راهبردهای یادگیری

گرچه طبقه بندی های مختلفی از راهبردهای شناختی صورت گرفته است ولی نوعی از طبقه بندی که ارتباط بیشتری با پژوهش حاضر دارد تحت عنوان  راهبردهای یادگیری مورد بررسی قرار می گیرد.اصطلاح راهبردهای یادگیری به انواع زیادی از اعمال ارادی و آگاهانه اطلاق می شود که به وسیله ی یادگیرندگان برای دست یابی به اهداف یادگیری اتخاذ می شود. این راهبردها دامنه ای از فعالیت های کلی از قبیل مرور ذهنی اطلاعات یا انتقال اطلاعات جدید به دانش ذخیره شده ی موجود را در می گیرد.

طبقه بندی راهبردهای یادگیری

وینشتین و مایر، پنج طبقه از راهبردها را پیشنهاد می کنند که عبارتند از راهبردهای مرورذهنی، بسط دهی، سازماندهی، نظارت بر درک مطلب و راهبردهای عاطفی.

راهبردهای مرور ذهنی:

به وسیله ی این راهبردها یادگیرندگان مواد یادگرفته شده را با خود تمرین می کنند.

راهبردهای بسط دهی:

در استفاده از راهبردهای بسط دهی، یادگیرنده عملاً ماده ای را که قرار است یادبگیرد با سایر مطالبی که به راحتی قابل دسترس است ربط می دهد. مثلاً در یادگیری لغات زبان بیگانه، واژه خاصی را می توان با تصویری ذهنی از کلمه ای فارسی که رابطه ای صوتی با کلمه خارجی دارد یا با آن تلفظ یکسانی دارد تداعی کرد.

راهبردهای سازماندهی:

مرتب کردن مطالب یادگرفتنی در چارچوب سازمان یافته، فن اساسی این راهبرد است. یادگیرنده می تواند مجموعه کلماتی که باید یادآورده شود در طبقات معنی دار مرتب کرده و روابط بین واقعیت ها را در جدولی سازمان دهدنشانه های ترتیب فضایی را برای یادآوری مطالب بکار برد.

راهبردهای نظارت بر درک مطلب:

این راهبردها که گاهی راهبردهای فراشناختی خوانده می شوند به توانایی دانش آموزان در تعیین اهداف یادگیری، تخمین موفقیت در رسیدن به اهداف و انتخاب راهبردهای جانشین برای رسیدن به اهداف مربوط می شوند. این ها راهبردهایی هستند که بر کارکرد نظارت دارند و حضور آن ها در خواندن برای درک مطلب آشکار است.

راهبردهای عاطفی:

 این فنون برای تمرکز و نگهداری توجه، کنترل اضطراب و کنترل دقت به وسیله ی یادگیرندگان می تواند به نحو ثمربخش به کار رود.

راهبردهاي يادگيري خودتنظيمی        

يادگيري خودتنظيمی را راهبردهاي شناختي و فراشناختي تشكيل می دهند.در واقع، شالوده ي اين نوع يادگيري، برپایه ی راهبردها و مهار ت هاي شناختي و فراشناختي قرار دارد.

راهبردهای شناختی

راهبردهای شناختی فرآیندهایی هستند که از آن ها برای  نظارت و  اداره و کنترل کنش های شناختی خود استفاده می کنیم. آن ها میانجی یادگیری و عملکرد هستند. گرچه راهبردهای شناختی تحت عناوین مختلفی در سال های متمادی مطالعه شده اند، اما شروع آن ها احتمالاً به  برونر ، گودنو و اوستین ، برمی گردد که برای اولین بار از ساختار کنونی و در مفهوم امروزی آن از این اصطلاح استفاده کردند.

دانش آموزان ضمن این که تکالیف را انجام می دهند، دانشی نیز در مورد فنون و راهبردها کسب می کنند. سه شکل دانش راهبردی می توان از یکدیگر تمییز داده شود دانش اخباری که توصیف می کند، یک راهبرد چیست؟ دانش فرآیندی که در مورد نحوه ی استفاده کردن از یک راهبرد است قرار بگیرد و برای رسیدن به یک هدف خاص چه مقدار تلاش باید صرف شود.

موفقیت در مدرسه ممکن است به استفاده از راهبردهای مؤثر بستگی داشته باشد. کودکان پر توان ممکن است به دلیل این که راهبردهای مؤثری را که کارهای تحصیلی نشان تناسب دار نشناسند و از لحاظ درسی موفق باشند چون یادگرفته اند از راهبردهای شناختی استفاده کنند و با ترکیب آن ها نقایص یادگیری خود را به حداقل برسانند. راهبردهاي شناختي عمدتاً درارجاع به فعالیت های ذهني مثل تفكر، ادراك و استدلال استفاده می شوند.در واقع اين نوع راهبردها براي تسهيل يادگيري و تكميل تكليف به كار می روند و به دانش آموزان كمك می کنند تا اطلاعات تازه را براي تركيب با اطلاعات قبلي آماده و ذخيره سازي آ ن ها را در حافظه ی درازمدت تسهيل كنند. اين راهبردها كه ابزار يادگيري هستند، عبارتنداز: راهبردهاي تكرار يا مرور، بسط يا گسترش معنايي و سازما ندهي .

راهبردهای فراشناختی   

راهبردهاي فراشناختي ابزارهايي براي هدايت راهبردهاي شناختي و نظارت بر آن ها هستند. از جمله ی اين راهبردها می توان به تعيين هدف براي يادگيري، طرح سؤال درباره ی مطلبي كه خوانده می شود، ارزشيابي از آن چه خوانده شده است و تنظيم سرعت مطالعه و يادگيري اشاره كرد. به بيانديگر، يادگيرنده به كمك راهبردهاي فراشناختي، از راهبرد شناختی اش حداكثر استفاده را  می برد. به طور كلي،عمده ترین راهبردهاي خودتنظيمي فراشناختي عبارتنداز:  برنامه ریزی، کنترل، نظارت و نظم دهي .

منبع

هاشمی نیا،طاهره(1394)، نقش هوش معنوی و راهبرد های یادگیری خودتنظیمی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان، پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی تربیتی،دانشگاه آزاداسلامی بندرعباس

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید