برنامه ریزی استراتژیک نیروی انسانی
تعریف برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی
برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی را می توان یک نوع بینش یا فلسفه برنامه ریزی برای حل مسائل و مشکلات سازمان در ارتباط با محیط دانست . ویژگی بارز این نوع برنامه ریزی عبارتست از جهت یابی و تعیین مسیر آینده برای کل سازمان در ارتباط بامحیط بیرون آن است. برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی فرایندی است که در جهت برقراری اهداف منابع انسانی برای نیل به اهداف و سیاست های سازمانی از طریق بسیج ، توسعه و نگهداری منابع انسانی.استراتژی منابع انسانی الگوی تصمیم ها ، سیاست ها و رویه هایی است که به سیستم منابع انسانی مرتبط می باشد . استراتژی در نیروی انسانی به معنای بکارگیری منابع انسانی به روش استراتژیک در چارچوب هدف های سازمان است:
- چگونه نیروی انسانی می تواند به توانایی های استراتژیک سازمان بیفزاید
- چگونه نیروی انسانی می تواند رابطه نیروی انسانی و عملکرد سازمان را تقویت کند؟
این امر با برنامه ریزی در کلیه بخش های مرتبط با نیروی انسانی ممکن می گردد.
هدف برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی
هدف اساسی از برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی ، قابلیت استراتژیک از طریق تضمین و مطمئن شدن از این نکته است که سازمان از کارکنان ماهر ، متعهد و با انگیزه برای تلاش در راستای حصول به مزیت رقابتی پایدار برخوردار است . هدفش ایجاد حس هدفمند و جهت دار بودن در محیط های اغلب پرطلاتم است تا بدین وسیله نیاز های تجاری سازمان و نیاز های فردی و گروهی کارکنانش از طریق طراحی واجرای برنامه ها و سیاست های منسجم و عملی منابع انسانی تأمین شود.
پیوند میان برنامه ریزی استراتژیک و منابع انسانی
همانگونه که گفته شد برنامه ریزی عبارت است از طریقه و روش نیل به اهداف سازمانی و به تبع آن استراتژی عبارت است از تمام امکانات لازم برای انجام موفقیت آمیز وظایف سازمانی است2 . از این رو برنامه ریزی استراتژیک فرایندی است که ضمن آن اهداف بلند مدت سازمانی تعیین و تصمیم گیری بر مبنای روش ها جهت دستیابی به این اهداف را در بر می گیرد که از قبل پیش بینی شده اند . یا به عبارتی تلاش سازمان یافته و منظم برای تصمیم گیری اساسی و انجام اقدامات بنیادی است که جهت گیری فعالیت های یک سازمان با دیگر نهاد ها را در چارچوب قانونی شکل می دهند3. برنامه زمانی برای فرایند برنامه ریزی استراتژیک به ماهیت ، نیاز های سازمان و محیط خارجی آن بستگی دارد . برنامه ریزی در سازمان ها در قالب تولیدی و خدماتی انجام می گیرد که سریعا در حال تغییراند. در چنین موقعیتی برنامه ریزی ممکن است یک یا دو بار در سال به صورت یکسری مراحل جامع و جزیی تدریجی با توجه به ماموریت ، چشم انداز ، ارزشها ، کنکاش محیطی ، اهداف ، استراتژی ها ، مسیولیت ها، جدول زمانی ، بودجه وغیره انجام گیرد . در برنامه ریزی منابع انسانی به شناخت اعضاء و مهارت های مورد نیاز برای انجام وظایف روزمره و تغییراتی که ممکن است بر میگیرد بر میگیرد ظرفیت کار را در آینده و حجم فعالیت های تعهد شده را تغییر دهد نیازمندیم . این در ک خوبی از استراتژی و برنامه های تجاری جزیی تر را در بر می گیرد.
انواع مدلها
مدل رزماري هريسون: براي طرحريزي استراتژيك، در اين مدل عوامل مختلفي را بايد ديد كه هفت گام اصلي در نمودار زیر مشخص گرديده است و اجراي اين مدل در شركتهاي كوچك نياز به حمايت مديران ندارد ولي در شركتهاي بزرگ اين حمايت ضروري است.
مدل جيمزواكر: باتوجه به مدل ارائه شده در نمودار زیر اين مدل تقريباً با مدل نظري كه در كتابهاي فارسي ديده شده نزديك است. در اين فرآيند به 3 بخش استراتژي موسسه، مسير استراتژيك و اجزاء تقسيم گرديده كه برهم تاثير دوطرفه دارند.
كريستوفرمي بي: ( نگرش باز)
همانطور كه در نمودار زیر مشاهده ميكنيد در اين مدل شامل 3 سطح است كه عبارتست از:
- سطح اول : استراتژي موسسه
- سطح دوم: ساختار، پرسنل و فرهنگ موسسه
- سطح سوم: بازده منابع انساني
اين سطوح را در يك محيط رقابتي مورد بررسي قرار گرفته و بهعنوان مدلي باز مطرح گرديده است و پويايي مدل نيز بهدليل ارتباطي است كه بين بخشهاي مختلف ايجاد گرديده است و مديران بخشهاي مختلف را درگير ميكند. علاوهبر اين، در اين روش عوامل تاثيرگذار بررفتار كاركنان نيز مورد بررسي قرار گرفته است.
مدل فرآيند طرحريزي استراتژيك منابع انساني مرما: همانگونه كه در نمودار زیرملاحظه ميكنيد، فرآيند طرحريزي استراتژيك منابع انساني بادريافت و تجزيه و تحليل اهداف استراتژيك شركت و موسسه و بررسي دقيق محيط بيروني و محيط دروني سازمان آغاز ميگردد و باتوجه به محدوديتها و امكانات اهداف استراتژيك منابع انساني، استراتژيهاي رسيدن به اهداف مورد نظر تبيين ميگردد.
تکامل برنامه ریزی استراتژیک نیروی انسانی : در روزگار آغازین صنعتی شدن شرایط نسبتا ثابت بود و نیاز کمتری برای پیش بینی احساس می شد برای نمونه می توان به ساخت اهرام مصر اشاره نمو هیچکس نمی تواند تصور کند که اهرام مصر بدون برنامه ای دقیق و فراگیر ساخته شده باشد اما چگونگی برنامه ریزی آن در هیچ جا نیامده است با گذشت زمان شرایط کم کم پیچیده و پویا شد و نیاز به تخصص و آموزش های ویژه به میان آمد در همین راستا نظریه های مدیریت در آغاز سده بیستم شکل گرفت و گسترش یافت برای نمونه بحث ثبات و دوام خدمت کارکنان نخستین بار توسط هنری فایول در آغاز سده بیستم مطرح شد. در دهه 1960 برنامه ریزی نیروی انسانی به میان آمد و کم کم بخش های کارگزینی و امور کارکنان تشکیل و سر انجام واحد منابع انسانی به منظور تاکید بر نیروی انسانی ایجاد شد.
منبع
کیمیایی، نیلوفر(1393 )، اثر تفکر استراتژیک بر برنامه ریزی نیروی انسانی ،پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامي
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید