« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »ديدگاه اسلام در باب بهداشت روانى
بحث بهداشت روانى از ديدگاه اسلام نيازمند كتاب و يا مقاله مستقلى است، و براى حسن ختام كلام، به اختصار، به ديدگاه دين مبين اسلام در اين باره اشاره مى گردد:
به دليل آنكه تأمين سلامت، حفظ و ارتقاى آن يك مقدّمه لازم براى حفظ حيات، شكوفايى عمر و بهره گيرى شايسته از زندگانى است، از اين رو، در آيين حيات بخش اسلام، اين موضوع از اهميت خاصى برخوردار است و در بسيارى از احكام اسلامى، به شكل هاى گوناگون به آن توجه شده است. كلمه سلامت مفهومى وسيع تر از سالم بودن تن و فقدان بيمارى و ناتوانى دارد و جنبه هاى درستى و آسايش جسمى، روانى و اجتماعى و شايستگى هاى معنوى را دربر دارد. با نگاهى گذرا و سيرى كوتاه در منابع و معارف اسلامى، درمى يابيم كه حكمت و هدف از خلقت و آفرينش، خلقت انسان، و هدف از خلقت انسان، كمال جويى و سعادت وى در سايه ستايش و پرستش خداوند حكيم و بى نياز است. از ديدگاه اسلام، هم حيات انسان و هم سلامت او از اهميت ويژه اى برخوردارند. تأمين سلامت و حفظ و ارتقاى آن، نيازمند برخوردارى مردم از آگاهى هاى ضرورى بهداشتى است و هر تلاشى كه در زمينه بهداشت، با الهام از رهنمودهاى حيات بخش و مسئوليت آفرين اسلامى صورت گيرد، تلاش مقدّسى است كه مى توان آن را مصداق روشنى از اعمال صالح و عبادات ثمربخش و مايه خشنودى پروردگاردانست .
همان گونه كه اسلام به بهداشت جسمانى اهميت مى دهد و با صدها حكم بر آن تأكيد مى كند، براى بهداشت روانى نيز اهميت بسزايى قايل است. در مكتب اسلام، هم معيارهاى بيمارى روانى، هم حداقل سلامت روانى و هم معيارهاى ايده آل تعريف شده اند. معيارهاى بيمارى روانى مى توانند به تشخيص بيمارى كمك نمايند و از نظر حقوقى و جزايى مورد توجه قرار گيرند. معيار سلامت روانى در مكتب اسلام، تحت عنوان «رشد» به كار رفته است. لغت «رشد» به معناى قايم به خود بودن، هدايت، نجات، صلاح و كمال آمده است .
معيار ايده آل سلامت روانى در مكتب اسلام
دست يابى به حداكثر رشد، كه به طور مترادف با كمال و تكامل به كار مى رود، در حقيقت، فلسفه زندگى از ديدگاه اسلام است. يقيناً هيچ عاقلى نمى تواند ادعا كند كه به حداكثر رشد و تكامل دست يافته و امكان دست يابى به مراحل بالاتر و پيشرفته تر براى او غير مقدور است. خداوند حكيم در آيه 186 سوره بقره مى فرمايد: (وَ إِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ); چون بندگانم از تو درباره من بپرسند، بگو: من به آنها نزديكم، دعوت خواننده اى كه مرا بخواند اجابت مى كنم، پس بايد آنها هم دعوت مرا اجابت كنند و به من ايمان آورند تا رشد يابند. چنان كه مشاهده مى شود، نتيجه ايمان به خدا و اجابت دعوت او، رشد و تكامل است و در حقيقت، مقصود از دعوت پيامبران الهى و پذيرش آن توسط مردم، دست يابى به تكامل روانى است.
در حقيقت، وقتى جهان بينى اسلامى و فلسفه زندگى را از ديدگاه مكتب اسلام در حركت تكاملى خلاصه نماييم، انسانى كه در اين مسير حركت مى نمايد، از معيار ايده آل سلامت فكر برخوردار است و به هر مقدار كه از اين مسير فاصله داشته باشد، از سلامت روانى دور است. علاوه بر مفهوم كلى تكامل و رشد ، كه به عنوان ايده آل سلامت روانى مى توان از متون اسلامى استخراج نمود، آموزه ها و آموزش هاى گسترده اى نيز درباره جنبه هاى گوناگون كمك كننده و يا بازدارنده حركت تكاملى در اين مكتب وجود دارند كه داراى ارزش و جنبه علمى فراوان هستند و در ضمن، از سادگى و قابل فهم بودن در حدّ گروه هاى اجتماعى برخوردارند.
نمونه هايى از اين آموزه ها عبارتند از :
ـ قدرت تحمّل نسبت به ديدگاه هاى ديگران و گزينش ايمان به خدا و احساس تعهّد و تكليف نسبت به خداوند و دورى از قدرت هاى ضد خدا; در آيه 17 و 18 سوره مباركه زمر آمده است: (وَ الَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَن يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُوْلَئِكَ هُمْ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ); افرادى كه از پرستش طاغوت سر باز زنند و به درگاه خداوند روى آورند، آنان را بشارتى است و تو آنها را بشارت ده. آنهايى كه سخن را بشنوند و بهترين آن را پيروى نمايند كسانى هستند كه خداوند هدايتشان نموده و آنان خردمندانند .
منبع
فاطمه،دادجو(1394)، ويژگي هاي شخصيتي با سلامت روان و پيشرفت تحصيلي دانش آموزان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید