تجارت الکترونیک و مفاهیم مربوط به آن

در دهه اخیر استفاده از اینترنت برای معاملات تجاری به طورچشمگیری افزایش یافته است. تجارت الکترونیکی بخشی از اقتصاد است که ابتدا در کشورهای با اقتصاد و منابع فنی کارا و کافی توسعه یافت و کشورهای کمتر توسعه یافته با سرعتهای متغیری آنرا پی گرفته اند در حالی که سرعت به کارگیری تجارت الکترونیکی در کشورهای در حال توسعه کمتر بوده است. تجارت الکترونیک به علت نوپابودن و به علت کاربردها و هزینه های بسیار متنوع فعالیت، نزد مراجع گوناگون، تعاریف مختلفی دارد که به تعدادی از آنها اشاره می شود:

تجارت الکترونیک به معنای مبادله محصولات و خدمات در مقابل پول با استفاده از توانایی های اینترنتی است.
تجارت الکترونیک اصطلاح معادلی برای خرید و فروش محصولات، خدمات و اطلاعات به وسیله زیر ساختارهای شبکه ای است.
الکترونیک نوعی از تجارت است که به پردازش و انتقال الکترونیکی داده ها شامل متن، صدا و تصویر مبتنی باشد. این تجارت، فعالیتهای گوناگونی از قبیل مبادله الکترونیک کالاها و خدمات، تحویل فوری مطالب دیجیتال، انتقال الکترونیک وجوه، مبادله الکترونیک سهام، بارنامه های الکترونیک، طرح های تجاری، طراحی و مهندسی مشترک، بازاریابی مستقیم و خدمات پس از فروش را برمی گیرد .

تجارت الكترونيكي را خريد و فروش از طريق شبكه اينترنت تعريف مي كنند. ريپورت و جاورسكي نيز با توجه به نقطه آغاز و پايان، مبادله 4 نوع گوناگون تجارت الكترونيكي كه شامل مبادله شركت با مشتري، مبادله مشتري با شركت، مبادله شركت با شركت و مبادله مشتري با مشتري است را در فضاي سايبري اشان بررسي كرده اند.در نوع مبادله شركت با مشتري تجارت الكترونيكي، مشتريان با خريد الكترونيكي از عرضه كنندگان يا واسطه ها به ارضاي نيازها و خواسته‌هاي خود اقدام مي كنند. در اين نوع از تجارت الكترونيكي، مصرفكنندگان اغلب به جمع آوري اطلاعات و يا خريد محصولات و خدمات مي پردازند. در مدل این مدل، اعتماد مشتريان يكي از فاكتورهاي كليدي و از عناصر اصلي موفقيت تجارت است تا آنجا كه بسياري از صاحب نظران، كليد موفقيت در تجارت الكترونيكي را ايجاد و استقرار فراگرد مطمئن و مورد اعتماد براي خريدار مي‌دانند.

اوربون و همكاران نيز بيان مي كنند كه مشتري بر مبناي اعتماد، اقدام به اخذ تصميم خريد به صورت اينترنتي مي نمايد. به رغم اهميت اعتماد در تجارت الكترونيكي، معنا و مفهوم و ابعاد آن تا اندازه اي در هاله ابهام قرار دارد. از طرف ديگر به رغم گسترش روزافزون به كارگيري اينترنت در ايران، تجارت الكترونيكي و خريد اينترنتي كمتر در كشور رواج يافته و استقبال چنداني از سوي مردم براي خريد محصولات وخدمات اينترنتي صورت نگرفته است. يكي از بزرگترين موانع استقرار تجارت الكترونيكي، بي اعتمادي مردم از يك طرف و نا آشنايي موسسات فعال در اين زمينه با سازوكارهاي اعتمادسازي است. در حالي كه به كارگيري تجارت الكترونيكي مي تواند مزاياي فراواني براي جامعه مشتريان و سازمان ها داشته باشد. مطالعات گذشته شکل های مختلف تجارت الکترونیکی را مورد بررسی قرار داده است. بعنوان مثال، گیفن ؛ دریافت که یکی از مهمترین دلایلی که مصرف کننده ها چرا نسب به خرید اینترنتی تردید دارند یا از آن اجتناب می کنند، عدم اعتماد است. جونز و لئونارد ؛ ادعا کردند که دلیل اصلی اینکه چرا شرکت ها ی آنلاین موفق به ایجاد رابطه مثبت بین مصرف کنندگان نمی شوند، عدم اعتماد است .

اهمیت تجارت الکترونیک

در اکثر موارد، تجارت الکترونیک به خرید و فروش ساده کالا و یا خدمات، از طریق اینترنت تعبیر می شود که به صورت آنلاین صورت می گیرد. این مبادلات می تواند شامل خریدو فروش های عمده و یا خرده کالاهای فیزیکی و غیرفیزیکی مثل: خودرو یا نرم افزار های رایانه ای ، ارائه خدمات مختلف به مشتریان مثل: مشاوره های حقوقی و یا سایر موارد تجاری مثل: تبادل کالا با کالا، راه اندازی مناقصه ها و طرح ها باشد. با توجه به روند جهانی شدن بازار، مشاهده می شود که ارزش تجارت الکترونیک از 50 میلیارد دلار در سال 1998 میلادی به 120 میلیارد دلار در سال 1999 و از 150 میلیارد دلار در سال 2000 به 354 میلیارد دلار در سال 2001 رسیده است که رشدی معادل 70درصد را نشان می دهد. همچنین بر اساس آخرین پیش بینی های«موسسه تحقیقات بین المللی فوریستر»، حجم تجارت الکترونیک جهان از 3 تریلیون دلار در سال 2002 به 10 تریلیون دلار در سال 2005 و سپس به بیش از 8/12 تریلیون دلار در سال 2006 افزایش خواهد یافت. بنابراین کشورهایی که نتوانند از این فرصت طلایی و استثنایی برای دسترسی الکترونیک و سریع به بازارهای جهانی برای فروش محصولات فکری و کالاهای تولیدی خود استفاده نمایند، محکوم به شکست، عدم امکان حضور در عرصه های تجاری و رقابتی جهان تجارت و بالاخره حذف شدن خواهد بود .

منبع

رنجبر،فرزاد(1393)، ارتباط بین شبکههای اجتماعی با اعتماد اولیه خریداران اینترنتی،پایان نامه کارشناسی ارشد،مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید