ارزشیابی آموزش ضمن خدمت کارکنان

هر برنامه آموزشی چه قبل و چه ضمت خدمت نمی توان با ارزش و موثر به حساب آید مگر اینکه آن برنامه بتواند نوعی تغییرات اساسی و مورد نظر را در رفتار، مهارت، نگرش و دانش شرکت کنندگان در برنامه آموزشی ایجاد کند که درمحیط واقعی کار برای آنان مورد استفاده قرار گیرد. و پی بردن به این مسئله میسر نخواهد بود مگر بوسیله انجام نوعی ارزشیابی جامع .

بدنبال یک رکورد نسبی در سال های 55-1950 یک رشته نیروهای ملی و بین المللی، گسترش و توسعه نظری و عملی ارزشیابی را برانگیخت. یکی از عوامل اصلی تأثیرگذار بر این جریان پرتاب سفینه اسپوتنیک شوروی در سال 1957 بود. که تصویب مجموعه قوانینی در سالهای 1960 تا 1980 در آمریکا را، در راستای توسعه نقش ارزشیابی به دنبال داشت. ایالت متحده در سال 1370 حرکت برای پاسخگو کردن سازمان های اجتماعی و آموزشی در دو بعد : دقت در استفاده از منابع و رسیدن به هدف ها را آغاز کرد. در راستای اصلاحات مداوم، جامعه آمریکا پیوسته مدارس و کالجها، سازمانهای بهداشتی و اجتماعی را به انجام ارزشیابی و نشان دادن خدمات آنها روبه بهبود است. تحت فشار قرار داده است.

از زمان جنگ جهانی دوم نیز شرکت ها میلیونها دلار روی آموزش کارکنان هزینه نمودند. با این حال هیچ یک از شرکت های سرمایه گذاری، شاخص های آموزشی را برای بازگشت سرمایه محاسبه نکردند. با این وجود مدیران ارشد مدرکی دال بر اینکه پول های هزینه شده باز می گردند جستجو می نمودند و کمپانی ها استراتژی های هزینه، اثربخشی و ملاحظه جدی ساخت یا خرید انتخاب ها را جستجو می کردند .

درزمینه پیدایش ارزشیابی باید ادغان کرد که از زمان ها ی گذشته به این مقوله توجه شده است. مبدأ پیدایش ارزشیابی به کشور ایالت متحده امریکا بر می گردد. البته باید گفت که در ابتدا ارزشیابی ها بیشتر جنبه احساسی داشت و مبنای صحیحی نداشت وتنها در بعضی موارد جنبه های کمی را در بر می گرفت. با گذشت زمان این نیاز احساس شد که ارزشیابی ها باید بر اساس شواهد عینی فعالیت ها باشد تا از این طریق بتوان اثربخشی و کارآمدی برنامه های اجرایی را سنجید. همجنین این ضرورت مطرح گردید که داوری و قضاوت در مورد موفقیت برنامه ها بسیارمهم می باشد و توجیه هزینه و فایده برنامه ها نیز از این راه مشخص می شد.

همانند سایر واژه های علوم تربیتی در خصوص مفهوم ارزشیابی، توافق نظر کامل وجود نداردشاید بتوان گفت به تعداد متخصصان و صاحبنظران این قلمرو، تعریف ارزشیابی وجود دارد. از لحاظ لغوی در بین تعاریف مختلف ارائه شده، تا حدی همگرایی وجود دارد. برای مثال فرهنگ تعلیم و تربیت یک برنامه، یک درس و … در دستیابی به اهداف آن تعریف می کند. فرهنگ و بستر، ارزشیابی را قضاوت یا تعیین ارزش با کیفی کردن می نامد. لغتنامه دهخدا ارزشیابی را عمل یافتن ارزش هر چیز و ارزشیاب را به مثابه ی کسی می داند که چیزی را معین می کند .

اولین تعریف ارزشیابی به نام رالف تایلر، ثبت شده است. وی ارزشیابی را وسیله ای برای تعیین میزان رسیدن به برنامه هدفهای آموزشی می داند. ایزریل، ارزشیابی را بعنوان یک گام پایانی در فرایند آموزش، با هدف بهبود آموزش و یا انجام قضاوت در مورد ارزش و اثربخشی برنامه های آموزشی تعریف می کند. ارزشیابی آموزشی نشان می دهد تا چه اندازه برنامه اجرا شده از لحاظ هزینه و فایده دارای توجیه می باشد.

هدف از آن داوری و قضاوت در باره ارزش و کیفیت برنامه و کشخص کردن نتیجه و فواید آموزش آن است؛ موارد زیر از جمله دلایل ارزشیابی است:

برای مشخص کردن قوت ها و ضعف های برنامه
جهت مشخص کردن فواید آن برای فراگیران.
جهت ارزیابی اینکه آیا محتوا، سازمان و مدیریت برنامه آموزشی در بکارگیری آموزشی در شغل کمک می کند یا خیر ؟
ارزیابی میزان رضایت فراگیران از برنامه آموزش .

برنامه تعیین فواید هزینه های مالی برنامه برای شرکت یا سازمان .

الگوها و روش های ارزشیابی برنامه آموزش ضمن خدمت

در ارزشیابی برنامه ی آموزشی ضمن خدمت نتایج حاصله بعد از برگزاری برنامه با اهداف مورد نظر مدیران، مسئولین کلاس ها و شرکت کنندگان در دوره، مقایسه و بررسی می شود. بعبارت دیگر، ارزشیابی برنامه ی آموزشی را صاحبنظران بعنوان تلاشی جهت دستیابی به اطلاعات بازخور و بررسی اثرات آن بازبینی اعتبار و روایی برنامه آموزشی بیان می کنند.

باید روشن شود که آبا برنامه ی آموزشی برگزار شده پیامدهای مثبتی را به دنبال داشته است . در صورتیکه برنامه نارسا بوده و یا در افزایش کارایی و عملکرد کارکنان تاثیر نداشته است دلایل آن باید مشخص شود. بعقیده ی صاحبنظران هدف اولیه ی ارزشیابی برنامه، بهبود مسائل و مشکلات آموزشی سازمان با شناخت فرایندهای موفق در نیل به اهداف مورد نظر است.

اهداف ارزشیابی برنامه را به صورت زیر می توان بیان کرد:

بهبود برنامه ها و افزایش کیفی آموزش ضمن خدمت
ارزشیابی سطوح مختلف مهارت کارکنان
ارائه ی اطلاعات و بازخورد به برنامه ریزان، مدیران و دیگر طرح های ذینفع برنامه.

منبع

احمدلودهنوی،میثم(1394)،اثربخشی دوره آموزش ضمن خدمت فاوابرای معلمان دوره متوسطه،پایان نامه کارشناسی ارشد،مشاوره وبرنامه ریزی درسی،دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی خوارزمی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید