اطلاعات وتصمیم گیری

تصميم گيري هاي اقتصادي نيازمند اطلاعاتي است كه بتوان با كمك آنها منابع موجود و در دسترس را به گونه اي مطلوب تخصيص داد. يكي از مهمترين عوامل در تصميم گيري صحيح، اطلاعات مناسب و مرتبط با موضوع تصميم است كه اگر به درستي فراهم و پردازش نشود، تاثيرات منفي براي فرد تصميم گيرنده در پي خواهد داشت. بهره گيري از اطلاعات افشا شده و به عبارتي تصميم گيري صحيح در بازار اوراق بهادار زماني امكان پذير است كه اين اطلاعات، به موقع، مربوط، با اهميت و نيز كامل و قابل فهم باشد.

چنانچه اطلاعات فاش شده، اين ويژگي ها يا بعضي از آنها را نداشته باشد، بدون ترديد ساز و كار كشف قيمت در بازار به درستي عمل نخواهد كرد و قيمت گذاري اوراق به شيوه اي مطلوب انجام نخواهد شد. وجود اطلاعات كافي در بازار و انعكاس به موقع و سريع اطلاعات در قيمت اوراق بهادار با كارايي بازار ارتباط تنگاتنگي دارد. افشاي اطلاعات موجب بهبود سازوكار كشف قيمت ها و در نتيجه قيمت گذاري بهينه و افزايش امكان پيش بيني منطقي روند قيمت ها مي شود. شفافيت، شاخص توان مديريت در ارایه اطلاعات ضروري به شكل صحيح، روشن، به موقع و در دسترس است.

به عبارتي شفافيت، منعكس كننده اين مطلب است كه آيا سرمايه گذاران تصويري واقعي از آنچه واقعاً در داخل شركت روي مي دهد دارند يا خير . در طي يك دهه گذشته شفاف سازي اطلاعات مالي تاثير مهمي بر استراتژي هاي سرمايه گذاري سرمايه گذاران داشته است. تعداد فزاينده  پژوهش هاي انجام شده نشان مي دهد كه در دسترس بودن و كيفيت اطلاعات مالي شركت ها دو عامل كليدي تاثير گذار بر تصميمات سرمايه گذاري سرمايه گذاران است  .به منظور درك اثرات بالقوه شفاف سازي مالي بر رفتار سرمايه گذار، تعريف واژه شفاف سازي ضروري است.

ویشواناس وکافمن،  به نقل از فلوريني ؛  نشان دادند كه شفاف سازي نقطه مقابل پوشيدگي ؛ پنهاني  است. پوشيدگي به معناي مخفي كردن عمل يك فرد به طور آگاهانه است، در حاليكه شفاف سازي به معناي افشا كردن اعمال يك فرد به طور آگاهانه است. شفاف سازي مالي نوعي از شفافيت است كه مربوط به موضوعات مالي است و شامل صحت اطلاعات، كامل بودن اطلاعات و به جا بودن آن ؛ به موقع بودن  است. در محيط سرمايه گذاري حساس امروزي، بسياري از سرمايه گذاران بر اهميت شفاف سازي اطلاعاتي در استراتژي هاي شركت تاكيد دارند. كمبود اطلاعات و عدم اطمينان، ويژگي هاي لاينفك علم مالي هستند، زيرا بازيگران در بازارهاي سرمايه مشغول داد و ستد سرمايه گذاري و اطلاعات می باشند .

تاكنون تحقيقات فراواني در اكثر حوزه هاي مرتبط با بازار سرمايه در ايران صورت گرفته، اما آنچه در اين بين كمتر مورد توجه قرار می گیرد، پرداختن به تحقيقات جدي در خصوص شكل گيري رفتار سرمايه گذاران در بورس اوراق بهادار مي باشد .در اكثر كشورها، شناخت فرآيند تصميم گيري  مشاركت كنندگان در بورس، همواره موضوعي مهم براي مشاركت كنندگان و سرمايه گذاران در بازار بوده است. در اين كشورها، محققان تلاش هاي قابل توجهي جهت مطالعه و درك رفتار سرمايه گذاران و به دنبال آن تاثيرپذیری اين عوامل از افشای اطلاعات مالی و شفافیت اطلاعات مالی داشته اند، چرا كه رفتارهايي كه متاثر از شفاف سازی اطلاعات مالی هستند از اهميت ويژه اي برخوردارند.

توجه به اينكه رفتار سرمايه گذاران از عوامل گوناگون متاثر است نیز حایز اهميت می باشد. اين عوامل به وجود آورنده ابهامات رفتاري در رفتار سرمايه گذاران است كه يكي از علل اصلي اين ابهامات رفتاري، موضوع عدم اطمينان و عدم شفافيت اطلاعات مالي است كه تحليل هاي نادرست و گمراه كننده را به همراه خواهد داشت .

بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار به معني يك بازار متشكل و رسمي سرمايه است كه در آن خريد و فروش سهام شركت ها يا اوراق قرضه دولتي يا موسسات معتبر خصوصي، تحت ضوابط و قوانين و مقررات خاصي انجام مي شود. مشخصه مهم بورس اوراق بهادار، حمايت قانون از صاحبان پس اندازها و سرمايه هاي راكد و الزامات قانوني براي متقاضيان سرمايه است. بورس اوراق بهادار كه به عنوان نبض اقتصاد كشور مورد توجه تحليلگران اقتصادي مي باشد، از سويي مركز جمع آوري پس اندازها و از سوي ديگر، مرجع رسمي و مطمئني است كه دارندگان پس اندازهاي راكد، مي توانند محل نسبتاً مناسب و ايمن سرمايه گذاري را جستجو كرده و وجوه مازاد خود را براي سرمايه گذاري در شركت ها به كار انداخته و يا با خريد اوراق قرضه دولت ها و شركت هاي معتبر، از سود معين و تضمين شده اي برخوردار شوند .

بازار اوراق بهادار در واقع مكمل بخش بانكي در تأمين نيازهاي مالي بنگاه هاي خصوصي و دولتي مي باشد. وجود يك بازار اوراق بهادار كه در چارچوب مكانيزم بازار عمل كند مي تواند در تخصيص بهينه منابع مالي و كاراتر عمل نمايد. شاهد مدعا اين كه كشورهايي كه داراي بازار سرمايه ؛ بورس  تكامل يافته تر بوده اند، توانسته اند رشد اقتصادي زيادتر داشته باشند. سيستم بانكي نيز با استفاده از مكانيزم اوراق بهادار مي تواند نقدينگي مورد نياز خود را بدست آورده و تكافوي سرمايه خود را بهبود بخشد .

وظيفه اصلي بورس اوراق بهادار، فراهم آوردن بازاري شفاف و منصفانه براي دادوستد اوراق بهادار پذيرفته شده و همچنين سيستمي مناسب براي نظارت بر جريان دادوستد، عمليات بازار و فعاليت اعضاي آن است. بورس اوراق بهادار با ايجاد فضاي رقابتي به عنوان ابزاري اقتصادي، باعث مي شود كه شركت هاي سود ده، بتوانند از طريق فروش سهام به تأمين مالي بپردازند و برعكس شركت هاي زيان ده به طور خودكار از گردونه خارج شوند. بدين ترتيب با چنين تفكيكي، بازارمي تواند به تخصيص مطلوب منابع بپردازد.

مالي رفتاري

ارتباط علم مالي و ساير رشته هاي علوم اجتماعي که به عنوان روانشناسي مالي معروف شده است، به بررسي فرآيند تصميم گيري سرمايه گذاران و عكس العمل آنها نسبت به شرايط مختلف بازارهاي مالي مي پردازد و تاکيد آن بيشتر به تاثير شخصيت، فرهنگ و قضاوت هاي سرمايه گذاران بر تصميم گيري سرمايه گذاري مي باشد .روانشناسي مالي در واقع در مقابل پارادايم رفتارهاي منطقي سرمايه گذاران مطرح شده که براساس و بنيان همه مدل هاي مالي ارائه شده مي باشد. تالر معتقد است گاهي اوقات جهت يافتن پاسخي براي معماهاي مالي تجربي ضروري است که اين احتمال را بپذيريم که برخي از عامل ها در اقتصاد گاهي به طور کامل عقلايي رفتار نمي کنند که اين، موضوع مالي رفتاري است . مالی رفتاری، مطالعه چگونگی تفسیر افراد از اطلاعات برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه می باشد.

به عبارت دیگر مالی رفتاری به دنبال تاثیر فرایند های روانشناختی در تصمیم گیری است. علاوه بر آن مالی رفتاری را می توان پارادایمی دانست که با توجه به آن، بازارهای مالی با استفاده از مدل هایی مورد مطالعه قرار می گیرند که دو فرض اصلی محدود کننده پارادایم سنتی- بیشینه سازی مطلوبیت مورد انتظار و عقلانیت کامل –  را کنار    می گذارد. مالی رفتاری دو پایه اصلی دارد، یکی محدودیت در آربیتراژ است که عنوان می کند سرمایه گذاران عقلایی به راحتی نمی توانند از فرصت های آربیتراژ استفاده کنند، زیرا این کار مستلزم پذیرفتن برخی ریسک ها است. دوم روانشناسی است که با استفاده از آن رفتار و قضاوت سرمایه گذاران و هم چنین خطاهایی که اشخاص در هنگام قضاوت مرتکب می شوند ، بررسی می شود. السن ، اظهار می دارد: مالی  ؛ رفتاري به دنبال فهم و درك و پیش بینی نتایج حاصل از فرایندهاي روان شناختی تصمیم گیري است .

مالی رفتاری را می توان به صورت زیر نیز تعریف کرد:

• مالی رفتاری ادغام اقتصاد کلاسیک و مالی با علوم روانشناسی و تصمیم گیری است.
• مالی رفتاری تلاشی برای توصیف دلایل بروز استثناها در ادبیات مالی است.
• مالی رفتاری به مطالعه این که چگونه سرمایه گذاران در قضاوت های خود دچار خطاهای سیستماتیک یا به عبارت دیگر خطاهای ذهنی می شوند‌، می پردازد .

نقش دانش مالی رفتاری برای سرمایه گذاران

سرمایه گذاران می توانند ازکاربردهای دانش؛ مالی رفتاری  درموقعیت های خاص خود به طور گسترده ای بهره مند شوند. ؛ مالی رفتاری   یک مفهوم نسبتا جدید برای سرمایه گذاران و نیز مشاوران سرمایه گذاری است که گاه ممکن است در پذیرش و یا اعتبار آن تردید داشته باشند ‌. تئوری مالی بر دو اصل استوار است:‌ اول آن که افراد منطقی عمل می کنند و دوم آن که همه اطلاعات در دسترس هنگام تصمیم گیری در نظر گرفته می شوند. با این حال بسیاری از رفتارهای غیر منطقی و خطاهای تکراری در قضاوت ها در مطالعات آکادمیک مورد استناد قرار گرفته اند. طرفدار دانش ؛ مالی رفتاری  اعتقاد راسخی دارند که آگاهی از ؛ تمایلات روانشناختی  در عرصه سرمایه گذاری، کاملا ضروری و نیازمند توسعه جدی دامنه مطالعاتی است و برای کسانی که نقش روانشناسی در دانش مالی را به عنوان عاملی اثر گذار بر بازار های اوراق بهادار و تصمیمات سرمایه گذاران بدیهی می دانند، قبول وجود تردید در مورد اعتبار؛ مالی رفتاری  دشوار است. اگر چه هنوز بسیاری از دانشگاهیان و حرفه ای های طرفدار مکتب ؛ مالی کلاسیک  بررسی جنبه های رفتاری انسان و تاثیر آن‌‌  در تصمیمات مالی را به عنوان یک شاخه مستقل مطالعاتی باور ندارند، اما توسعه کمی و کیفی تحقیقات تجربی در این حوزه، نشان دهنده اهمیت تحقیقات رفتاری در بازارهای مالی بالاخص بازار سرمایه است .

منبع

الهی،نسرین(1393)، تاثیر تبادل اطلاعات و تورش های رفتاری در توضیح رفتار توده ای،پایان نامه کارشناسی ارشد،مدیریت مالی، مؤسسه آموزش عالی کار

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید