زنجیره تامین چیست؟

پیشرفتهای فن آوری، جهانی شدن بازارها و افزایش تعداد رقبا در رده جهانی، سازمانها را مجبور به توسعه و بهبود فرایندهای داخلی خود ساخته است؛ بطوریکه امکان رقابت در عرصه جهانی میسر گردد . این امر باعث گردید که شرکتها بیش از پیش جهت ارضاء نیازهای مشتریان و افزایش وفاداری مشتریان استراتژی بازار خود را به سمت طراحی کالا یا خدمات بر اساس سفارش مشتریان متمرکز نمایند، تا نهایتاً محصولی تولید و روانه بازار نمایند که نیازمندیهای مشتریان را درهمان مراحل اولیه طراحی لحاظ کرده ودرحقیقت محصولی با سطح کیفی مناسب باصرف هزینه ای معقول تولید نمایند.

در بين سال هاي 1960 تا 1970 شركت ها مجبور شدند تا جزئيات استراتژي هاي بازار خود را كه بر ايجاد، تسخير و حفظ مشتري متمركز بود بهبود بخشند . آنها همچنين بايد در مديريت شبكه تمام شركت هاي پيش ازخود كه ورودي ها را تهيه مي كنند ( به صورت مستقيم و غيرمستقيم ) و شبكه شركت هاي بعد از خود كه كار تحويل وخدمات پس از فروش را انجام مي دهند، مشاركت كنند .ازاين رو مفهوم « زنجيره تامين » پديدار شد .

با بهبود فرایندها و روشهای تولید و افزایش انعطاف پذیری در زمینه تولید محصولات و خدمات بر اساس نیازمندیهای مشتری و قابلیت پاسخگویی سریع به نیاز مشتریان مورد توجه شرکتها قرار گرفت؛ بطوریکه در دهه 1990 به موازات بهبود در توانمندیهای تولید ، مدیران صنایع درک کردند که مواد و خدمات دریافتی از تاٌمین کنندگان مختلف، تاثیر بسزایی در افزایش توانمندیهای سازمان به منظور برخورد با نیازهای مشتریان دارد .

این امر به نوبه خود تاثیر مضاعفی در تمرکز سازمانها بر پایگاههای تامین و استراتژی های
منبع یابی بر جای نهاد . همچنین مدیران دریافتند که صرفاًتولید یک محصول کیفی کافی نیست و در واقع عرصه محصولات با دکترین مورد نظر مشتری به موقع ، کجا ، چگونه) و با کیفیت و هزینه مورد نظر آنها چالش جدیدی را برای سازمانهای تولیدی به وجود آورد . در چنین شرایطی سازمانها دریافتند که این تغییرات در طولانی مدت برای مدیریت سازمانها کافی نیست . آنها باید در مدیریت شبکه همه کارخانجاتی که ورودیهای سازمان را به طور مستقیم و غیرمستقیم تامین می کردند . همچنین شبکه همه کارخانجات علاقمند به تحویل و خدمات بعد از فروش محصول به مشتری، مشارکت می کردند . با چنین نگرشی نظریه زنجیره تامین پای به عرصه وجود نهاد.

زنجیره تامین، تمامی اتفاقاتی که بر روی محصول رخ می دهد و شامل مراحل قبل از تولید تا مرحله پس از آن تعریف می شود . (از مواد اولیه تا تبدیل شدن به زباله) اصولاً زنجیره تامین چیزی بیش از تعریف فوق بوده یعنی جابجایی فیزیکی کالا ” از زمین تا بازگشت دوباره به زمین ” است . زنجیره تامین شامل اطلاعات، جابجایی پول و تخصیص سرمایه و تخصیص سرمایه هوشی یا همان چیزی که “کار فکری” نامیده می شود است .

بدلیل اینکه زنجیره تامین از فرایند ها تشکیل می گردد، بنابراین طیف وسیعی از فعالیتها شامل منابع یابی، تولید، حمل و نقل و فروش را در بر می گیرد . با این حال در جدول ذیل چند نمومه از تعاریفی که توسط صاحبنظران مدیرت تولید بیان شده است تشریح می گردد .

ردیف	محققین	سال تحقیق	تعریف
1	استرادر، لاین و شاو	1998	زنجیره تامین شامل همه تسهیلاتی و امکانات ، وظایف و فعالیتهایی می شود که در تولید و تحویل یک کالا یا خدمت ، از تامین کنندگان تا مشتریان ادامه دادرو و شامل مدیریت و هماهنگی عرضه و تقاضا ، تامین مواد ، تولید محصول ، انبارش ، کنترل موجودی و توزیع محصول به مشتری می گردد.
2	سوآمینتان ريالاسمستوسده	1998	زنجیره تامین به عنوان یک شبکه ای از موسسات تجاری مستقل یا نیمه مستقل در نظر گرفته می شوند که به صورت جمعی مسئول فراهم کردن ، ساخت و توزیع محصول و فعالیتهای مرتبط با محصو لات مانند خدمات پس از فروش می باشند .
3	آیرس	2001	زنجیره تامین شامل فرایندهای سیکل عمر در مقایسه با جریانات فیزیکی ، اطلاعات ، مالی و جریان دانش فکری که در جهت ارضای نیازهای مشتریان نهایی بوسیله محصولات و خدمات از چندین حلقه عرضه صورت می گیرد؛ می باشد .
4	منتزر	2000	یک زنجیره تامین یک رشته از فرایندها و جریان هایی است که درون و بین مراحل و ترکیبات مختلف قرار می گیرند تا نیاز یک مشتری را برآورده سازند .
5	چن و چو	2003	زنجیره تامین به جریان مواد، اطلاعات، وجوه و خدمات از تامین کنندگان مواد خام طی کارگاهها و انبارها تا مشتریان پایانی اشاره دارد و شامل سازمانها و فرایندهایی است که کالاها ، اطلاعات و خدمات را ایجاد می کنند و به مصرف کنندگان تحویل می دهند.
6	کایهارا	2003	زنجیره تامین شبکه ای از زیر ساختهاست که وظایف خرید مواد، تبدیل این مواد به محصولات واسطه ای و توزیع این محصولات نهایی به مشتریان را شامل می شود که هم در سازمانهای تولیدی و هم در سازمانهای خدماتی وجود دارد.
7	توربان، رینرو پوتر	2003	این زنجیره شامل خیلی از و ظایف از قبیل خرید ، جریان وجوه ، باربری مواد ، برنامه ریزی و کنترل تولید ، کنترل موجودی و لجستیکی و توزیع و تحویل می شود.
8	چوپرا و میندلی	2004	یک زنجیره تامین ، شامل کلیه مراحلی است که بطور مستقیم و یا غیر مستقیم در برآورده ساختن و پاسخگویی به تقاضای مشتریان ، نقش دارد . زنجیره تامین نه تنها تولید کنندگان و عرضه کنندگان بلکه انبارهای توزیع ، خرده فروش ها و حتی مشتریان را نیز در بر می گیرد . بعبارت دیگر زنجیره تامین مجموعه فعالیتهایی است که برای تولید و رساندن محصولات و خدمات به مشتری نهایی باید انجام شود.