دلايل اندازه گيري سرمايه فكري توسط شركتها

شركت ها به دلايل متعددي تمايل به اندازه گيري سرمايه هاي فكري دارند. در يك مطالعه پنج دليل اصلي به گونه زير بيان شده است:

اندازه گيري سرمايه فكري مي تواند به تدوين استراتژي تجاري براي يك سازمان كمك كند.
سازمان با شناسايي و توسعه سرمايه فكري اش مي تواند يك مزيت رقابتي را به دست آورد.
ايجاد شاخص هاي كليدي عملكرد كه به ارزيابي اجراي استراتژي كمك خواهد كرد.
استفاده از ارزيابي هاي غير مالي سرمايه فكري مي تواند به طرح هاي باز پرداخت و پاداش شركت ارتباط داده شود.
ارتباط با سهامداران خارجي كه دارايي هاي فكري شركت ها را در اختيار دارند.

دلايل اول تا چهارم براي اهداف درون سازماني و دليل پنجم براي اهداف خارج از سازمان مي‌باشد. دنيل اندرسن دلايل شركتها براي اندازه گيري سرمايه هاي فكري را اينگونه مطرح مي كند: بهبود مديريت داخلي، بهبود گزارشات خارجي، رضايت عوامل اجرايي و قانوني. در نهايت مي توان گفت كه دو مأموريت اصلي سرمایه فکری به شرح زير است:

تلاش مداوم در جهت گسترش و توسعه بهتر سيستم ها، براي ايجاد، ثبت و انتشار دانش درون سازمانها وجود دارد.
آگاهي هاي رو به رشدي وجود دارد كه دانش به طور قابل ملاحظه اي به ارزش تجارت مي افزايد و در برخي موارد اين دانش تقريباً نشان دهنده تمام شالوده ارزش است.

بدين جهت، ضروري است كه مباحث سرمايه فكري با گرايش به سمت خلق معيارهاي جديد كه مي تواند براي ضبط و گزارش ارزش ناشي از سرمايه فكري مورد استفاده قرار گيرد، همراه باشد. بنابراين وقت آن رسيده است كه اندازه گيري سرمايه فكري و گنجاندن آن در گزارشات مالي حسابداري به طور چشمگيري مورد توجه سازمان ها قرار گيرد.

الگوهای اندازهگیری سرمایۀ فکری

الگوهای مختلفی که در جدول 3 معرفی شده است، در سطوح مختلفی توسط شرکتهای بسیاری در دنیا استفاده شده است، اما میزان مقبولیت هر کدام به دقت مدیریتی و نیازهای سازمانی بستگی دارد.

الگوهای موجود اندازه گیری سرمایۀ فکری

ردیف	نام فارسی الگو	نام انگلیسی الگو	طراح/طراحان الگو	سال
1	شاخص سرمایۀ فکری ملی	NJCI	بنتیس	2004
2	ضریب هوش کسب و کار	Topplinjen/Business	سندویک	2004
3	اندازهگیری و حسابداری سرمایه فکری	MAGIC	پروژه تحقیقاتی اتحادیه اروپا	2004
4	راهنمای دانمارکی	Danish Guodelines	موریتزن، باخ و دیگران	2003
5	ارزش‌گذاران پویای سرمایۀ فکری	Ic-Dval	بنفور	2003
6	درجه‌بندی سرمایه فکری	Ic Rating	ادوینسون	2003
7	الگوی مالی اندازه‌گیری دارایی‌های نامحسوس	FiMIAN	رادفوللپارت	2002
8	تابلو امتیاز زنجیره ارزش	VCSB	لیف	2002
9	راهنمای مریتوم	MeritumGuideliness	پروژه مریتوم	2002
10	چرخه حسابرسی دانش	KAC	ماروشیوما	2001
11	شاخص ایجاد ارزش	VCI	بام، لیتز و دیگران	2000
12	جستجسو گر ارزش	Value Explorer	اندریسن و تیسن	2000
13	ارزش گذاری دارایی فکری	IAV	سولیوان	2000
14	خلق ارزش جامع	TVC	اندرسون و مکلین	2000
15	درامدسرمایۀ دانش	KCE	لیف	1999
16	نرخ توبین	Tobin’s q	بنتیس	1999
17	روش شناسی ارزش گذاری فراگیر	IVM	مکفرسون	1998
18	حسابداری برای آینده		AFTF	1998
19	ارزش بازار از دیدسرمایه‌گذاران	IAMV	استنفیلد	1998
20	صورت وضعیت سرمایۀ انسانی	HR Statement	اهونن	1998
21	ارزش بازار به ارزش دفتری	Markrt-to-Book Value	لوتی	1998
22	ارزش نامحسوس محاسبه شده	CIV	استوارت	1997
23	ارزش افزوده اقتصادی	EVA	استورات	1997
24	نویگیتوراسکاندیا	Skandia Navigator	ادوینسون و مالان	1997
25	ارزیابی دارایی نامحسوس	IAM	اسوبایی	1997
26	شاخص سرمایه فکری	IC Index	روس، روس، دراگونتی و ادوینسون	1997
27	ضریب فکری ارزش افزوده	VAIC	پولیس	1997
28	بنگاه فناوری	Technology Broker	بروکینگ	1996
29	حق اختراع موزون مستند	CWP	بنتیس	1996
30	حسابداری و هزینه گذاری منابع انسانی	HRCA	یوهانسون	1996
31	حسابهای کل نگر	Holistic Accounts	گروه رمبل	1995
32	کارت امتیاز متوازن	BSC	کاپلان و نورتون	1992
33	ترازنامه نامشهود	IBS	اسویبای	1989
34	حسابداری و هزینه گذاری منابع انسانی	HRCA	فلمهولتز	1985