رویکردهای مختلف در رابطه با معنویت

ساغروانی و غیورچهار رویکرد زیر را برای معنویت اشاره کرده اند که در زیر به انها اشاره خواهیم کرد:

رویکرد درون گرا/ متافیزیکی: در این نگاه، معنویت نوعی آگاهی درونی است که از هر فرد برمی خیزد. در حقیقت در این رویکرد، معنویت فراتر از ادیان ملاحظه می شود. با اینکه تأکید این دیدگاه بر درون انسان است، اساساً شامل احساس درونی فرد با کارش و با دیگران می شود. بازگشت به معنویت حاصل یک احساس بی نظیر در هماهنگی با هدف اصلی و منحصر به فرد است. آنچه برای انسان لازم است، تحول در آگاهی در مورد خویشتن است، هرچه خواسته انسان متعالی تر باشد، تلاش بیشتری برای دستیابی به آن خواهد کرد.

رویکرد دینی: این رویکرد، معنویت را جزئی از یک دین یا مذهب خاص می داند. برای مثال مسیحیان باور دارند که معنویت نوعی دعوت بکار می باشد، آنها کار را مشارکت در خلاقیت خداوند و وظیفه های الهی می دانند.

رویکرد اگزستیانیستی/سکولار: در این رویکرد هدف اصلی، یافتن معنا در کار محیط کاری می باشد و در آن پرسش های زیر مطرح می شود:

• چرا من کاری را انجام می دهم؟
• معنا و مفهوم کار چیست؟
• این کار، من را به کجا خواهد رساند؟
• دلیل وجود من در سازمان چیست؟

رویکرد مخالفان معنویت و دین: در این رویکرد نسبت به معنویت و دین نگاهی منفی وجود دارد و گفته می شود که معنویت و دین هر دو ابزاری در دست مدیران و رهبران هستند تا از طریق آن پیروان و زیردستان خود را استثمار کنند. پست مدرن های شکاک چنین عقیده ای دارند.براون از قول گیبونز به معنویت سه بُعدی اشاره می کند :

معنویت دینی: در غالب دین های عمده جهان بعنوان یک واقعیت پذیرفته شده است. باورهای آن براساس خداپرستی  و  اعمال آن به شکل آداب و مناسک، در مکانها مقدس مثل کلیسا، کنیه و مسجد یا بصورت فعالیتهای روزمره نمایش داده می شود.

معنویت غیر دینی: عبارت است از معنویت هایی که کانون توجه آنها به طبیعت، فطرت و انسانگرایی است. باورهای آن ممکن است وحدت وجودی، الحادی، یا خداپرستانه باشد و اقدامات آن ممکن است گرایش به امور اجتماعی و یا توجه به محیط زیست باشد.

معنویت عرفانی: می توان آنرا در مسیحیت، دین یهود و اسلام مشاهده کرد، این نوع معنویت در سنتی شدن زمین نیز مطرح است. باورهای آن براساس خداپرستی و امور یا وظایف آن مانند آنچه در معنویت دینی وجود دارد می تواند در یک مکان مقدس یا هر فضای دیگری انجام شود.  برخی از معنویت تقسیم بندی دیگری ارائه می کنند.

معنویت سنتی: معنویت سنتی یا کلاسیک معنویتی است که در گذشته، عرفای همه مذاهب و ادیان بدان عمل کرده اند و امروزه همچنان بدان عمل می کنند. اکثراً وقتی اشاره به معنویت می شود چنین معنویتی مورد نظر همگان است. چگونگی این معنویت در ادیان، فرهنگ­ها و ادوار مختلف، متفاوت می باشد، اما برخی وجوه مشترک از لحاظ هدف، روشها و اثرات در میان آنها مشهود است. اکثر کسانی که به آن عمل می کنند در پی تزکیه نفس و طالب قرب الهی هستند.

 معنویت انحرافی: معنویتی را که منشاء و هدف آن علی است، معنویت انحرافی می تواند به شکلهای مختلف درآید. اغلب از ظواهر معنویت سنتی تقلید می کند، اما با این که در لباس معنویت مافوق علی ظاهر می شود، هدفش درونی غیرعادی در واقع ارضای نفس .

معنویت فطری: تصویر نامطلوب مردم از معنویت، به عنوان جریانی غیرعادی در حاشیه زندگی خانوادگی و اجتماع و توأم با کیفیاتی غریب و موجد حالاتی خلاف عادت، در واقع ناشی از معنویت سنتی و بیشتر زاییده ی معنویت انحرافی است.

تعریف عملیاتی معنویت در محیط کار: رشد معنویت باعث بهبود در تمام سطوح ذهن می شود و شاخص های آن عبارتند از افزایش سلامتی، شادکامی، فرزانگی یا خردمندی، موفقیت و رضایت.حرکت بسوی هماهنگی کار و معنویت برای افراد و سازمانها، تا در محیط کار جهت، کمال و احساس تعلق خاطر به وجود آید. معنویت، هدف زندگی کاری فرد را با هدف زندگی شخصی او هماهنگ ساخته و در مجموع به زندگی او معنا می دهد و همانگونه که گیبون می گوید؛ نظریه­ی معنویت در محیط کاری یک پیشامد مهم در دهه­ی اخیر می باشد.

منبع

خلج ،مرضیه (1392) ،رابطه هوش معنوی بارهبری موثق مدیران و کارکنان (فدراسیون ورزش های جانبازان و معلولین جمهوری اسلامی ایران )،پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی ،دانشگاه علامه طباطبایی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید