« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »انواع دیگر حافظه
حافظۀ آشکار و ناآشکار
حافظۀ آشکار شبیه به حافظۀ رویدادی است به این معنا که فرد آگاهانه می‌تواند حوادث و رویدادهای مربوط به گذشته را به یاد آورد همان‌گونه که در بحث حافظه رویدادی مطرح گردید اکثر افراد مبتلا به اختلالات حافظه، در تکالیف حافظه آشکار مشکل دارند. این حافظه، در مقابل بسیاری از آسیب‌های عصب‌شناختی، آسیب‌پذیر می‌باشد و احتمالاً کانون توجه توان‌بخشی حافظه است. حافظۀ ناآشکار، شبیه حافظه رویه‌ای است یعنی در آن هیچ‌گونه یادآوری هوشیارانه‌ای برای اینکه فرد نشان دهد یادگیری اتفاق افتاده است، لازم نیست. حافظه رویه‌ای شکلی از حافظه ناآشکار است که ما را قادر به یادگیری مهارت‌های نظیر دوچرخه سواری و تکلیف ردیابی حرکتی می‌کند حافظه ناآشکار همچنین یادگیری غیر حرکتی نظیر آماده‌سازی را در بر می‌گیرد. آماده‌سازی فرایندی است که به‌موجب آن یادگیری از طریق مواجهه قبلی با محرک، بهبود می‌یابد؛ بنابراین اگر به یک بیمار مبتلا به یادزدودگی، فهرستی از لغات نشان داده شود و این لغات را قبل از نشان دادن تنه کلمه‌ها ؛ به شکل دو یا سه حرف اول کلمه‌ها بخواند احتمالاً او با لغات صحیح پاسخ خواهد داد حتی اگر هیچ هوشیاری یا خاطره آشکاری از لغات قبلی نداشته باشد .
اگرچه چندین دهه است که مشخص شده است افراد دچار اختلال حافظه می‌تواند برخی از مهارت‌ها و اطلاعات را به‌طور معمول از طریق توانایی‌های یادگیری ناآشکار دست نخورده ,یا نسبتاً دست نخورده خود، یاد بگیرند، به‌کارگیری این دانش به‌منظور کاهش مشکلات واقعی زندگی که افراد مبتلا به آسیب‌های عضوی حافظه با آن مواجه می‌شوند، دشوار است. گلیسکای، شاکتر و تالوینگ ، با بهره‌گیری از توانایی‌های ناآشکار دست نخورده، برای آموزش اصطلاح رایانه به افراد مبتلا به یادزدودگی با استفاده از فنی که آن‌ها، روش محو سرنخ‌ها می‌نامند، تلاش کردند. علی‌رغم برخی موفقیت‌ها، روش محو سنخ‌ها، مستلزم صرف زمان و تلاش قابل‌توجه، هم از طرف آزمایشگران و هم از طرف فرد مبتلا به یادزدودگی است. از طرف دیگر حافظه یا یادگیری ناآشکار مستلزم تلاش نیست زیرا بدون یادآوری هوشیار اتفاق می‌افتد. این همراه با سایر ناهنجاری‌های مشاهده شده در طول یادگیری ناآشکار مثل این مشاهده که در یک تصویر چند تکه یا روش آمادگی ادراکی، اگر بیمار مبتلا به یادزدودگی یک قطعه را در ارائه اولیه، اشتباه نام‌گذاری کند، این اشتباه ممکن است به تکلیف الصاق شود و در ارائه‌های پی در پی، تکرار گردد. بدلی و ویلسون ، را به طرح این سؤال هدایت کرد که آیا اگر در طول فرایند یادگیری از ارتکاب اشتباهات، جلوگیری شود بیماران مبتلا به یادزدودگی، بهتر یاد می‌گیرند؟ این شروع مطالعات یادگیری بدون خطا در توان‌بخشی حافظه بود.
حافظه گذشته‌نگر و آینده‌نگر
حافظه گذشته‌نگر، حافظه‌ای برای رویدادها، حوادث، فهرست لغات، جوک‌ها یا تجارب خاص دیگر در گذشته است. این حافظه، برخلاف حافظه آینده‌نگر است که توانایی به خاطر آوردن مطالب در آینده است؛ ممکن است به خاطر آوردن یک زمان خاص باشد مثلاً: ساعت سه به ایستگاه راه آهن برو یا در یک فاصله زمانی مشخص مثلاً پانزده دقیقه دیگه، لطفاً به گربه غذا بده یا وقتی یک اتفاق خاص روی می‌دهد مثلاً :دفعه بعد که جسیکا را دیدی، پیغام تام را به او برسان ؛ به عبارت دیگر حافظه آینده‌نگر به خاطر آوردن انجام کارهاست نه به خاطر آوردن چیزهای که قبلاً اتفاق افتاده است. الیس؛ آن را ؛ تحقق هدف‌ها با تأخیر تعریف می‌کند. حافظه گذشته‌نگر در بحث حافظه رویدادی، حافظه کلامی و دیداری و حافظه آشکار، مطرح شده است. وقتی از افراد سؤال می‌شود روزانه با چه مشکلات حافظه روبرو هستید، حافظه آینده‌نگر یکی از رایج‌ترین شکایات افراد است بدلی،. به‌علاوه، بر اساس نظر بدلی روشن نیست، حافظه آینده‌نگر چگونه کار می‌کند. آن به حافظه نیاز دارد زیرا افراد مبتلا به یادزدودگی، مشکلات زیادی در به خاطر آوردن آنچه باید انجام دهند، دارند؛ اما افراد جوان و باهوش اغلب در انجام کارها به‌موقع، ضعیف‌تر هستند.
به‌طور واضح در حافظه آینده‌نگر یک جز انگیزش و همیشه مشخصاً یک راهبرد وجود دارد. در آزمون‌های حافظه، افراد جوان نسبت به افراد پیرتر، اشتباهات کمتری در حافظه آینده‌نگر، مرتکب می‌شوند اما در زندگی واقعی افراد پیرتر اشتباهات کمتری دارند زیرا آن‌ها محدودیت‌های خود را می‌دانند و با نوشتن کارهای که باید انجام دهند یا با تمرکز بیشتر این محدودیت را جبران می‌کنند. گروت، ویلسون، ایوانز و واتسون، نشان دادند که حافظه آینده‌نگر به علت نقصان حافظه و یا مشکلات اجرایی می‌تواند دچار شکست شود. در حقیقت، شواهدی وجود دارد که مقیاس‌های کارکرد اجرایی در تبیین نقصان حافظه آینده‌نگر، بهتر از مقیاس‌های حافظه می‌باشند . برای حافظه آینده‌نگر، مؤلفه‌های گذشته‌نگر وجود دارد. فیش و همکاران ، مثال پست کردن یک نامه را مطرح می‌کنند. اول باید قصد آگاهانه برای پست کردن نامه داشته باشید شما باید این نیت را تا زمانی که اجرایی شود در ذهنتان تکرار کنید ، ممکن است چندین ساعت یا نیت کنید این قصد را زمانی که قابل اجرا می‌شود به خاطر آورید. مگر اینکه یک صندوق پستی، بلافاصله در دسترس شما باشد.
شما ممکن است مجبور باشید کارهای زیادی قبل از دیدن صندوق پست، انجام دهید، شما باید این نیت را طوری در ذهنتان ذخیره کنید که هیچ یک از فعالیت‌های جاری شما در آن اختلال ایجاد نکند. سپس در زمان و شرایط مناسب، شما باید به آن نیت دسترسی داشته باشید و کارهای مرتبط با آن را شروع کنید؛ بنابراین قبل از ترک منزل، شما باید یادتان باشد نامه را بردارید و همچنین قصد پست کردن نامه وقتی به صندوق پستی رسیدید را به خاطر داشته باشید. به‌علاوه، شما باید یادتان باشد که آیا نامه را پست کرده‌اید یا نه. الیس ، این مراحل را با عنوان رمزگردانی، نگهداری، فهم و ارزیابی، توضیح داده است. لوین و هانتن، همچنین بیان می‌کنند که حافظه آینده‌نگر یک مؤلفه اخباری ؛ آشکار دارد از این لحاظ که ما لازم است به خاطر داشته باشیم چه عملی باید انجام دهیم و یک جز گیجگاهی , بافتی ؛ آینده‌نگر دارد از این لحاظ که ما باید به خاطر داشته باشیم کی و کجا این عمل انجام شود.افرادی مبتلا به آسیب حافظه، مشکلاتی با هر دو نوع حافظه تجربه خواهند کرد. آن‌ها در به خاطر آوردن چیزهای که در گذشته اتفاق افتاده و کارهایی که در آینده می‌خواهند انجام دهند، مشکل خواهند داشت.
منبع
شریفی،علی اکبر(1394)، ساخت یک برنامه رایانه‌ای توان‌بخشی شناختی و بررسی تأثیر آن بر بهبود عملکرد حافظه،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی تربیتی،دانشگاه پیام نور
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید