اقدامات اصلاحی انجام شده در رابطه با معلولین و آسیب دیدگان جنگ

تاریخچه توجه و رسیدگی به مسائل معلولین وجانبازان شامل دو مرحله می شود :

مرحله اول مربوط به اقدامات عملی اصلاحی و تصویب قوانین در جهت ارائه خدمات مناسب به آنها بوده است .

مرحله دوم ، زمانی است که با مسائل معلولین برخوردهای علمی شده است یعنی ، در این مرحله کوشش شده با انجام تحقیقات ومطالعات مناسب و با تکیه بر نتایج حاصله ، راههای سازگاری روانی و حضور دراجتماع ، افزایش کارآیی و ایجاد مهارتهای مقابله با مشکلات را در این افراد ایجاد و افزایش دهند .

جنگ جهانی اول و دوم سبب معلولیت دهها هزارنفراز افراد در اروپای شرقی و غربی گردید و توجه به مسئله معلولیت درکشورهای درگیر جنگ اهمیت ویژه یافت و بطورکلی چند عامل باعث افزایش توجه روان شناسان به موضوع معلولیت گردید :

ابتکارات پزشکی موجب افزایش طول عمرافراد معلول گردیده است و این امر اهمیت تداوم مراقبت های روان پزشکی را درسراسر مراحل مختلف تحول زندگی این افراد واضح ترنموده است ؛ در حالیکه قبلاً بدلیل پایین بودن طول عمراین افراد مسائل روان شناختی مربوط به آنان دارای اهمیت چندانی نبود .
با توجه به تأملهایی که نسبت به هزینه های مالی مربوط به نگهداری ، مراقبت ، توانبخشی و درمان معلولین ایجاد شده است، بدقت عمومی در مورد این مشکل افزوده است . همچنین از لحاظ شیوع در تمام جوامع درصدی از کل جمعیت دارای معلولیت بدنی مادرزادی و یا در اثر بیماریهای دوران طفولیت می باشد و این باستثنای معلولیتهای گوناگون ناشی از حوادث مختلف مثل جنگ ، زلزله ، تصادف و …می باشد .

اولین باری که مردم ایالات متحده نسبت به مسأله معلولین آگاهی واقعی به دست آوردند، درسالهای اولیه قرن گذشته بود ونتایج اسفبار بیماری و جنگ باعث آن گردید . هنگامی که مجروحین جنگ به وطن بازگشته ، نگرش جدیدی نسبت به یاری رساندن به این افراد بوجود آید و سبب شد مجامع قانون گذاری به یاری آنان بشتابند . ازسال 1940 تا بحال در نتیجه کمکهای بخش خصوصی ، کمکهای ایالتی و نیز کمکهای دولت مرکزی خدماتی که به آنان ارائه شد از رشدی مداوم برخوردار بوده است ، در این ایام همچنین بیمارستانها و مدارس ویژه تأسیس شده و نیز طبق قوانین قوه مقننه تغییر شکل ساختمانها می بایست بنوعی باشند که مجروحین جنگی بتوانند همانند افراد عادی ازاماکن عمومی استفاده کنند . نتیجه مهمی که تصمیمها و قانونهای مجامع قانون گذاری در برداشته ، تحرک برنامه های آموزشی و فراهم شدن امکاناتی برای قربانیان جنگ است ، تا آنان بتوانند ار نظر اقتصادی بصورت افرادی فعال برای جامعه در آیند . که این برای خود آنان و نیز برای جامعه اهمیت بسیاری دارد ، زیرا زمانی که آنان خودکفا شوند ، دیگر جامعه مخارجی را صرف مراقبت از آنان متحمل نخواهد شد ، تغییراتی که طی سالها در نگرش افراد نسبت به استخدام این افراد بوجود آمده،به بهبود وضع مالی آنان کمک شایانی کرده است .

تاریخچه توجه به مسائل معلولین در جهان بدرستی بعد از جنگ جهانی شروع می شود. در قاره امریکا در ایالات متحده در سال 1920 قانون توان بخشی حرفه ای به تصویب رسید . در سال 1926 دکتر هنری کسلر، اولین مرکز توان بخشی دولتی آن قاره را در نیوجرسی بنیاد نهاد. درقاره اروپا بعد از جنگ اسکار هلن هایم، به سرپرستس دکتر بیالسکی، در

شهر برلن و درکشور آلمان تأسیس گردید سرپرست برنامه های آموزشی و پرورشی و حرفه ای جانبازان دراین مرکز شخصی به نام هانزورتز، بوده است که اولین کتاب درزمینه توانبخشی را تحت عنوان ؛ عصاهای خود را بشکن به رشته تحریر درآورده است.

اولین کوششهای سازنده را می توان در اثناء جنگ جهانی دوم و بعد از آن مشاهده کرد که طی آن آسیب دیدگان جنگ را به تحرک وبازگشت به زندگی طبیعی وامی داشت . پس از پایان جنگ دوم به علت کثرت موارد معلولین ، اندیشه ایجاد مراکزمخصوص توانبخشی برای معلولین درانگلستان مطرح گردید. و امروزه به دنبال رشد و توسعه همان تفکر ، این عقیده مقبولیت جهانی یافته است . از جمله پژوهشگران نامی که از زمان جنگ به تحقیق و بررسی مسایل و نیازهای آسیب دیدگان با تلاش پی گیر و درخور تحسین پرداخته است ، پروفسور گاتمن ، انگلیسی است . وی یکی ازچهار نفربانیان اولین کنفرانس مربوط به معلولین است که در سال 1941 تشکیل گردید . گاتمن ، در مقدمه کتاب خود به نام تحقیق جامع در اطراف ضایعات نخاعی می نویسد : این کتاب حاصل سی سال تجربه شخصی من برروی بیش از چهارهزارمعلول ضایعات نخاعی است که تا کنون درمراکز توانبخشی استوک ماندویل، تحت درمان قرار گرفته اند. وی در کتاب یاد شده جنبه های درمانی و خصوصیات نیازهای اجتماعی و روانی معلولین را مورد بحث قرار داده است .

سال 1962را می توان برای خدمات توانبخشی معلولین سال نمونه ذکرکرد. زیرا در این سال ، صدها هزار نفر معلول در آمریکا توانایی های از دست رفته شان را درضمن برنامه توان بخشی مجدداً کسب کردند. در اروپای غربی نیز ، روانپزشکی و روان شناسی معلولین جنگ، یکی از بغرنج ترین مسائل آن زمان را بوجود آورده بود. اینگونه بیماران با عوارض تحجر( قالبی بودن) و عدم آمادگی و انگیزه برای کار مجدد ومیل وافربه بازنشستگی قبل ازموعدد مقرر و دریافت حقوق و مزایای قانونی ، دربخشهای توان بخشی اشکالاتی ایجاد نموده اند ، از پزشکی به پزشک دیگر و از بیمارستانی به بیمارستان دیگر در راه بودند .

برای اولین بار در سال 1965 میلادی انجمن آمریکایی تندرستی ، تربیت بدنی و تفریحات سالم ، از محل کمک مالی بنیاد ژوزف – بی – کندی، اقدام به اجرای پروژه ای کرد که به زمینه های تفریحی و آماده سازی معلولین مربوط می شد و هدف آن افزایش مهارتهای تفریحی و آماده سازی بدنی آنان بود، بعدها پروژه گسترش یافت و بصورت یکی از واحدهای انجمن درآمد و واحد برنامه های معلولین قرار گرفت .

در آمریکا ، از سال 1863 فعالیتهای رفاهی برای معلولین آغاز شد و ازآن پس کارشناسان شروع به تحقیق و بررسی و شناخت انواع مشکلات معلولین نمودند و در سال 1892 مدرسه صنعتی بوستون ، در ایالت ماساچوست، برای معلولین با اهداف اصلی آموزش حرفه ای به آنها تشکیل شد. در سال 1908 یک کمیته اجتماعی شروع به بررسی و تحقیق در زمینه شناخت مسائل ناشی از معلولیت کرد. از جمله اینکه گزارش نمود اشتغال به تنهایی کافی نیست و معلولین باید در زمینه های مختلف آموزش تخصصی ببینند امور توان بخشی و کارآموزی حرفه ای در کشورهایی مانند اتریش و مالزی با همکاری مؤسسات بیمه اجتماعی ، بنگاههای کاریابی و نیز هیأتهای داوطلب از میان خود آسیب دیدگان انجام می شد. کارگاههای حمایتی متناسب با نیازهای آسیب دیدگان و پرداخت کمک مالی برای بازگشت آنان به کار، ورود آنان را به دنیای کار تسهیل می نماید و تأسیساتی شامل کارآموزی در منازل ، مراکز آموزشی روزانه یا آموزش در حین کار، بنوعی طراحی شده اند تا نیازهای متفاوت گروههای مختلف آسیب دیدگان را پاسخ گویند.در شهرها نیزخدمات اجتماعی زیر به آسیب دیدگان جنگ عرضه می گردید :

خدمات عیادتی ،
تأمین مواد غذایی،
کمک در منزل ،
خدمات تعمیراتی،
کاردرمانی در منزل ،
خدمات حمل و نقل و …

منبع

کریمی،سرگل(1388)، اثربخشی مشاوره شغلی براساس رویکرد شناختی- اجتماعی بندورا برافزایش باورها،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی علامه طباطبایی

ازفروشگاه بوبوک دیدن نمایید