« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »الگوی پنج عاملی در صفات شخصیت
کتل و آیزنک با استفاده از روش تحلیل عاملی،فهرست‌هایی از صفات شخصیت بدست آوردند که از نظر تعداد فرق داشتند. این به معنی ضعف ذاتی در این روش نیست،بلکه بیانگر روشی هست که هر نظریه‌پرداز برای اندازه گیری شخصیت انتخاب کرده است. پژوهشگران معاصر شخصیت از هر دو نظریه ابراز نارضایتی کرده‌اند و معتقدند که نظریه‌ی آیزنک بسیار ساده است و عوامل بسیار زیادی دارد.پژوهش‌های انجام برای تکرار پژوهش کتل به طور معمول بیش از پنج عامل را تولید نکرده است.پژوهشگرانی که تحقیقات مستقلی درباره ی شخصیت کرده اند،به نتیجه‌گیری مشابهی رسیده‌اند.یعنی اینکه شخصیت از پنج عامل گسترده تشکیل می‌شود.شبیه این پنج عامل به وفور در تعداد قابل توجهی از تحقیقات،که بر اثر انواع داده‌ها،نمونه‌ها و ابراز‌های مختلف انجام شده بدست آمده است.
نظر پنج عامل شخصیت که به پنج عامل بزرگ نیز موسوم می‌باشد توسط دو روانشناس ساکن ایالت متحده یعنی رابرت مک کری و پل کاستا در اواخر دهه ی 80 میلادی ارائه اوایل دهه‌ی 90 مورد ارزیابی مجدد قرار گرفت.طرح پنج عاملی ساختار ویژگی‌های شخصیت را نشان می‌دهد و محصول تلاش در این زمینه،طی چهار دهه‌ی گذشته می‌باشد.این پنج عامل عبارتند از :
عصبیت یا روان رنجور خویی-N
افرادی که در سطح بالای روان رنجور خویی قرار می‌گیرند از نظر هیجانی نا استوار و مستعد ناامنی ،اضطراب،احساس گناه،نگرانی،و نوسان خلق هستند. افرادی که در انتهای دیگر این عامل قرار می‌گیرند از نظر هیجانی استوار،آرام ویکواخت آسان گیر و آسوده هستند.
برون گرایی-E
این عامل از یک سو بین افرادی که اجتماعی،خونگرم،پرحرف،و خوش گذران و عاطفی هستند و از سوی دیگر ،افراد درون گرایی که گوشه گیر،آرام منفعل و خود دار هستند فرق می‌گذارد.
پذیرا بودن یا گشودگی نسبت به تجربه-O
این‌گونه افراد خیال پرداز ،کنجکاو و گشوده نسبت به افکار و علاقه مند نسبت به امور فرهنگی هستند.در مقابل افرادی که نمره‌های پایینی کسب می‌کنند سنت گرا،واقع بین،دارای علایق محدود و غیر هنرمندانه هستند.
سازگاری یا مطبوع بودن-A
افرادی که در این عامل در سطح بالایی قرار می‌گیرند،خوش طینت،گرم،نجیب،دارای حس همکاری،خوش‌بین و خیرخواه در حالی که افرادی که در این عامل نمره‌های پایینی می‌گیرند،تحریک‌پذیر،اهل بحث و جدل،بی‌رحم،بد گمان،فاقد حس همکاری و کینه جو هستند.
مسئولیت پذیری یا وظیفه شناسی-C
این عامل از یک سو با صفت‌هایی مانند مسئول،خویشتنداری،منظم و موفق و از سویی دیگر با صفت‌هایی مانند غیرمسئول،بی‌توجه،تکانشی،تنبل و غیرقابل اعتماد و ارتباط است .
منبع
واعظی،سارا(1394)، رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی و تفکر انتقادی با صلاحیت اجتماعی در دانشجویان، پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید