریف و توصیف کنند در صورتی که تعاریف آنها از سازمان یادگیرنده کم و بیش یکسان است. در برخی مواقع نیز پژوهشگران سازمان یادگیرنده را به جای یادگیری سازمانی به کارمی برند و برعکس. با این حال این مفهوم با ابهام همراه است . با این حال به بیان آن تعاریف می پردازیم:

سازمان یادگیرنده سازمانی است که با ایجاد ساختارها و استراتژیها برای ارتقای یادگیری سازمانی کمک می کند.به زعم گاروین ، سازمان یادگیرنده، آن سازمانی است که دارای توانایی ایجاد، اکتساب و انتقال دانش است و رفتار خود را طوری تعدیل می کندکه منعکس کننده دانش و دیدگاهای جدید باشد.به بیان دیگر ، سازمان یادگیرنده، آن سازمانی است که با ایجاد ساختارها و استراتژی ها به ارتقای یادگیری سازمانی کمک می کند.

پت گريو و ويپ ، معتقدند، سازمان يادگيرنده در عين اينكه بيانگر توسعه و رشد قابليت سازماني است، فرايند يادگيري ضمني و تلويحي نيز هست كه اغلب به صورت ناخواسته در سازمانها جريان دارد. در این ارتباط، گفته می شود، سازمان يادگيرنده ساختار، فرايند و شبكة قادر به رشد، بالندگي و توسعه در دنياي استقلال و تحول مي‌باشد.جونز و هنری، اذعان مي‌دارند كه سازمان يادگيرنده به مديريت منابع انساني، آموزش و كسب دانش و مهارتها توجه دارد. این در حالی است که سازمان يادگيرنده را سازمانی با ظرفيت تعريف نموده‌اند كه به طور مستمر ظرفيت خود را براي يادگيري، تطابق و تغيير در جهت فرهنگ خود افزايش مي‌دهد .

دریو و اسمیت ، سازمان یادگیرنده را سيستم اجتماعي كه اعضاي آن فرايندهاي مشترك آگاهانه را جهت ايجاد، حفظ و همگام سازي مستمر يادگيري فردي و جمعي آموخته‌اند تا عملكرد سيستم سازماني را به گونه‌اي كه براي تمامي ذينفعان مغتنم باشد، بهبود بخشند، تعریف نموده اند. چنين سازماني، در واقع همان سازمان يادگيرنده است.مايكل جي مارکوآرت ، می گوید سازمان يادگيرنده، آن است كه با قدرت و به صورت جمعي ياد مي‌گيرد و دائماً خود را به نحوي تغيير مي دهد كه بتواند با هدف موفقيت، مجموعه سازماني، به نحو بهتر اطلاعات را جمع‌آوري، مديريت و استفاده كند.

جفارت و مارسیک ، معتقدند سازمان يادگيرنده داراي ظرفيت افزوده‌اي براي يادگيري، تطابق و تغييرات است و سازماني كه فرايندهاي يادگيري در آن تحليل، بررسي، توسعه و مديريت شده باشد و اين فرايندها با اهداف نوآوري و بهبود، همسو و هم راستا شده باشند، سازمان یادگیرنده تلقی می شود.به گفتة تسانگ ، يادگيري سازماني و سازمان يادگيرنده دو مفهوم متفاوت اند، به اين معني كه اولي به فعاليتهاي (فرايندهاي) خاصي در داخل سازمان اشاره مي‌كند، در حالي كه دومي نوع خاصي از سازمان است.

به زعم آورمير^،سازمان يادگيرنده، محيط سازماني خاص است كه يادگيري افراد را تسهيل نموده و بدين شكل، كل سازمان را تحت نفوذ خود در مي‌آورد و توسعة مستمر رفتارها و كاركردهاي نوين را ترغيب مي‌نمايد.پدلر، معتقد است ،سازمان يادگيرنده آن است كه يادگيري همة اعضاي خود را آسان ساخته و بطور مستمر خویشتن را دگرگون و متحول مي‌سازد.الوانی، در تعریف سازمان یادگیرنده بر این باور است که:سازمان ها، زمانی یادگیرنده و دانش آفرین شمرده می شوند که بتوانند استنباطاتی از تاریخ و تجربیات خود بدست آورند و آنها را به صورت کاربردی راهنمای رفتارهایشان قرار دهند.

جدول تعاریف صاحب نظران مختلف از سازمان یادگیرنده

صاحبنظران	تعاریف
داجسون	سازمان یادگیرنده سازمانی است که با ایجاد ساختارها و استراتژیها برای ارتقای یادگیری سازمانی کمک می کند.
(گاروین به نقل از سبحانی نژاد، شهائی و یوز باشی،	گاروین، سازمان یادگیرنده، آن سازمانی است که دارای توانایی ایجاد، اکتساب و انتقال دانش است و رفتار خود را طوری تعدیل می کندکه منعکس کننده دانش و دیدگاهای جدید باشد.به بیان دیگر ، سازمان یادگیرنده، آن سازمانی است که با ایجاد ساختارها و استراتژی ها به ارتقای یادگیری سازمانی کمک می کند.
پت گريو و ويپ به نقل از کافمن،	پت گريو و ويپ، معتقدند، سازمان يادگيرنده در عين اينكه بيانگر توسعه و رشد قابليت سازماني است، فرايند يادگيري ضمني و تلويحي نيز هست كه اغلب به صورت ناخواسته در سازمانها جريان دارد. در این ارتباط، گفته می شود، سازمان يادگيرنده ساختار، فرايند و شبكة قادر به رشد، بالندگي و توسعه در دنياي استقلال و تحول مي‌باشد.
جونز و هنري به نقل از بنت و اوبراين،	جونز و هنري ، اذعان مي‌دارند كه سازمان يادگيرنده به مديريت منابع انساني، آموزش و كسب دانش و مهارتها توجه دارد. این در حالی است که سازمان يادگيرنده را سازمانی با ظرفيت تعريف نموده‌اند كه به طور مستمر ظرفيت خود را براي يادگيري، تطابق و تغيير در جهت فرهنگ خود افزايش مي‌دهد.
دریو و اسمیت	دریو و اسمیت ، سازمان یادگیرنده را سيستم اجتماعي كه اعضاي آن فرايندهاي مشترك آگاهانه را جهت ايجاد، حفظ و همگام سازي مستمر يادگيري فردي و جمعي آموخته‌اند تا عملكرد سيستم سازماني را به گونه‌اي كه براي تمامي ذينفعان مغتنم باشد، بهبود بخشند، تعریف نموده اند. چنين سازماني، در واقع همان سازمان يادگيرنده است.
جفارت و مارسیک	جفارت و مارسیک ،معتقدند سازمان يادگيرنده داراي ظرفيت افزوده‌اي براي يادگيري، تطابق و تغييرات است و سازماني كه فرايندهاي يادگيري در آن تحليل، بررسي، توسعه و مديريت شده باشد و اين فرايندها با اهداف نوآوري و بهبود، همسو و هم راستا شده باشند، سازمان یادگیرنده تلقی می شود.
واتکینز و مارسیک	واتکینز و مارسیک ، هم معتقدند، سازمان يادگيرنده، سازماني است كه در آن يادگيري به طور پيوسته و مداوم، جهت دستيابي به اصلاح و بهبود مستمر، جريان دارد و سازمان، قدرت، ظرفيت و توانايي تحول و دگرگوني خويش را دارا است. همچنين آنها اذعان می دارند كه عامل اصلي افزايش ظرفيت سازماني، ايجاد و حفظ سازمان يادگيرنده است.
آورمير	به زعم آورمير ، سازمان يادگيرنده، محيط سازماني خاص است كه يادگيري افراد را تسهيل نموده و بدين شكل، كل سازمان را تحت نفوذ خود در مي‌آورد و توسعة مستمر رفتارها و كاركردهاي نوين را ترغيب مي‌نمايد.
پدلر	پدلر ، معتقد است ،سازمان يادگيرنده آن است كه يادگيري همة اعضاي خود را آسان ساخته و به طور مستمر خویشتن را دگرگون و متحول مي‌سازد.
فینگر و همکاران	آنها سازمان یادگیرنده را سازمانی می دانند که به توسعه یادگیری در سه سطح فردی ، گروهی و سازمانی می پردازد.یادگیری فردی و گروهی کلید اصلی برای ایجاد یک سازمان یادگیرنده است .
مارکوارت	در یک تعریف سیستماتیک ، سازمان یادگیرنده سازمانی است که با قدرت و به صورت جمعی یاد می گیرد و دائما خودش را به نحوی تغییر می دهد که بتواند با هدف موفقیت مجموعه سازمانی به نحو بهتری اطلاعات را جمع آوری ، مدیریت و استفاده نماید .
لین	سازمان یایدگیرنده سازمانی است که در درون فرهنگ سازمانی فرایندهای در نظر گرفته شده است که یادگیری در سطح فردی، گروهی و سازمانی تشویق و حمایت می شود.
گلسک و مک نیل	سازمان یادگیرنده سازمانی است که فرصت های یادگیری مستمری فراهم می کند، از یادگیری برای تحقق اهداف سازمانی استفاده می کند. و پذیرای تعارض سازنده به عنوان منبعی برای ابتکار و خلاقیت بوده و با مهارتمندی با محیط اطراف برخورد می کنند.
تیلور	سازمان یادگیرنده سازمانی است که به صورت هدفمندی ساختارهای و سازوکارهایی را به خدمت میگیرد تا یادگیری سازمانی خود را ارتقاء و افزایش دهد.
هولم ویست	سازمان یادگیرنده دارای فلسفه ذاتی برای پیش بینی، پاسخ وواکنش درمقابل تغییر، پیچیدگی وعدم قطعیت است.
پازیوک	به عنوان یک سیستم زنده ، سازمان یادگیرنده با فرایند تحصیل ، اشتراک و بهره برداری از دانشی که توسط افراد جمع شده معرفی می شود که این فرایند به دست یابی سازمان به اهداف استراتژیک آن منجر می شود.
لیائو و همکاران	سازمان یادگیرنده سازمانی است که در آن از دانش به نحو احسن استفاده می شود. ظرفیت ها ارتقا می یابد، رفتار ها تغییر می یابد، و صلاحیت لازم بدست می آید.
الوانی	الوانی، در تعریف سازمان یادگیرنده بر این باور است که:”سازمان ها، زمانی یادگیرنده و دانش آفرین شمرده می شوند که بتوانند استنباطاتی از تاریخ و تجربیات خود بدست آورند و آنها را به صورت کاربردی راهنمای رفتارهایشان قرار دهند.

منبع

تابش فرد،علی(1393)،عوامل موثربریادگیری سازمانی کارکنان سازمان ناجا،پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته فرماندهی ومدیریت انتظامی،دانشگاه علوم انتظامی بندرعباس

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید