آوای سازمانی و انواع آن

همچون سکوت مسئله آوای سازمانی نیز در سازمان ها امری غالب و فراگیر است. اما بر خلاف سکوت، پدیده آوا توجه محققین بیشتری را به خود جلب نموده است. در ادبیات مدیریت و سازمان، واژه آوا به عنوان صریح صحبت کردن و بیان شفاهی ایده ها، اطلاعات، نقطه نظرات راجع به کار، فرایندها، مسائل و مشکلات و همچنین قضاوت و ارزیابی سیستم و مدیریت می باشد. بنابراین، این اظهارات ممکن است غیر انفعالی، مثبت و دیگرخواهانه باشند.همانند چارچوب سه عنصری ارائه شده در مورد سکوت( سکوت مطیع، سکوت تدافعی، سکوت نوع دوستانه) آوای سازمانی هم به سه نوع آوا بر اساس همان سه انگیزه مختلف(به آوای نوع دوستانه بر اساس انگیزه دیگر خواهی، آوای تدافعی بر اساس انگیزه خود حمایتی و آوای مطیع بر اساس تسلیم و رضایت دادن به شرایط موجود) تقسیم می گردد.

آوای نوع دوستانه

 اکثر قریب به اتفاق نظرات پژوهشگران در مورد آوا، آن را به عنوان رفتاری با نیت و قصد مثبت در نظر می گیرند. وین داین و لیپن، با در نظر گرفتن آوا به عنوان شکلی از رفتار شهروندی سازمانی، آن را رفتاری توصیف می کنند که تأکید بر بیان نظرات تحول محور با انگیزه رشد و بهبود به جای انتقاد صرف از موقعیت دارد. به طور خاص آوای نوع دوستانه به عنوان ابراز ایده ها، اطلاعات و نظرات در مورد کار بر اساس انگیزه های مبتنی بر تشریک مساعی تعریف می شود. بنابراین، این نوع خاص از آوا، نوع تعمدی، غیر انفعالی و دیگر خواهانه است. این رفتار اساساً بر منفعت سازمانی بر دیگران و سازمان تأکید دارد. آوای نوع دوستانه شبیه سکوت نوع دوستانه نیازمند آگاهی و بصیرت است و ممکن است هیچگاه از طرف سازمان نسبت به آن اعلام نیاز نشود. در حقیقت با صراحت و صحبت کردن و ارائه پیشنهادات برای تغییر، ممکن است یکی از انواع رفتارهای شهروندی سازمانی باشد، زیرا این نوع رفتار مستلزم ریسک شخصی است. این امر به دلیل ان است که بسیاری از کارمندان در سازمان( به خصوص آنهایی که در موضع قدرت هستند) از مسیری که در آن هستند احساس رضایت نمی کنند و حفظ وضعیت موجود را ترجیح می دهند. بنابراین آوای نوع دوستانه الزاماً همیشه توسط دریافت کنند گان آن پدیده ای مثبت تلقی نمی شود.

آوای تدافعی

برای توصیف آوای تدافعی، از مفهوم سازی سکوت موریسون و میلیکان و تمایز بین سکوت بر اساس ترس( سکوت تدافعی) و سکوت بر اساس عدم توانایی در ایجاد تفاوت در شرایط موجود( سکوت مطیع) کمک می گیریم. آوای تدافعی به معنای ارائه سخن و پاسخ های خود حفاظتی به خاطر ترس می باشد. انگیزه عامل کلیدی است که سبب ایجاد تمایز بین آوای نوع دوستانه و آوای تدافعی می شود. اوای نوع دوستانه ، دیگر خواهانه و بر اساس انگیزه های جلب تشریک مساعی همچون نوع دوستی است. بر عکس آن، تدافعی مبتنی بر خود حفاظتی می باشد. بروز این نوع رفتار مستلزم مسئولیت پذیری شخصی کمتر و تمایل به اخذ تصمیماتی بدون هر نوع ریسک است. بنابراین چنانچه افراد در سازمان از پیامدهای تنبیهی به عنوان نتیجه گفت و گو و بحث در مورد مشکلات بترسند، عموماً رفتارهای دفاعی به منظور حفاظت از خود نشان می دهند. این رفتارها شامل تغییر توجه، سرزنش و ملامت به سوی دیگران از طریق استفاده از آوای تدافعی است. همچنین رفتارهایی همچون معذرت خواهی، توجیه و انکار کردن به عنوان استراتژی های خود حفاظتی است که در آنها آوا به عنوان کنشی به احساس ترس و تهدید بروز می کند. با توجه به این ویژگی ها، آوای تدافعی به عنوان اظهار ایده ها، اطلاعات یا نظرات مرتبط با کار( بر اساس ترس) با هدف حفاظت از خود است.

آوای مطیع

آوای مطیع با توجه به انگیزه های به وجود آورنده ان، بیان ایده ها، اطلاعات و نظرات، بر اساس تسلیم و رضایت دادن به شرایط است. این نوع آوا، رفتاری غیر مشارکتی است که بر این احساس استوار است که فرد قادر به ایجاد تفاوت در شرایط نیست. بنابراین این نوع آوا، منجر به بروز اظهارات موافقت گونه و حمایت از وضع موجود به دلیل وجود احساسات منفی در فرد در تاثیر گذاری بر تغییرات می شود. همچون دو آوای قبلی این آوا نیز بر اساس اظهارات تعمدی ایده ها، اطلاعات و نظرات مرتبط با کار است. اما تفاوت آن با دو آوای قبلی این است که این آوا نشان دهندة توافق و رفتاری منفعلانه است.

منبع

کریمی، سمیه(1395)، بررسی تاثیر مدیریت مشارکتی بر کاهش استراتژی سکوت سازمانی (مطالعه موردی: کارکنان اداره اقتصاد و دارایی استان کرمانشاه)، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت استراتژیک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.