انواع روابط بین فردی

روابط خانوادگی

روابط خانوادگی یکی از مهم ترین انواع روابط بین فردی است. محییط های خانوادگی به عنوان اولین محیط تربیتی فرد و عامل بسیار موثر بر رشد وی است. تاثیر خانواده از زمان بسته شدن سلول نطفه بر فرد آغاز و در تمام طول زندگی وی ادامه می یابد. هرگونه بی توجهی و سستی در تربیت کودک، عواقب ناگواری برای او بوجود می آورد. به عبارتی می توان گفت رفتار هر فرد، واکنشی به رفتار والدین و محیط تربیتی او است. تجارب تلخ دوره کودکی موجب بوجود آمدن مشکلات رفتاری از قبیل پرخاشگری، افسردگی، طلاق، بزهکاری و غیره می شود. والدین نه تنها از طریق انتقال ژنتیک بلکه از طریق آشنایی کودک با زندگی جمعی و فرهنگ جامعه نقش موثری دارند. همچنین موقعیت اجتماعی خانواده، وضع اقتصادی آن، عقاید، آداب و رسوم، آرزوهای والدین، شیوه های فرزند پروری،  سن اولیا و فرزند چندم خانواده بودن افکار و روابط آتی کودک را تعیین می کند. میزان تاثیری که خواهران و برادران در رشد اجتماعی کودک دارند به عواملی از قبیل: جنس کودک، جنس خواهر و برادر، چندمین فرزند خانواده بودن، فاصله سنی کودک با خواهر و برادر و تعداد کودکان در خانواده بستگی دارد. کودکان خردسال بیشتر گرایش دارند از خواهر و برادر بزرگتر از خود تقلید کنند. پژوهش ها نشان داده پسرهایی که برادران بزرگتری دارند علایق مردانه بیشتری دارند تا دخترانی که خواهران بزرگتر دارند. همچنین دخترهایی که برادران بزرگتر دارند پرخاشگرتر و جاه طلب تر از دخترهایی هستند که خواهر بزرگتر دارند. کودکان به هنگام کنش متقابل با خواهر و برادر الگوی وفاداری، کمک کردن به دیگران، برقراری روابط موثر و مفید را در کنار اختلاف ها، تسلط جویی ها و رقابت ها می آموزند.

روابط همسالان

برخلاف روابط کودک با خانواده، رابطه با دوستان و همسالان، رابطه ای مبتنی بر تساوی و تفاهم است. برخی از جامعه شناسان و روانشناسان معتقدند تاثیر همسالان عمیقتر از تاثیر بزرگسالان در کودکی و به ویژه در نوجوانی است. زیرا فاصله سنی زیاد باعث ایجاد روابط تلقینی و تحمیلی می شود. اما چیزهایی که کودکان از همسالان یاد می گیرند از طریق تعامل و تفاهم است. کودک و نوجوان بسیاری از مهارت های اجتماعی و هنجارهای جامعه از جمله الگوی همکاری، دوستی، روابط متقابل، کسب رضایت و حل مسئله را از طریق سرمشق دهی و سرمشق گیری یاد می گیرد. همچنین ارتباط با همسالان موجب تغییر یا تحکیم نگرش های قبلی کودک و یا ایجاد رفتارهای جدید می شود. گروه همسالان با هر یک از اعضای خود شرط می کند که نسبت به گروه مخلص و پاک دامن باشند و از هر نوع سخن چینی و جاسوسی خودداری کنند، به گروه و ارزش های آن احترام بگذارند و در صورت لزوم به آن کمک کنند، کینه توز نباشند و به حکمرانی و سوء استفاده از گروه نپردازند. کودک مجبور است برای برقراری ارتباط با گروه مرتب رفتار خود را مورد ارزیابی قرار دهد و در برقراری رابطه رفتارهای موثر و مفید نشان دهد و از بروز رفتارهای ناخوشایندی که باعث طرد او از گروه می شود جلوگیری کند.

روابط عشقی

تعاریف زیادی از عشق شده است به نظر می رسد تعدد تعریف عشق تا اندازه ای به این واقعیت برمی گردد که عشق یک حالت واحد و تک بعدی نیست بلکه پیچیده و چند بعدی است که افراد آن را در انواع روابط تجربه می کنند. ما واژه عشق را برای توصیف روابط متنوعی از قبیل، رابطه عشاق، زوج های مزدوج، والدین و فرزندان و دوستان نزدیک به کار می بریم. با توجه به این پیچیدگی روانشناسان اجتماعی، رویکردهای گوناگونی برای طبقه بندی عشق ایجاد کرده اند. مثلا زیک روبین معتقد است دوست داشتن با تمجید، تحسین و محبت همراه است. اما عشق در بردارنده احساسات نیرومند وابستگی، صمیمیت و یک نگرانی عمیق برای بهورزی معشوق است. همچنین رابرت استرنبرگ مثلث عشقی را مطرح  می کند که دارای سه وجه صمیّمیت (نزدیکی)، اشتیاق (هیجان)، و تعهد (با هم بودن) است. او با ترکیب این سه وجه در مجموع شش نوع عشق را مطرح می کند و عشق کامل را عشقی می داند که ترکیبی از این سه وجه باشد.

منبع

موسوی، سیدعرفان(1392)، نقش تلفن همراه در تعاملات میان فردی و ارتباطات اجتماعی(مطالعه موردی شهروندان کرج)، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل.

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید