بازی در فرهنگ، ادبیات و مذهب

یکی از ارکان مهم توافق اکثر نظریه‌پردازان بازی تقلید نقش و فعالیت‌های بزرگسالان توسط کودکان از طریق بازی است هرگاه با دیدی ژرف به این گونه از تقلیدها بنگریم نشانه‌هايی چند، خواه آشکار و خواه نهان از سنن و آداب فرهنگی و شرایط اقتصادی و اجتماعی زندگانی حاضر یا گذشته جامع را در بازی‌های کودکان شاهد خواهیم بود. در واقع می‌توان گفت فرهنگ هر محیط نوع انتظارات از کودک را برای به عهده گرفتن نقش خاص خود در طول زندگی اجتماعی تعیین کرده و انتظارات خود را از راه بازی‌ها به کودک انتقال می‌دهد این گفتار به این صورت می‌تواند توجیه گردد که کودکان از روی اندازه‌های محیطی خود، چه رفتاری و چه فیزیکی الگوبرداری کرده سپس الگوها را چه به صورت آشکار و چه نهان در بازی  خود مجسم می‌کنند.

نگاهی به ورزش باستانی یا زورخانه‌ای تشابه سنگ گرفتن با سپرداری، میل گرفتن با گرزداری، کباده کشیدن با کمان کشی و تیراندازی، چرخ زدن با حرکت جنگجو در خیل دشمنان، کشتی گرفتن با نبردهای تن به تن میدان جنگ نیز نشانه‌هایی دیگر از نفوذ فرهنگ و سنن و آداب در بازی‌هاست. بازی  در ادبیات کلاسیک ایران نیز گویای چگونگی تربیت فرزندان و پر کردن اوقات فراغت آن‌ها است و در آن نشانی واضح از بازی کودکان به چشم می‌خورد از طرف دیگر ایدئولوژی و اعتقادات رایج در جامعه یکی از عوامل تشکیل دهنده بازی در کودکان است لذا مذهب نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین و قابل‌قبول‌ترین ایدئولوژی نیز سعی بر آن داشته‌اند که جنبه‌ای مهم از زندگی موجود انسانی یعنی زبان کودکی و بازی را فراموش نکرده و در جهت عمل کرد در آن دوره دستورهایی به پیروان و امت خود بدهند. تیراندازی و سوارکاری و شنا برای بچه‌ها بهترین بازی است در بازی‌های دیگر هم تأثیر فراوان است .

رسول گرامی اسلام (ص) وجود حالت فعال و جوشش را در طفل خردسال نمایانگر فزونی خرد و اندیشه او در بزرگسالی دانسته و می‌فرماید شیطنت و لجاج و ستیزه‌جویی کودک در دوران خردسالی او نمایانگر فزونی عقل و اندیشه او در بزرگسالی است. نحوه برخورد پیامبر اسلام با کودکان از ظرافت، دقت و روشنی ویژه‌ای برخوردار بود. پیامبر اکرم روزی بر کودکان عبور می‌کرد که مشغول خاکبازی بودند. بعضی از اصحاب آنان را از بازی نهی کردند. پیامبر فرمود بگذارید بازی کنند. خاک چراگاه کودکان است. کودکان مدینه در برخورد با پیامبر به خود اجازه می‌دادند و از آن حضرت می‌خواستند که با آنان به بازی بپردازد و نبی اکرم به خواست آن‌ها جواب مثبت و منطقی می‌داد.

حضرت علی (ع) فرمود: کسی که شیفته بازی باشد سعادتمند خواهد شد. امام صادق (ع) هفت سال اول زندگی را موسم  بازی  اطفال می‌داند و به والدین و مربیان توصیه می‌فرماید: فرزند خود را آزاد بگذارید تا سن هفت سالگی بازی کند. ابن‌سینا معتقد است که اطفال تا شش  سال از تمایلات خود پیروی می‌کنند و بر اولیا و اطفال است که همواره آن‌ها را از آنچه که به آن تمایل دارند محروم نکنند آنچه که باعث محدود شدن کودکان می‌شود بر او تحمیل ننمایند. سلب آزادی و جلوگیری از جنب و جوش بازی کودکان را زمینه‌ای برای افسردگی آن‌ها می‌داند و نتیجه این افسردگی‌های بی‌موقع و زودرس سبب می‌شود تا رغبت‌ها از بین بروند و کودکان بیمارگونه گردند. ابن مسکویه از دیگر دانشمندان ایرانی است که در برنامه تربیتی پیشنهادی خود جست و خیز، بازی و تحرک کودکان را توصیه می‌کند و از مراجع تعلیم و تربیت زمانه خود می‌خواهد تا به ورزش و بازی کودکان توجه کنند. امام محمد غزالی در برنامه پیشنهادی خود برای آموزش کودکان ساعتی از وقت مراکز تعلیم و تربیت را به بازی و ورزش اختصاص می‌دهد.

منبع

مرادی کچلکی،سیما(1393)، بازي درماني در افزایش  مهارت‌های  شناختي، اجتماعي و حركتي دانش‌آموزان كم توان ذهني آموزش پذير،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید